Gỡ thẻ vàng IUU không chỉ vì kinh tế mà còn vì danh dự quốc gia

Sáng 28/2, Bộ NN-PTNT phối hợp cùng UBND tỉnh Bình Định tổ chức Hội nghị Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường chủ trì hội nghị. Tham gia hội nghị có lãnh đạo và ngành chức năng 28 tỉnh duyên hải trên cả nước.

Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường (thứ 2 từ phải sang) kiểm tra công tác khắc phục thẻ vàng IUU tại cảng cá Quy Nhơn (Bình Định). Ảnh: Lê Khánh.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, sau gần 2 năm rưỡi bị Ủy ban châu Âu (EC) cảnh cáo "thẻ vàng" thì cũng chừng ấy thời gian ngành chức năng nước ta nỗ lực khắc phục những khuyến nghị của EC.

Đến thời điểm này ngành Thủy sản Việt Nam đã có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, những gì đã đạt được vẫn chưa đủ để EC quyết định rút "thẻ vàng".

Sau 2 lần kiểm tra, EC đã chỉ ra những lỗi mà thủy sản Việt Nam còn mắc phải. Theo dự kiến, cuối tháng 5 đầu tháng 6 đoàn kiểm tra của EC sang Việt Nam kiểm tra lần thứ 3. Nếu lần này đoàn kiểm tra còn phát hiện mình chưa khắc phục được những sai phạm thì nguy cơ sản phẩm thủy sản của Việt Nam xuất sang thị trường châu  Âu sẽ bị phạt "thẻ đỏ".

Hệ lụy sẽ không nhỏ, bởi chỉ mới dính "thẻ vàng" mà xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường châu  Âu đã giảm sút từ 450 triệu USD/năm xuống còn hơn 300 triệu USD/năm.

Do đó, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường chỉ đạo các địa phương nêu rõ những gì đã làm được, những gì chưa làm được đồng thời cùng nhau bàn giải pháp để tháo gỡ những tồn tại trong thời gian tới.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đánh giá cao công tác triển khai khắc phục thẻ vàng của tỉnh Bình Định. Ảnh: Lê Khánh.

Ông Nguyễn Quang Hùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, cho biết, kết quả thanh tra của EC lần thứ nhất vào tháng 5/2018 đã ghi nhận sự vào cuộc tích cực của Việt Nam từ Trung ương đến địa phương. Đặc biệt là đã thể chế hóa 9 khuyến nghị của EC vào Luật Thủy sản 2017, đáp ứng được các yêu cầu của quốc tế.

Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế, EC cho rằng việc chống khai thác IUU của các địa phương chưa được cải thiện đáng kể. EC yêu cầu Việt Nam cần hành động cụ thể, tích cực, mạnh mẽ hơn trong công tác chống khai thác IUU. Những tồn tại hạn chế còn rất nhiều, nhận thức của chính quyền các địa phương chưa đầy đủ. Từ kết quả kiểm tra, đoàn kiểm tra EC đề nghị Việt Nam tiếp tục khắc phục.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh, khắc phục thẻ vàng của EC không chỉ vì kinh tế mà còn vì danh dự quốc gia. Ảnh: Lê Khánh.

Sau đợt kiểm tra lần 2, đoàn công tác EC ghi nhận Việt Nam đã có nhiều tiến bộ so với lần kiểm tra đầu tiên. EC cũng đánh giá cao tinh thần hợp tác, sự minh bạch và trung thực của Việt Nam trong việc cung cấp thông tin trong suốt thời gian đoàn kiểm tra làm việc tại Việt Nam.

Trong đó đoàn đặc biệt ghi nhận Việt Nam xây dựng hoàn thiện khung pháp lý bao gồm Luật Thủy sản và bước đầu đã đi vào thực tiễn; nỗ lực triển khai lắp đặt giám sát hành trình cho tàu cá theo khuyến nghị của EC, đưa hoạt động của tàu cá từng bước đi vào quy củ.

Tuy nhiên, đoàn công tác của EC vẫn chưa hài lòng về việc tàu cá của Việt Nam vẫn còn đánh bắt bất hợp pháp, trong khi đây là mấu chốt quan trọng để EC tháo gỡ "thẻ vàng" thủy sản cho Việt Nam.

Trước thực trạng trên, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường chỉ đạo trong thời gian tới, các ngành liên quan và các địa phương phải thực hiện thật quyết liệt các giải pháp trọng tâm như sau: Tiếp tục thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 45, Công điện 732, Công điện 1275 và Quyết định số 78 và các văn bản chỉ đạo của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU.

Bên cạnh đó, cần chuẩn bị chu đáo kế hoạch và nội dung để tiếp và làm việc với đoàn kiểm tra của EC. Triển khai hiệu quả Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật. Thực hiện nghiêm công tác kiểm soát tàu cá ra vào cảng, công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản, ghi chép sổ nhật ký khai thác, báo cáo khai thác thủy sản, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm khai thác IUU…

"Chúng ta không còn thời gian nữa, do vậy tôi đề nghị tất các các địa phương phải vào cuộc quyết liệt hơn nữa. Hôm nay, tôi thất vọng vì trong 28 tỉnh có nhiều địa phương không có lãnh đạo tỉnh, người có thể đưa ra quyết sách đi dự Hội nghị để nắm bắt tình hình về triển khai cho hiệu quả.

Kể từ bây giờ, tôi đề nghị tất cả tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp để khắc phục "thẻ vàng" của EC, đây không chỉ là vì kinh tế, mà còn vì danh dự của Việt Nam", Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đề nghị.