Hàng giả 'bủa vây' thị trường: Chuyên gia RMIT hiến kế loạt giải pháp công nghệ giúp doanh nghiệp lật ngược thế cờ

10/07/2025 04:12
Doanh nghiệp cần công nghệ truy xuất nguồn gốc để bảo vệ sản phẩm và người tiêu dùng.
Hàng giả 'bủa vây' thị trường: Chuyên gia RMIT hiến kế loạt giải pháp công nghệ giúp doanh nghiệp lật ngược thế cờ - Ảnh 1

Lo ngại từ vấn nạn hàng giả tràn lan

Nhiều vụ hàng giả lớn vừa bị phanh phui liên quan tới các mặt hàng thiết yếu như sữa, dầu ăn, thuốc và thực phẩm chức năng, đe dọa sức khỏe người tiêu dùng và gây thiệt hại kinh tế. Hàng giả xuất hiện tràn lan làm giả m doanh thu từ sản phẩm chính hãng và tổn hại uy tín thương hiệu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cộng đồng doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam.

"Doanh nghiệp phải trả phí để được bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và mất phí khởi kiện nếu bị đạo nhái, trong khi đó hàng giả lại thỏa sức tung hoành tạo ra cạnh tranh không công bằng", Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng, chủ nhiệm cấp cao bộ môn Quản lý chuỗi cung ứng và logistics tại Đại học RMIT Việt Nam, giải thích.

"Sản phẩm giả kém chất lượng còn đem đến rủi ro cho người tiêu dùng , làm giả m niềm tin vào toàn ngành. Các tác động này đặc biệt nghiêm trọng đối với những sản phẩm thiết yếu như thực phẩm, đồ uống, dược mỹ phẩm hay hàng tiêu dùng hằng ngày", ông nói.

Theo chuyên gia Đại học RMIT, chống hàng giả trong quản lý chuỗi cung ứng sản phẩm thiết yếu đang gặp khó khăn do chi phí cao và hàng giả ngày càng tinh vi khiến việc xác minh nguồn gốc khá phức tạp. Hơn nữa, hàng giả thường xuất hiện ở các kênh phân phối phi chính thức mà khung pháp lý chưa đủ mạnh để xử lý vi phạm.

Tiến sĩ Hùng nói: "Điều này khiến việc nâng cao năng lực quản lý chuỗi cung ứng nhằm chống lại hàng giả trở thành yêu cầu sống còn đối với các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm thiết yếu. Chưa kể đây cũng có thể là con đường giúp họ đạt được lợi thế cạnh tranh đáng kể trong bối cảnh hiện tại".

Doanh nghiệp cần làm gì để đối phó với hàng giả?

Theo Tiến sĩ Nguyễn Cảnh Lam, giảng viên ngành Quản lý chuỗi cung ứng và logistics tại Đại học RMIT Việt Nam, tăng cường khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm vào chuỗi cung ứng là ưu tiên hàng đầu với doanh nghiệp .

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng xây dựng các ứng dụng chia sẻ thông tin chuỗi cung ứng dựa trên công nghệ blockchain có thể giúp doanh nghiệp chống lại hàng giả. Ví dụ trên mỗi bao gạo, người dùng có thể dùng điện thoại để quét mã QR và tự kiểm tra thông tin về nguồn gốc xuất xứ cũng như thông tin kho vận được lưu trên ứng dụng của nhà sản xuất sử dụng công nghệ blockchain.

Blockchain có ưu điểm rõ rệt so với công nghệ lưu trữ tập trung truyền thống – nơi thông tin có thể bị doanh nghiệp thao túng hay chỉnh sửa, khiến người dùng mất đi sự tin tưởng với những thông tin mà họ đọc được.

"Công nghệ blockchain cung cấp một phương pháp bảo mật để theo dõi và xác minh tính xác thực của sản phẩm , đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu và khả năng truy xuất nguồn gốc, khiến hàng giả khó xâm nhập vào chuỗi cung ứng ", Tiến sĩ Lam nói.

Ông cho biết, công nghệ này nếu được áp dụng sẽ giúp các doanh nghiệp thuyết phục người tiêu dùng về tính minh bạch của thông tin trên từng chặng trong chuỗi cung ứng sản phẩm .

"Sử dụng blockchain để xây dựng phần mềm truy xuất nguồn gốc buộc doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm với thông tin mà mình đưa lên và giúp cơ quan quản lý có thể theo dõi và điều tra khi phát hiện hàng giả", ông nói.

