Chuyên gia quốc tế chỉ ra yếu tố then chốt quyết định thành công của Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam

Điều tạo nên khác biệt cho IFC Việt Nam sẽ phụ thuộc vào việc lựa chọn chiến lược rõ ràng

Tại hội nghị công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế (TCQT) tại Việt Nam vào ngày 21/12, Thủ tướng  Phạm  Minh Chính cho biết IFC sẽ được triển khai trên cơ sở phối hợp giữa TP.HCM và Đà Nẵng theo hướng bổ trợ thay vì cạnh tranh.

"Thành công của hai thành phố sẽ tạo động lực để trung tâm tiến lên và dần khẳng định vị thế trên bản đồ tài chính toàn cầu," Thủ tướng nhấn mạnh.

Khi Việt Nam chuyển từ tuyên bố sang hành động, câu hỏi lớn đặt ra là liệu chúng ta có thể xây dựng nguồn nhân lực, cơ chế quản trị và chuẩn mực nghề nghiệp đủ để IFC vận hành một cách đáng tin cậy ngay từ đầu.

Trong bối cảnh này, mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Vương quốc Anh trong lĩnh vực tài chính và dịch vụ chuyên nghiệp đang ngày càng trở nên quan trọng. Những tín hiệu chính sách gần đây tạo động lực cho sự gắn kết sâu hơn với các tổ chức và doanh nghiệp quốc tế có kinh nghiệm tại các trung tâm tài chính lớn trên thế giới.

Một ví dụ điển hình là Biên bản ghi nhớ hợp tác (MoU) được ký giữa Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh quốc (ACCA ) và KPMG vào tháng 10 dưới sự chứng kiến của lãnh đạo cấp cao Việt Nam tại London. Đây không chỉ là một thỏa thuận song phương, mà còn là bước đi chiến lược nhằm đưa hệ sinh thái tài chính Việt Nam tiệm cận chuẩn mực quốc tế, với nguồn nhân lực được xác định là trụ cột cốt lõi trong phát triển IFC .

Ông Ren Varma, Giám đốc khu vực Đông Nam Á lục địa của ACCA , nhận định Việt Nam đang bước vào giai đoạn bản lề trong tiến trình phát triển kinh tế – tài chính, kết hợp động lực tăng trưởng mạnh với định hướng chính sách rõ ràng về hội nhập quốc tế.

"Việt Nam đang ở một thời điểm đầy triển vọng," ông Varma nói. "So với các thị trường khác trong khu vực, Việt Nam hội tụ nền tảng tăng trưởng vững chắc và định hướng chính sách rõ ràng cho hội nhập quốc tế."

Ông cũng nhấn mạnh lợi thế về nhân lực: lực lượng lao động trẻ, linh hoạt và có khả năng tiếp cận chuẩn mực toàn cầu. "Hiện diện tại Việt Nam trong hơn hai thập kỷ, ACCA đã và đang chứng kiến sự nhanh nhạy của ngành nghề tài chính – kế toán trong việc thích ứng với thay đổi," ông chia sẻ. "Kết hợp với vai trò ngày càng lớn của Việt Nam trong tài chính xanh và đổi mới số, đây là một yếu tố hấp dẫn đối với các nhà đầu tư đang tìm kiếm cơ hội tại ASEAN."

Theo ông Varma, điều tạo nên khác biệt cho Việt Nam sẽ phụ thuộc vào việc lựa chọn chiến lược rõ ràng. Mô hình song địa điểm là tiền đề tốt, nhưng việc tập trung mạnh hơn vào tài chính xanh và fintech sẽ giúp Việt Nam trở thành điểm đến cho đầu tư bền vững và giải pháp số. Tuy nhiên, những tham vọng này phải dựa trên nền tảng vững chắc, bao gồm áp dụng Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS), đảm bảo chất lượng kiểm toán và xây dựng nguồn nhân lực đáp ứng chuẩn mực toàn cầu.

"Việt Nam vẫn là trung tâm trong chiến lược tại khu vực của ACCA ," ông Varma khẳng định. "Khi Việt Nam thành công với IFC , điều đó sẽ tạo tiền lệ cho các thị trường mới nổi khác trong khu vực."

Các công ty kiểm toán và tư vấn quốc tế cũng đồng tình về tầm quan trọng của chuẩn mực và uy tín trong việc chuẩn bị cho IFC Việt Nam. Ông Warrick Cleine, Chủ tịch & CEO KPMG Việt Namvà Campuchia, cho biết trọng tâm của IFC chính là chất lượng nguồn nhân lực. Đảm bảo các chức năng tài chính, quản trị rủi ro và tuân thủ vận hành theo chuẩn mực quốc tế chung là yếu tố then chốt để xây dựng niềm tin của nhà đầu tư, đặc biệt đối với dòng vốn xuyên biên giới vốn phụ thuộc vào thông tin tài chính nhất quán, kiểm soát nội bộ và quản trị hiệu quả.

Tiến độ sẽ ngày càng được đánh giá qua các cột mốc thực tế. Đào tạo và cấp chứng chỉ trong các lĩnh vực tài chính, kiểm toán, rủi ro và tuân thủ sẽ là chỉ báo sớm cho thấy hoạt động có thể được thực hiện an toàn và nhất quán. Trong đó, hệ sinh thái tài chính của Anh mang đến kinh nghiệm phù hợp khi Việt Nam xây dựng hạ tầng tài chính đạt chuẩn quốc tế.

