Mỹ - EU lại căng thẳng về việc cấm nhập cảnh

Liên minh châu Âu (EU) ngày 24-12 đã chỉ trích quyết định của Washington về việc cấm nhập cảnh đối với 5 người châu Âu với cáo buộc họ gây áp lực lên các công ty công nghệ để kiểm duyệt hoặc hạn chế quan điểm của người Mỹ. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho rằng hành động của 5 người này đe dọa gây ra những hậu quả tiềm tàng, nghiêm trọng đối với chính sách đối ngoại của Washington.

Trong danh sách 5 người bị cấm nhập cảnh , đáng chú ý nhất là ông Thierry Breton, cựu Bộ trưởng Bộ Tài chính Pháp, từng là Ủy viên EU phụ trách giám sát các quy định về mạng xã hội. Mỹ mô tả ông Breton là "kiến trúc sư chính" của Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA) của EU.

Bốn người còn lại là ông Imran Ahmed, Giám đốc điều hành Trung tâm Chống lại sự thù hận kỹ thuật số; bà Clare Melford, người điều hành Tổ chức Chỉ số thông tin sai lệch toàn cầu (đều có trụ sở ở Anh); bà Josephine Ballon và bà Anna-Lena von Hodenberg, các lãnh đạo của Tổ chức HateAid (Đức).

Đáp lại động thái trên, Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa nhấn mạnh lệnh cấm nhập cảnh của Mỹ là "không thể chấp nhận được" khi áp dụng giữa các đồng minh, đối tác và bạn bè. Ủy ban châu Âu (EC) - cơ quan giám sát về các quy định liên quan công nghệ - cảnh báo sẽ có hành động đáp trả "mọi biện pháp không chính đáng". EC cũng yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ làm rõ vấn đề.

"EU là một thị trường chung mở dựa trên các luật lệ, với quyền chủ quyền trong việc điều tiết hoạt động kinh tế phù hợp các giá trị dân chủ và cam kết quốc tế của chúng tôi. Các quy định kỹ thuật số của chúng tôi bảo đảm một sân chơi an toàn, công bằng và bình đẳng cho tất cả công ty, được áp dụng một cách công bằng và không phân biệt đối xử" - EC khẳng định.

Phản ứng trước động thái của Mỹ, chính phủ Anh bày tỏ sự ủng hộ các quy định pháp luật và thể chế đang nỗ lực giữ cho internet không bị tràn ngập những nội dung độc hại nhất. Nhiều quốc gia thành viên EU cũng có phản ứng mạnh. Bộ trưởng Ngoại giao Đức Johann Wadephul cho rằng lệnh cấm nhập cảnh nói trên là "không thể chấp nhận được", cho biết Berlin sẽ thảo luận với Washington về vấn đề này.

Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố sẽ bảo vệ người châu Âu và không nhượng bộ trước áp lực. Ông Macron cũng nhấn mạnh các quy định kỹ thuật số của EU nhằm bảo đảm sự cạnh tranh công bằng giữa các nền tảng mà không nhắm vào bất kỳ quốc gia thứ 3 nào.

Theo Sky News, bất đồng mới nêu trên xuất phát chủ yếu từ quan điểm khác biệt về việc quản lý, ngăn chặn nội dung độc hại trên không gian mạng và hành vi kiểm duyệt. Các quy định của DSA bắt đầu áp dụng rộng rãi trên toàn EU từ ngày 17-2-2024. Anh cũng có một đạo luật riêng, gọi là Đạo luật An toàn Trực tuyến, bắt đầu có hiệu lực đầy đủ từ tháng 7-2025.

Theo 2 đạo luật này, các nền tảng lưu trữ nội dung gây hại có thể bị phạt những khoản tiền rất lớn ngay cả khi họ đặt trụ sở tại Mỹ. Chẳng hạn, nền tảng X của tỉ phú người Mỹ Elon Musk gần đây đã bị EU phạt 120 triệu eu ro vì các vấn đề liên quan tính minh bạch.

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã gia tăng chỉ trích DSA khi cho rằng luật này đối xử không công bằng với các doanh nghiệp Mỹ. Washington cũng cáo buộc EU đã áp đặt những hạn chế "quá mức" đối với quyền tự do ngôn luận khi tìm cách chống lại phát ngôn thù hận, thông tin sai lệch và tin giả.