Hàng giả 'bủa vây' thị trường: Chuyên gia RMIT hiến kế loạt giải pháp công nghệ giúp doanh nghiệp lật ngược thế cờ - Ảnh 2

Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng (trái) và Tiến sĩ Nguyễn Cảnh Lam (phải)

Tiến sĩ Lam cũng cho rằng việc sử dụng bao bì chống làm giả (tamper-proof packaging) vẫn là một giải pháp hiệu quả để bảo vệ sản phẩm thiết yếu khỏi hàng giả. Loại bao bì này được thiết kế để ngăn chặn việc mở hoặc can thiệp vào sản phẩm mà không để lại dấu hiệu rõ ràng.

Các loại bao bì chống làm giả phổ biến hiện nay bao gồm băng keo niêm phong, vòng co, niêm phong cảm ứng, bao bì bọt hoặc vỉ, và nhãn an ninh với keo hoặc thiết kế đặc biệt. Các loại bao bì này không thể tái sử dụng để ngăn chặn ý đồ sản xuất hàng giả. Trên bao bì phải có đặc điểm nhận dạng như hoa văn, tên, nhãn hiệu đã đăng ký, logo, hoặc hình ảnh mà không thể dễ dàng sao chép.

Nhà sản xuất cũng có thể in mã QR hoặc mã vạch lên bao bì để người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc của từng lô sản phẩm trên trang web chính thức bằng cách quét mã trên điện thoại thông minh. Đối với các mặt hàng giá trị cao, sử dụng các chip công nghệ như RFID hay NFC gắn vào từng sản phẩm cũng là phương án chống hàng giả hữu hiệu.

In ấn thủy vân số trực tiếp vào sản phẩm (cyber-physical watermarking) là một công nghệ quan trọng và tiết kiệm chi phí để chống hàng giả , đặc biệt trong ngành thực phẩm và dược phẩm. Thủy vân số, vốn đã khá quen thuộc với các sản phẩm kỹ thuật số, là hình mờ được chèn trên các video hay hình ảnh để đánh dấu bản quyền. Kỹ thuật này có thể được kết hợp với công nghệ in ấn vật lý để đánh dấu xác thực lên các sản phẩm thiết yếu.

Chẳng hạn, một nghiên cứu năm 2022 trên tạp chí Advanced Functional Materials đã tìm ra cách in phun hình ảnh thủy vân số bằng phẩm màu thực phẩm an toàn lên từng liều thuốc, thậm chí từng viên thuốc, cung cấp giải pháp xác thực sản phẩm .

Các công nghệ này thêm các lớp bảo vệ bổ sung, khiến cho việc sao chép sản phẩm trở nên khó khăn hơn đối với những kẻ làm giả , đồng thời đảm bảo rằng người tiêu dùng nhận được hàng hóa chính hãng, nguyên vẹn và an toàn.

Song song với việc ứng dụng các phương pháp này, doanh nghiệp cần tăng cường truyền thông tới người dùng, giúp khách hàng cảnh giác hơn, giảm thiểu sự phổ biến của sản phẩm giả.

Người tiêu dùng cần nâng cao nhận thức

Về phía người tiêu dùng , việc tự nâng cao nhận thức là điều cần thiết hơn bao giờ hết. Ngoài việc thường xuyên cập nhật thông tin về hàng giả trên thị trường và ưu tiên mua hàng từ các nguồn hàng uy tín, Tiến sĩ Hùng cho rằng người tiêu dùng cần tăng cường hiểu biết về các phương pháp chống hàng giả mà các doanh nghiệp đang ứng dụng.

"Người dùng cần tạo thói quen dùng điện thoại thông minh của mình để truy xuất nguồn gốc sản phẩm từ mã QR, chip gắn liền hoặc thủy vân số in trên sản phẩm , đồng thời nên sử dụng hàng hóa của các doanh nghiệp cung cấp thông tin nguồn gốc sản phẩm minh bạch, có kiểm chứng", Tiến sĩ Hùng khuyến nghị.

Xây dựng văn hóa tiêu dùng bài trừ hàng giả cũng là một yếu tố hết sức quan trọng, bởi từ lâu nay chúng ta đã quen với việc mua các sản phẩm nhái ở các ngành hàng như đồ thời trang hay thiết bị điện tử.

Theo Tiến sĩ Hùng, thói quen mua hàng giả của một bộ phận người tiêu dùng đang cổ xúy cho một vòng xoáy xuống cấp, nơi các đơn vị sản xuất hàng nhái lấn chiếm thị phần của các doanh nghiệp chân chính, tạo ra một nền kinh tế méo mó, dung túng cho hành động phi pháp.