"Các hoạt động hợp tác như thế này cung cấp cho Việt Nam nền tảng đã được kiểm chứng về hiệu quả, có thể điều chỉnh phù hợp với bối cảnh và tham vọng tăng trưởng của quốc gia," ông nói.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp và hiệp hội nghề nghiệp của Anh có thể hỗ trợ cơ quan quản lý Việt Nam thông qua cơ chế thử nghiệm (regulatory sandbox), nhóm công tác chung và các chương trình thí điểm, bao gồm sáng kiến về chuyển đổi IFRS và công bố thông tin ESG cho các tổ chức tài chính và công ty niêm yết. Những cơ chế này cho phép kiểm nghiệm chính sách trong điều kiện thị trường thực tế, giúp rút ngắn đường cong lĩnh hội, đồng thời kiểm soát rủi ro triển khai.

Niềm tin của nhà đầu tư vẫn là yếu tố then chốt để duy trì dòng vốn xuyên biên giới. Yếu tố này được củng cố bởi chất lượng và tính nhất quán của báo cáo tài chính, kiểm toán, quản trị rủi ro, cùng với khung pháp lý về thuế và doanh nghiệp, cũng như nguồn nhân lực được đào tạo theo chuẩn quốc tế.

"Đối với các nhà đầu tư tổ chức, quản trị và tuân thủ không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu cơ bản, đi kèm với kỳ vọng ngày càng cao về báo cáo tài chính minh bạch, có thể so sánh và được thực hiện một cách nhất quán", ông Cleine nhấn mạnh,

Nguồn nhân lực là yếu tố then chốt quyết định thành công của IFC

Từ góc nhìn của cộng đồng doanh nghiệp Anh, MoU giữa ACCA và KPMG được xem như một tín hiệu định hướng chính sách hơn là một thỏa thuận thuần túy về chuyên môn. Theo ông Matt Ryland, Giám đốc điều hành Hiệp hội Doanh nghiệp Anh tại Việt Nam (BritCham), ý nghĩa của MoU nằm ở việc nó phản ánh cách tiếp cận dài hạn của Việt Nam đối với cải cách dịch vụ tài chính và chuyên nghiệp.

"Điều quan trọng là thông điệp gửi đến các nhà đầu tư quốc tế," ông Ryland chia sẻ. "Nó thể hiện cam kết rõ ràng trong việc đưa hệ sinh thái tiệm cận các chuẩn mực toàn cầu."

Còn theo ông Kenneth Atkinson, Nguyên Chủ tịch BritCham, Việt Nam đang hướng tới xây dựng một hệ sinh thái tài chính hiện đại, với khung pháp lý tiên tiến, hạ tầng đồng bộ, nguồn nhân lực có kỹ năng và khả năng kết nối dòng vốn quốc tế. Sáng kiến này mang ý nghĩa lịch sử trong tiến trình hội nhập tài chính, tương tự dấu mốc ra đời thị trường chứng khoán năm 2000 nhưng ở tầm cao hơn. Chính phủ Anh đã hỗ trợ Việt Nam thông qua việc tài trợ TheCityUK tư vấn về mô hình Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC ) và khung pháp lý, dựa trên kinh nghiệm lâu đời trong lĩnh vực dịch vụ tài chính.

Theo ông Atkinson, phát triển nguồn nhân lực là yếu tố then chốt quyết định thành công của IFC . BritCham cùng các doanh nghiệp Anh có lợi thế trong việc chia sẻ kinh nghiệm về tài chính, quản trị và chuẩn mực nghề nghiệp. Nhiều hiệp hội nghề nghiệp của Anh hiện đã hoạt động tại Việt Nam, cung cấp đào tạo và chứng chỉ về IFRS, ESG, quản trị rủi ro và tuân thủ, góp phần giúp lực lượng lao động tiệm cận các chuẩn mực toàn cầu.

Việc phát triển Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC ) được nhìn nhận như một bước chuyển mang tính cấu trúc. Do đó, các doanh nghiệp Anh đang tìm kiếm cơ hội vượt ra ngoài việc rót vốn, với sự quan tâm đến việc tham gia sớm vào thiết kế khung pháp lý, phát triển sản phẩm tài chính và xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao.

Tiến triển đã rõ, nhưng vẫn còn khoảng trống. Lực lượng lao động tài chính của Việt Nam trẻ và nhiệt huyết, song năng lực về áp dụng IFRS nâng cao, báo cáo bền vững, phân tích dữ liệu và tiếng Anh chuyên ngành vẫn cần được củng cố, trong khi thực hành tuân thủ và đảm bảo chất lượng chưa đồng đều.

"Điều này làm nổi bật vai trò của các hiệp hội doanh nghiệp và mạng lưới nghề nghiệp trong việc thu hẹp khoảng cách giữa tham vọng chính sách và thực thi thị trường," ông Ryland nói. "BritCham định vị mình là cầu nối, tập hợp doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, giới học thuật và các tổ chức nghề nghiệp để nhận diện khoảng trống, chia sẻ thực tiễn tốt và thử nghiệm giải pháp đáp ứng cả ưu tiên cải cách lẫn nhu cầu nhà đầu tư. Mục tiêu của chúng tôi là biến ý tưởng từ chính sách thành hành động cụ thể."

Khi Việt Nam chuyển từ ý tưởng chính sách sang triển khai kế hoạch IFC , vai trò lâu dài của ACCA trong đào tạo và cấp chứng chỉ cho đội ngũ tài chính – bao gồm các hợp tác như MoU ACCA -KPMG – đang giải quyết một trong những yêu cầu cốt lõi về nguồn nhân lực trong quá trình phát triển IFC .