Không phải sầu riêng, một loại quả của Việt Nam được Mỹ, Lào đua nhau săn lùng: Thu hơn 140 tỷ kể từ đầu năm, được mệnh danh ‘một vốn mười lời’

Thống kê sơ bộ của Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA), trong tháng 7/2025 Việt Nam xuất khẩu được 109 tấn ớt với kim ngạch đạt 0,3 triệu USD, so với tháng trước lượng xuất khẩu giảm 45,2%. Lào là thị trường xuất khẩu lớn nhất đạt 44 tấn.

Lũy kế trong 7 tháng đầu năm, Việt Nam xuất khẩu được 1.498 tấn ớt với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 5,5 triệu USD. So với cùng kỳ năm 2024 lượng xuất khẩu giảm 81,3%, kim ngạch giảm 71,7%. Các thị trường xuất khẩu chính bao gồm: Lào: 750 tấn và Mỹ 226 tấn.

Ớt là một trong những cây nông nghiệp truyền thống đặc trưng của Việt Nam, không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn đồng hành cùng văn hóa ẩm thực. Quả ớt được sử dụng phổ biến trong nhiều món ăn hàng ngày, từ việc tạo vị cay cho đến đóng vai trò như một loại gia vị thiết yếu trong các món nộm, nước chấm, và trong công nghiệp sản xuất tương ớt hay bột ớt. Ngoài ra, ớt còn được chú ý bởi hàm lượng capsaicin, có tác dụng chống viêm, giảm đau và thúc đẩy tiêu hóa – góp phần vào việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Về mặt sản xuất, vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là tỉnh Đồng Tháp, được xem là “thủ phủ” trồng ớt tươi ở Việt Nam. Tại huyện Thanh Bình (Đồng Tháp), diện tích trồng ớt đạt khoảng 2.000 ha, cho sản lượng trung bình trên 10 tấn/ha, với tổng sản lượng hàng năm vượt 22.500 tấn. Ngoài ra, tỉnh Lạng Sơn cũng đang mở rộng diện tích trồng, đạt trên 1.479 ha.

Trên thị trường thế giới, nhu cầu về ớt ngày càng tăng, đặc biệt trong ngành chế biến thực phẩm (mì ăn liền, nước sốt, ớt bột) và ngành dược phẩm (capsaicin). Thị trường toàn cầu ớt ước tính có giá trị lên tới 35 tỷ USD mỗi năm, với khu vực châu Á – Thái Bình Dương chiếm vị thế dẫn đầu về sản xuất và thương mại.

Trước đó trong năm 2024, xuất khẩu ớt của Việt Nam đạt kết quả khả quan, với kim ngạch và lượng xuất khẩu đều tăng so với cùng kỳ năm trước với 10.433 tấn ớt, tổng kim ngạch đạt 25,1 triệu USD. So với năm 2023, lượng xuất khẩu tăng 2,6%, kim ngạch tăng 26%. Thị trường xuất khẩu ớt lớn nhất của Việt Nam là Trung Quốc, chiếm 75% thị phần, với sản lượng 7.811 tấn.Tuy nhiên, xuất khẩu sang EU đối mặt với thách thức lớn do EU tăng cường kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, đòi hỏi doanh nghiệp phải nâng cao chất lượng sản phẩm.

Tiềm năng của trái ớt Việt Nam rất đáng chú ý. Việt Nam nổi bật nhờ các dòng ớt cay đặc trưng, đa dạng về chủng loại và hương vị, phù hợp với khẩu vị châu Á và ngày càng được ưa chuộng tại các thị trường phương Tây. Điều này tạo cơ hội để nâng cao giá trị xuất khẩu và phát triển các sản phẩm chế biến sâu như ớt sấy, bột ớt hay tương ớt chất lượng cao.

Tuy nhiên, một số thách thức cần lưu ý gồm: biến động thời tiết do biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng tới năng suất và chất lượng, đặc biệt vào những năm khô hạn hay mưa nhiều; việc phụ thuộc chủ yếu vào thị trường Trung Quốc khiến cho rủi ro biến động chính sách dễ ảnh hưởng tới xuất khẩu ; hạ tầng chế biến và tiêu thụ nội địa còn hạn chế, chưa khai thác triệt để chuỗi giá trị ớt.