"Điều này khuyến khích ra đời các chuỗi cung ứng hàng giả tinh vi với quy mô lớn, làm sản sinh ra những mặt hàng không chỉ kém chất lượng, mà còn tiềm ẩn nguy cơ về sức khỏe. Đây là một xu hướng mà chúng ta cần phải tìm mọi cách đảo ngược", Tiến sĩ Hùng kết lời.

Tin mới

Góc nhìn chuyên gia: Nhịp điều chỉnh 5% hoặc hơn không phải là tín hiệu tiêu cực
11 giờ trước
Chuyên gia từ LCTV dự báo rằng, thị trường đang bước vào một nhịp chỉnh kỹ thuật trong ngắn hạn, chứ chưa hình thành xu hướng đảo chiều.
Cổ đông của Vosco sắp được nhận cổ tức sau 14 năm
10 giờ trước
Vosco sắp chi 154 tỷ đồng để trả cổ tức năm 2024 cho cổ đông bằng tiền mặt với tỷ lệ 11%. Ngày đăng ký cuối cùng thực hiện quyền là 12/9/2025, thời gian thực hiện chi trả 10/10/2025.
EVNFinance (EVF) đổi tên, đổi logo ngay sau kết luận thanh tra
9 giờ trước
EVNFinance (EVF) vừa thông báo đổi tên, đổi logo ngay sau khi kết luận thanh tra chỉ ra nhiều sai phạm trong cấp tín dụng đối với tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật. Thực hiện phân loại tài sản có không đúng quy định của pháp luật và Cấp tín dụng trong nước bằng ngoại tệ không đúng quy định của pháp luật.
TNG muốn vay ngân hàng thêm 650 tỷ đồng để bổ sung vốn
9 giờ trước
TNG muốn vay VietinBank- Chi nhánh Thái Nguyên hạn mức 650 tỷ đồng để bổ sung vốn lưu động, phát hành bảo lãnh, LC phục vụ hoạt động kinh doanh của công ty.
U60 ung dung kiếm 2,7 tỷ đồng/tháng từ thu nhập thụ động, bỏ túi đến 50% lợi nhuận, dư tiền dạy con đầu tư sinh lời
9 giờ trước
Ngoài công việc của một chuyên gia cố vấn khởi nghiệp và AI, người đàn ông này duy trì công việc tay trái tạo thu nhập thụ động suốt 26 năm qua.

Bảng giá cập nhật trực tuyến

Thịt bò

BEEF

1.282.981.426 VNĐ / tấn

310.55 BRL / kg

0.06 %

- 0.20

Thịt gà

CHICKEN

29.952.070 VNĐ / tấn

7.25 BRL / kg

0.28 %

- 0.02

Thịt heo

LEAN HOGS

5.301.474 VNĐ / tấn

91.28 USD / lbs

1.50 %

+ 1.35

» Xem tất cả giá Thực phẩm

Tin cùng chuyên mục

Sẽ có cơ chế giá điện phù hợp cho nhà máy sản xuất chip bán dẫn
12 phút trước
Đó là một trong những nội dung được nêu tại Thông báo của Văn phòng Chính phủ - kết luận của Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn.
Tủ lạnh hoạt động 24/7, đặt nhiệt độ ngăn mát và ngăn đông ra sao để giảm hóa đơn tiền điện?
3 giờ trước
Việc cài đặt nhiệt độ ngăn mát và ngăn đông đúng cách vừa giúp bảo quản thực phẩm tốt hơn, vừa giảm đáng kể hóa đơn tiền điện hàng tháng.
Báo Ba Lan: Việt Nam hạ thủy tàu đổ bộ hiện đại, mang "cuộc sống thứ hai" cho thiết kế của một nước NATO
4 giờ trước
Việt Nam đã huy động nguồn nhân lực chất lượng cao cùng hệ thống thiết bị hiện đại nhất để hoàn thiện mẫu tàu đổ bộ chiến đấu tiên tiến này.
Đèo Cả "đặt hàng" doanh nghiệp hạ tầng Trung Quốc các nội dung quan trọng, nhấn mạnh việc chia sẻ và chuyển giao công nghệ
5 giờ trước
Mới đây, Tập đoàn Đèo Cả và Tập đoàn Thiết kế Hoa Thiết (Trung Quốc) đã có buổi làm việc trao đổi và ký kết thoả thuận thiết lập quan hệ hợp tác chiến lược.