Gấp rút giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương tập trung hoàn thành các phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC) và điều kiện kinh doanh (ĐKKD) trong năm 2025. Thủ tướng nhấn mạnh cắt giảm TTHC, ĐKKD là nhiệm vụ cấp bách, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường đầu tư và hoạt động của doanh nghiệp (DN).

Giảm tối đa giấy tờ

Theo chỉ đạo của Thủ tướng, các bộ, ngành tập trung chỉ đạo quyết liệt hoàn thành sửa đổi, bổ sung 485 văn bản quy phạm pháp luật để thực thi các phương án cắt giảm, đơn giản hóa 2.164 TTHC, cắt giảm 2.047 ĐKKD.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu đến năm 2025 phải hoàn thành 100% TTHC liên quan đến DN dưới hình thức trực tuyến, vận hành thông suốt, giảm tối đa giấy tờ. Các bộ ngành, địa phương phải nâng cấp hệ thống thông tin giải quyết TTHC đáp ứng yêu cầu số hóa và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đồng thời hoàn tất chuyển đổi dữ liệu từ các hệ thống của các tỉnh, thành trước sáp nhập, bảo đảm đầy đủ, chính xác, phục vụ điều hành và cung cấp dịch vụ công trực tuyến. Thời hạn hoàn thành là tháng 11-2025.

Thời gian qua, Chính phủ, các bộ ngành, địa phương đã đẩy mạnh cải cách TTHC, lấy người dân, DN là trung tâm. Ông Lê Tuấn Phong, Phó Vụ trưởng Công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp), cho biết cơ quan này đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị quyết 66.7/2025/NQ-CP. Theo đó, gần 800 TTHC đối với nhiều loại giấy tờ được cắt giảm, thay thế bằng khai thác hoặc sử dụng thông tin tương ứng từ các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Cụ thể, nhiều loại giấy tờ truyền thống được thay thế bằng dữ liệu từ các cơ sở dữ liệu quốc gia như CCCD, giấy khai sinh, thẻ bảo hiểm y tế, sổ BHXH, giấy đăng ký xe, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất… Theo ông Phong, nghị quyết cũng mở rộng phạm vi áp dụng với các giấy tờ khác khi thông tin đã có trong cơ sở dữ liệu đáp ứng yêu cầu. Khi đó, các loại giấy tờ này sẽ được công bố và đưa vào diện cắt giảm, thay thế.

Lãnh đạo Cục Hải quan (Bộ Tài chính ) cũng cho biết tiếp tục rà soát và cải cách TTHC trong quá trình soạn thảo, chỉnh lý các văn bản quy phạm pháp luật. Trong đó, có dự thảo Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử và Nghị định về cơ chế kiểm tra chất lượng, an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu.

Về phía địa phương, ông Cù Ngọc Trang, Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội, cho biết thành phố đã công bố nhiều thủ tục đủ điều kiện trực tuyến toàn trình và triển khai loạt giải pháp hỗ trợ. Tuy nhiên, từ thực tế, theo ông Trang, vướng mắc hiện nằm ở quy định tiền kiểm trong các luật chuyên ngành. Nhiều thủ tục vẫn yêu cầu nộp bản chính hoặc bản sao chứng thực, khiến quá trình trực tuyến bị gián đoạn, người dân phải bổ sung giấy tờ trực tiếp. Do đó, trung tâm đề xuất chuyển mạnh sang hậu kiểm với một nửa số thủ tục đủ điều kiện trực tuyến toàn trình, cho phép người dân tự chịu trách nhiệm về tài liệu kê khai mà không cần chứng thực.

Tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp

Từ đầu năm 2025 đến nay, đã cắt giảm, đơn giản hóa 1.007 TTHC và cắt giảm 222 ĐKKD. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh (SXKD) của các bộ, ngành, theo đó sẽ cắt giảm, đơn giản hóa 3.071 TTHC và 2.269 ĐKKD. Một số bộ có số ĐKKD lớn phải cắt giảm, đơn giản hóa như Bộ Công Thương là 98, Bộ Giáo dục và Đào tạo là 262, Bộ Nông nghiệp và Môi trường là 248, Bộ Khoa học và Công nghệ là 211, Bộ Xây dựng 181, Bộ Y tế là 391…

Bộ Tài chính đang triển khai quyết liệt chương trình cắt giảm, đơn giản hóa TTHC nhằm tháo gỡ khó khăn cho hoạt động SXKD. Bộ cũng đã rà soát 363 ĐKKD và đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa 124 điều kiện, đạt gần 34%. Việc cắt giảm tập trung vào 20 ngành nghề kinh doanh có điều kiện như chứng khoán, bảo hiểm, tài chính, hải quan, thuế, kế toán, kiểm toán. Trong số này, 120 điều kiện được bãi bỏ hoàn toàn, chiếm hơn 33%. Các đơn vị thuộc Bộ Xây dựng cũng đang lập văn bản quy phạm pháp luật để thực thi phương án cắt giảm, đơn giản hóa TTHC liên quan đến hoạt động SXKD thuộc phạm vi quản lý của bộ này.

Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV đang diễn ra, Chính phủ đang trình sửa đổi dự thảo Luật Đầu tư. Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, việc sửa đổi luật này để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật; cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục trong đầu tư, kinh doanh, tạo thuận lợi cho người dân, DN. Nhấn mạnh tại nghị trường, ông Nguyễn Văn Thắng cho biết dự kiến sẽ cắt giảm 50 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Đại biểu Quốc hội Lê Đào An Xuân (đoàn Đắk Lắk) cho rằng khi sửa đổi Luật Đầu tư, ban soạn thảo đã cho phép nhà đầu tư vào KCN, KCX, khu công nghệ cao, khu công nghệ số tập trung, khu thương mại tự do hay trung tâm tài chính quốc tế được hưởng cơ chế thủ tục đầu tư đặc biệt. Với cơ chế này, nhiều thủ tục như đánh giá tác động môi trường, PCCC, thẩm định công nghệ hay xin phép xây dựng được rút gọn, giúp dự án có thể triển khai ngay.

Đối với việc quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, đại biểu Nguyễn Văn Quân (đoàn TP Cần Thơ), đề xuất đổi cách quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo hướng Chính phủ chỉ công bố điều kiện và yêu cầu DN đăng ký kèm cam kết, thay vì phải xin cấp phép như hiện nay. Theo ông Quân, cách làm này sẽ xóa bỏ cơ chế "xin - cho", giảm thủ tục và chi phí cho DN, đồng thời tăng vai trò hậu kiểm của cơ quan quản lý. Ông cho rằng việc cấp giấy đủ điều kiện kinh doanh thời gian qua mất quá nhiều thời gian, thủ tục đầu vào rất chặt nhưng vẫn xảy ra tình trạng DN không tuân thủ đúng tiêu chuẩn đã được cấp phép.