Khi dược sĩ làm thay bác sĩ

Đã thành thói quen, lâu nay khi người dân đau ốm thường đến các nhà thuốc khai bệnh để mua thuốc uống mà không cần toa theo chỉ định của bác sĩ. Tình trạng dược sĩ thành làm thay bác sĩ diễn ra phổ biến ở các nhà thuốc tại Đắk Lắk.

Hai tuần trước, chị Nguyễn Thị Linh, ở phường Tân An, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk bị cảm sốt và ho. Nghĩ chỉ là bị cảm thông thường nên chị Linh đã ra hiệu thuốc tây gần nhà mua.

Đã thành thói quen, lâu nay khi người dân đau ốm thường đến các nhà thuốc khai bệnh để mua thuốc uống mà không cần toa theo chỉ định của bác sĩ. Ảnh minh họa.

Sau khi nói triệu chứng của bệnh, dược sĩ  “bắt bệnh” và bán cho chị một túi thuốc với lời dặn chia thuốc uống trong 3 ngày, mỗi ngày 2 lần. Tuy nhiên, sau khi chị uống hết 3 ngày, bệnh không những không khỏi mà còn nặng hơn. Lo lắng cho sức khỏe, chị Linh đi Thành phố Hồ Chí Minh khám và nhận được kết quả hoàn toàn bất ngờ.

“Vừa rồi tôi bị cảm sốt kèm theo ho rất là nhiều, bệnh này thì tôi nghĩ chỉ cần ra ngoài tiệm thuốc mua thuốc thôi thì sẽ hết. Sau đó tôi cũng ra mua thuốc, cũng kể triệu trứng của mình cho người bán thuốc. Họ nghe xong thì họ đã bán thuốc cho tôi, nhưng sau một thời gian tôi uống thì không khỏi. Sau đó tôi vào Sài Gòn khám thì bác sĩ kết luận bị cảm hàn biến chứng. Sau thời gian tôi uống thuốc bác sĩ kê đơn thì bệnh thuyên giảm hẳn và đến giờ thì tôi đã khỏe mạnh”, chị Nguyễn Thị Linh cho biết.

Trong vai người đi mua thuốc, tôi tìm đến một nhà thuốc trên đường Y Moan, thành phố Buôn Ma Thuột để hỏi mua thuốc điều trị bệnh ho. Tại đây dược sĩ của nhà thuốc chỉ hỏi tôi về các triệu chứng “Ho nhiều không, ho có đờm không?” mà không hề nhắc đến chuyện đã đi  khám hay có đơn thuốc hay không.

Quan sát thêm những khách hàng mua thuốc tại nhà thuốc này, hầu hết người bệnh đến đây đều kể triệu chứng để dược sĩ bắt bệnh, bán thuốc. Thậm chí cả những bệnh như đái tháo đường, đau dạ dày cũng được bán thuốc mà chẳng cần đơn thuốc.

Cuộc trao đổi với người bán thuốc:

-Chị, bán cho em liều thuốc ho cho bé em đi, mấy bữa nay nó ho quá.

- Em ho hả, em khai đi! Em có đờm gì không?

- Ho thôi, chỉ ho thôi.

- Chị thấy nặng đó, chị lấy tổng hợp em uống luôn nha, em không có đau dạ dày phải không?

- Chỉ ho thôi mà có cần phải lấy đủ thuốc như vậy không chị?

- Em cứ lậy vậy đi, uống nó nhanh hơn.

- Nếu như không phải thông thường thì có phải toa đơn bác sĩ gì không?

- Có gì đâu, bình thường có gì đâu, nếu em đi bác sĩ kiểm tra phải soi họng em rồi thế này thế kia, rồi cũng cho em uống viêm họng thôi.”

Theo các chuyên gia y tế, việc bán thuốc không theo đơn của bác sĩ cũng như sử dụng thuốc, nhất là thuốc kháng sinh là một trong những nguyên nhân khiến cho tình trạng kháng thuốc tại Việt Nam đang ở mức báo động và được Tổ chức Y tế Thế giới xếp vào danh sách các nước có tỷ lệ kháng thuốc kháng sinh cao trên thế giới. Sử dụng thuốc một cách tùy tiện sẽ gây khó khăn cho việc điều trị.

Nếu mắc những bệnh nguy hiểm, việc uống thuốc kháng sinh chẳng những không giúp khỏi bệnh mà còn làm bệnh nặng thêm, thậm chí còn làm cho cơ thể sản sinh ra các vi khuẩn kháng sinh (hay còn gọi là lờn thuốc), về sau khi cần sử dụng kháng sinh để tiêu diệt vi trùng gây bệnh sẽ không còn tác dụng, người bệnh dễ có nguy cơ bệnh nặng hơn.

Dược sĩ Lê Bá Nguyên, Trưởng Phòng Nghiệp vụ Dược, Sở Y tế tỉnh Đắk Lắk cho biết, kháng sinh là những chất kháng khuẩn được tạo ra bởi các chủng vi sinh vật, có tác dụng ức chế sự phát triển của các vi sinh vật khác. Để đảm bảo sử dụng thuốc hợp lý, cần nắm vững những kiến thức liên quan đến kháng sinh, vi khuẩn gây bệnh và người bệnh.

Việc tự dùng thuốc sẽ làm lu mờ triệu chứng của bệnh, gây khó cho chẩn đoán, chỉ định điều trị và theo dõi đáp ứng của người bệnh. Vì thế, để tránh những rủi ro trong việc tùy tiện sử dụng thuốc, người dân không nên tự ý mua và dùng thuốc, hoặc sử dụng các toa thuốc của những người có triệu chứng tương tự. Khi có bệnh, cần phải đi khám và điều trị bệnh theo toa thuốc do bác sĩ kê đơn.

“Vấn đề mà người dân tự ý mua thuốc hoặc các cơ sở bán lẻ thì bán thuốc không có đơn thì đây là một thực trạng phổ biến trên toàn quốc. Chúng ta cũng biết là thuốc thì nó có tác dụng nhất định đối với bệnh nào đó, trước khi chúng ta sử dụng thuốc thì phải thăm khám bác sĩ, bác sĩ chỉ định thuốc thì chúng ta sử dụng thuốc mới đúng. Chúng ta dựa vào triệu trứng tương tự như những lần trước mà chúng ta đã sử dụng thuốc để mua thuốc sử dụng thì có thể nó sai thuốc, không đúng chỉ định. Mà thuốc sử dụng không đúng chỉ định thì bệnh không hết mà chúng ta có thể mắc bệnh khác do thuốc gây ra”, Dược sĩ Lê Bá Nguyên phân tích./.