Long Thành - Thủ Thiêm cùng 4 tuyến metro ở TP.HCM vào danh sách đầu tư đặc biệt

Bổ sung 5 dự án metro vào danh mục thí điểm theo Nghị quyết 188

Tại Kỳ họp thứ 7 (kỳ họp chuyên đề) ngày 26/12, HĐND TP.HCM khóa X đã thông qua danh mục bổ sung 5 dự án metro theo Nghị quyết 188 Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội và TP.HCM.

5 tuyến metro bổ sung vào danh mục là tuyến Metro số 1 từ thành phố mới Bình Dương đến ga cuối Suối Tiên của tuyến Metro Bến Thành - Suối Tiên. Theo tờ trình, tuyến này có mục tiêu mở rộng mạng lưới metro thông qua việc kết nối đồng bộ với metro Bến Thành - Suối Tiên, tạo trục vận tải ổn định, kết nối hiệu quả giữa khu vực đô thị trung tâm và đô thị vệ tinh.

Dự án còn hướng tới kết nối hai trung tâm hành chính – chính trị của TP.HCM từ phường Bình Dương đến phường Sài Gòn bằng phương tiện giao thông hiện đại, thân thiện môi trường; đồng thời tạo không gian phát triển mới, thúc đẩy đô thị nén theo mô hình TOD và phân bổ dân cư, lao động dọc hành lang tuyến.

Ban Quản lý đường sắt đô thị đã được giao nhiệm vụ chủ đầu tư và chuẩn bị đầu tư. Tuyến Thành phố mới Bình Dương – Suối Tiên có hướng tuyến từ vòng xoay trung tâm Thành phố mới Bình Dương – đường Hùng Vương - Cao tốc Mỹ Phước Tân Vạn - Depot Long Bình.

Dự kiến tuyến này sẽ hoàn thiện trước 2035, đầu tư theo hình thức PPP hoặc đầu tư công.

Tuyến số 2 được bổ sung là Metro số 2 từ phường Thủ Dầu Một đến trung tâm TP.HCM. Tuyến này kết nối trực tiếp phường Thủ Dầu Một với các khu vực lân cận về trung tâm TP.HCM, giảm tải giao thông cho Quốc lộ 13. Tuyến này cũng sẽ kết nối liền mạch với tuyến Metro số 3 từ Hiệp Bình Phước đến An Hạ, tạo thành trục vận tải xuyên tâm. Đồng thời tạo không gian phát triển mới, thúc đẩy phát triển đô thị nén theo mô hình TOD, phân bổ dân cư, lao động dọc hành lang tuyến...

Tuyến này có hướng tuyến từ Thủ Dầu Một - Hùng Vương - Phạm Ngọc Thạch - Quốc lộ 13 Cầu Vĩnh Bình - kết nối tuyến Metro số 3 TP.HCM và sử dụng Depot Hiệp Bình Phước.

Thành phố đã giao Ban Quản lý đường sắt đô thị thực hiện nhiệm vụ chủ đầu tư và chuẩn bị đầu tư.

Tuyến này dự kiến hoàn thiện trước 2035 theo hình thức đầu tư công hoặc PPP.

Tuyến thứ 3 là Metro số 3 nối Vũng Tàu - Bà Rịa - Phú Mỹ. Tuyến này sẽ kéo dài kết nối sân bay Long Thành và các khu vực với trung tâm phường Vũng Tàu; thúc đẩy phát triển du lịch tại khu vực biển. Đồng thời hình thành trục động lực kinh tế du lịch và đô thị ven biển, tạo môi trường sống chất lượng cao. Góp phần hình thành trung tâm logistics cấp quốc gia, thành lập khu thương mại tự do tại Cái Mép Hạ, thu hút nhà đầu tư chiến lược và thiết kế hệ sinh thái đồng bộ, chuẩn mực hàng đầu quốc tế.

Tuyến này có tính phương án kết nối với cảng hàng không quốc tế Long Thành, theo hướng từ đường 3/2 - khu du lịch Chí Linh - đường Ven biển - đường 55 - Quốc lộ 51.

Lộ trình đầu tư thực hiện trong giai đoạn trước 2035.

Tuyến thứ 4 là Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên kéo dài đến Trung tâm hành chính tỉnh Đồng Nai nối với sân bay Long Thành. Tuyến metro này được cho là giải quyết nhu cầu cấp bách về kết nối TP.HCM và Đồng Nai; khai thác hiệu quả sân bay Long Thành, các dịch vụ đô thị, du lịch, logistics và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của 2 địa phương.

