Gạo tăng 40%, thịt heo hơi tăng 60%, vì sao điều chỉnh tăng giảm trừ gia cảnh 20%?

Ông Nguyễn Đức Nghĩa - Phó giám đốc Trung tâm Tư vấn Pháp luật thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA) - đại diện HUBA cho biết, sau khi nghiên cứu tài liệu và lấy ý kiến doanh nghiệp, doanh nhân trong hiệp hội, cơ quan này vừa có văn bản gửi đến Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM để góp ý về Nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân.

ẢNH: NHẬT THỊNH

Cụ thể, đối với phương án 1 mà Bộ Tài chính đưa ra căn cứ mức tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) từ năm 2019 đến năm 2025 là 21,24% để tăng mức giảm trừ gia cảnh tương ứng 20% (tăng giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng; mức giảm trừ cho người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 5,3 triệu đồng/tháng). Chỉ số CPI của Việt Nam bao gồm 752 mặt hàng, gồm các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, đồ uống, nhà ở, quần áo, giáo dục, phương tiện di chuyển, y tế và các dịch vụ khác... Tuy nhiên, thực tế chi phí sống của người dân thường liên quan mật thiết với số ít nhóm hàng hóa đáp ứng nhu cầu cơ bản như ăn, mặc, ở... 

Trong khi đó, các mặt hàng này tăng rất mạnh thời gian qua. Cụ thể, giá gạo tăng gần 40% (từ 14.000 đồng/kg lên 18.000 đồng/kg); giá thịt heo hơi tăng trên 60% (từ 49.000 đồng/kg lên 78.000 đồng/kg), giá căn hộ chung cư tăng trên 50%... Bởi vậy, HUBA nhấn mạnh: sử dụng tỷ lệ tăng của chỉ số CPI để điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh là không phù hợp.

Đối với phương án 2, căn cứ mức tăng của tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người để xây dựng mức tăng giảm trừ gia cảnh tương ứng 40%. Theo các số liệu phân tích trên và căn cứ vào tình hình biến động giá trong thời gian gần đây, HUBA dự đoán mức tăng chỉ số giá các mặt hàng cơ bản cuối năm 2025 có thể đạt gần 50%. Do đó, HUBA kiến nghị điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của người nộp thuế tương ứng 50%, lên 16,5 triệu đồng/tháng. Đồng thời với mức tăng giảm trừ gia cảnh, khi xây dựng luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) cũng cần thay đổi các bậc thuế trong biểu thuế lũy tiến để mức thu nhập của bậc thuế có thuế suất cao nhất cũng tăng tương ứng 50%, đạt mức 120 triệu đồng/tháng.

Về mức giảm trừ cho người phụ thuộc , khi mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế tăng 50% thì mức giảm trừ cho người phụ thuộc cũng tăng tương ứng. Tuy nhiên, thực tế chi phí cho người phụ thuộc (đặc biệt là con cái) khá cao, thường chiếm hơn 40% chi phí của cha mẹ. Do đó, văn bản kiến nghị điều chỉnh mức giảm trừ cho người phụ thuộc lên 6,6 triệu đồng/tháng.

Đồng thời, theo ông Nguyễn Đức Nghĩa, cần tăng mức thu nhập để xác định người phụ thuộc lên 2,5 triệu đồng/tháng (thay vì tối đa 1 triệu đồng/tháng như quy định hiện hành). Lý do, với chi phí sống và giá cả hàng hóa, dịch vụ như hiện nay thì mức tối thiểu để một người có thể sinh hoạt bình thường là phải cao hơn mức lương cơ bản (2,34 triệu đồng/tháng).