Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell từng phát biểu, một đợt cắt giảm lãi suất vào tháng 12 không phải là điều “chắc chắn”. Và những diễn biến mới đây cho thấy ông không hề nói quá. Những quan điểm thận trọng từ các thành viên cấp cao trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đang làm suy yếu kỳ vọng của thị trường về lần hạ lãi suất thứ 3 liên tiếp của Fed trong năm nay.
Công cụ FedWatch của CME Group, theo dõi giá hợp đồng tương lai lãi suất , cho thấy xác suất xảy ra một đợt giảm 0,25 điểm phần trăm trong tháng 12 hiện chỉ còn ở mức 49,4%. Chỉ vài tuần trước, xác suất này còn lên tới 95%.
Theo phân tích của Krishna Guha, Giám đốc chiến lược toàn cầu tại Evercore ISI, những diễn biến gần đây khiến niềm tin của thị trường vào một đợt cắt giảm trong tháng 12 suy giảm, trong khi cũng chưa đủ cơ sở để kỳ vọng chắc chắn Fed sẽ lùi sang tháng 1. Nhìn chung, khả năng cắt giảm vẫn “nhỉnh hơn đôi chút,” nhưng chỉ ở mức 55-60%.
Điều gì đã làm thị trường đổi hướng nhanh chóng như vậy? Câu trả lời nằm ở tình trạng thiếu hụt dữ liệu chính thức sau thời gian chính phủ Mỹ đóng cửa. Trong khi thị trường lao động có dấu hiệu yếu đi, lạm phát lại vẫn neo cao so với mục tiêu 2% của Fed. Ngoài ra, theo người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt, một số dữ liệu tháng 10 - bao gồm báo cáo việc làm và lạm phát, có thể sẽ không bao giờ được công bố.
Trong bối cảnh mù mờ đó, một nhận định đáng chú ý đã vang lên từ bà Susan Collins, Chủ tịch Fed chi nhánh Boston. Vốn nổi tiếng thận trọng trong phát ngôn, lần này Collins gây bất ngờ khi thể hiện quan điểm cứng rắn rõ rệt. Bà nhấn mạnh: “Theo đánh giá hiện tại của tôi, có thể sẽ hợp lý nếu giữ nguyên lãi suất trong một khoảng thời gian, nhằm cân bằng giữa rủi ro lạm phát và việc làm trong bối cảnh kinh tế đầy bất định như hiện nay.”
Bà cho rằng, dù tuyển dụng chậm lại, nền kinh tế vẫn đang trong trạng thái “khá ổn định” và nếu cắt giảm lãi suất thêm nữa, Fed có nguy cơ kích thích lạm phát trở lại, nhất là khi tác động từ thuế quan vẫn chưa được định hình rõ.
“Theo tôi, mức lãi suất hiện tại đang ở vị trí phù hợp để phản ứng linh hoạt với nhiều kịch bản kinh tế khác nhau,” bà nhận định.
Quan điểm của Collins đưa bà về cùng phe "diều hâu" với những nhân vật như Jeffrey Schmid (Kansas City), Beth Hammack (Cleveland), Alberto Musalem (St. Louis) và Lorie Logan (Dallas). Trong khi đó, ở phe ôn hòa có các thống đốc Stephen Miran, người từng 2 lần phản đối cắt giảm 0,25 điểm phần trăm để ủng hộ mức cắt 0,5, cùng Christopher Waller và Michelle Bowman.
Với những quan điểm đối lập gay gắt như vậy, Chủ tịch Powell rơi vào thế khó khi phải xây dựng sự đồng thuận cho cuộc họp tháng 12. Sau khi Fed giảm lãi suất hồi tháng 10, Powell đã tuyên bố rằng một đợt cắt giảm tiếp theo trong tháng 12 “hoàn toàn không phải điều chắc chắn”. Và tháng 11 này, Fed không tổ chức họp, khiến mọi con mắt đổ dồn vào cuộc họp ngày 9-10/12.
Tình thế này khiến thị trường chứng khoán Mỹ sụt giảm hôm thứ Năm, trong khi lợi suất trái phiếu kho bạc tăng mạnh, phản ứng rõ trước khả năng Fed sẽ “dừng lại”.
Theo Guha, Chủ tịch Powell không muốn chứng kiến FOMC rơi vào tình trạng phân hóa sâu sắc với những quan điểm “bất đồng công khai”, nhất là khi vai trò lãnh đạo của Fed đang bước vào giai đoạn chuyển giao nhạy cảm. Đây là lý do khiến Powell cùng các phó chủ tịch như Philip Jefferson hay John Williams buộc phải giữ giọng điệu “hòa giải”, tôn trọng lập luận từ cả hai phe và khuyến nghị thị trường nên coi xác suất cắt giảm tháng 12 chỉ là 50-50.
Một kịch bản được nhắc tới là khả năng Fed thực hiện một “đợt cắt giảm cứng rắn”, tức vừa giảm lãi suất nhưng đồng thời phát đi tín hiệu mạnh mẽ rằng chu kỳ nới lỏng có thể đã kết thúc. Điều này sẽ giúp xoa dịu cả phe ủng hộ và phe phản đối trong nội bộ Ủy ban.
Đáng chú ý, cấu trúc thành viên FOMC sẽ thay đổi từ tháng 1 tới khi một số Chủ tịch Fed khu vực mới bước vào vòng bỏ phiếu. Lúc đó, các tiếng nói cứng rắn như Collins hay Schmid sẽ rút lui, nhường chỗ cho những nhân vật khác có thể linh hoạt hơn trong chính sách.
Theo chiến lược gia Thierry Wizman tại Macquarie Group, ông Powell đang đứng trước hai lựa chọn, hoặc giữ nguyên lãi suất trong tháng 12 và mở đường cho một đợt cắt giảm vào đầu năm mới, hoặc thực hiện cắt giảm lần cuối cùng trong tháng 12 kèm cam kết rõ ràng rằng đây là lần cuối trong chu kỳ hiện tại.
Tham khảo CNBC