Cuối cùng là tuyến Thủ Thiêm - Long Thành. Đây là dự án chiến lược, cấp bách, đáp ứng nhu cầu đi lại kết nối trực tiếp từ TP.HCM đi sân bay Long Thành.

TP.HCM thực hiện metro Thủ Thiêm – Long Thành

Cũng tại kỳ họp thứ 7, HĐND TP.HCM khóa X đã thông qua Nghị quyết Thống nhất UBND TP.HCM làm cơ quan có thẩm quyền thực hiện dự án đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành đi qua TP.HCM và Đồng Nai theo phương thức đối tác công tư (PPP).

Theo Nghị quyết, đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành dài 42 km, với 20 nhà ga và 1 Depot. Điểm đầu tại ga Thủ Thiêm - TP.HCM và điểm cuối tại ga Long Thành - Sân bay Long Thành, Đồng Nai.

Dự án đi qua các 3 phường của TP.HCM là An Khánh, Bình Trưng, Long Trường và 2 xã của Đồng Nai là Nhơn Trạch và Long Thành. Dự kiến thực hiện từ 2026 và hoàn thành năm 2031.

Tổng mức đầu tư sơ bộ 84.753 tỷ đồng, trong đó chi phí bồi thường, tái định cư toàn tuyến khoảng 5.504 tỷ đồng.

Đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành chia làm 2 dự án thành phần, phần giải phóng mặt bằng thực hiện theo quy định của Luật Đường sắt 2025: Dự án đường sắt đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Nhà nước bảo đảm toàn bộ kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư từ ngân sách.

TP.HCM và Đồng Nai thực hiện dự án đầu tư công độc lập để bồi thường giải phóng mặt bằng và di dời hạ tầng kỹ thuật tuyến đường sắt đô thị Thủ Thiêm – Long Thành trên địa bàn 2 địa phương.

Nhà đầu tư sẽ thực hiện phần đầu tư xây dựng, hoàn thành dự án.

Theo tờ trình của UBND TP.HCM trình HĐND TP, việc kết nối giao thông giữa hai sân bay Tân Sơn nhất và Sân bay Long Thành được Ban chỉ đạo các công trình, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt do Thủ tướng làm Trưởng ban, xác định là dự án ưu tiên đầu tư trong giai đoạn hiện nay.

Sân bay Long Thành đã hoàn thành giai đoạn 1 tháng 12/2025, dự kiến khai thác thương mại vào giữa năm 2026. Nhưng hiện nay hệ thống giao thông kết nối giữa sân bay Long Thành và trung tâm TP.HCM vẫn còn hạn chế, nên việc đầu tư tuyến metro này rất bức thiết.

Theo quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Metro Thủ Thiêm - Long Thành được xác định là phương án kết nối giao thông chiến lược giữa TP.HCM và Đồng Nai, góp phần tăng cường tính liên kết vùng và rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển của hành khách giữa hai địa phương. Đặc biệt đáp ứng được nhu cầu vận chuyển của các chuyên gia, nhà đầu tư nước ngoài khi tới làm việc tại Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại TP.HCM.

Việc đầu tư đồng bộ tuyến Metro số 2, đoạn Bến Thành – Tham Lương, đoạn Bến Thành – Thủ Thiêm; tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành giúp cải thiện hệ thống giao thông đô thị, đáp ứng nhu cầu đi lại bền vững cho người dân và tăng tính kết nối từ sân bay Long Thành vào TP.HCM và sân bay Tân Sơn Nhất.

Dự kiến khi có các tuyến metro , thời gian di chuyển sẽ rút ngắn còn khoảng 40 phút.

Nghị quyết số 188 được Quốc hội thông qua vào ngày 19/2, TP.HCM được trao quyền tự chủ đặc biệt và linh hoạt vượt trội trong thẩm định, quyết định đầu tư, điều chỉnh dự án (tương tự dự án nhóm A), phân chia dự án thành phần không theo Luật Xây dựng và áp dụng chỉ định thầu đối với các công việc quan trọng.

Theo danh mục dự án kèm theo Nghị quyết 188 đã phê duyệt ban đầu, TP.HCM có 7 tuyến metro thực hiện theo cơ chế đặc thù từ tuyến số 1 đến số 7..

Nhưng sau hợp nhất Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, nhiều tuyến đường sắt đô thị khác cũng cần được ưu tiên đầu tư giai đoạn 2026 - 2030. Vì vậy UBND TP.HCM đã đề xuất bổ sung thêm 5 dự án danh mục kèm theo nghị quyết 188 để đẩy nhanh tiến độ đầu tư.