Masayoshi Son , nhà sáng lập và linh hồn của SoftBank Group, vừa chính thức vượt qua Tadashi Yanai, ông chủ đế chế Uniqlo để trở thành người giàu nhất Nhật Bản với khối tài sản ước tính hơn 55 tỷ USD.
Tuy nhiên đằng sau sự kiện tưởng chừng chỉ là một cuộc hoán đổi vị trí trong bảng xếp hạng tỷ phú là cả một câu chuyện về tầm nhìn, rủi ro và sự tái sinh của SoftBank giữa cơn lốc trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu.
Trỗi dậy
Tài sản của Masayoshi Son tăng vọt hơn 248% chỉ trong năm 2025, một con số ngoạn mục ngay cả trong thế giới tài chính đầy biến động. Nguyên nhân chủ yếu đến từ đà tăng mạnh của cổ phiếu SoftBank, khi nhà đầu tư bắt đầu xem tập đoàn này như “một nền tảng kết nối” cho cơn sốt hạ tầng AI toàn cầu. Với hơn một phần ba cổ phần trong SoftBank, tỷ phú Masayoshi Son đang đứng giữa trung tâm của cuộc bùng nổ công nghệ có quy mô nghìn tỷ USD.
Từ đầu năm, SoftBank đã bước vào chuỗi thương vụ chưa từng có: kế hoạch đầu tư 30 tỷ USD vào OpenAI, cam kết 500 tỷ USD xây dựng trung tâm dữ liệu và mạng hạ tầng AI tại Mỹ cùng Oracle và quỹ MGX của Abu Dhabi, và đàm phán với TSMC về một tổ hợp công nghiệp AI-robot trị giá hàng nghìn tỷ USD ở Arizona.
Trong khi đó, SoftBank cũng rót thêm 2 tỷ USD vào Intel, mua lại mảng robot của ABB với giá 5,4 tỷ USD, và tăng tỷ lệ sở hữu ở Nvidia cũng như TSMC.
Không giống như nhiều nhà đầu tư khác chỉ đơn thuần rót vốn, Masayoshi Son đang tìm cách kiểm soát chuỗi giá trị AI từ gốc rễ. Trọng tâm chiến lược của ông là Arm Holdings Plc, công ty thiết kế chip mà SoftBank sở hữu, vốn là nền tảng cho các bộ xử lý AI trên toàn thế giới.
Những bước đi này không chỉ thể hiện tầm nhìn công nghệ mà còn là nỗ lực đưa SoftBank trở lại vị thế “bệ phóng của tương lai”, hình ảnh mà tập đoàn từng đánh mất sau loạt khoản đầu tư thất bại trong Vision Fund thời đại startup.
Đây không phải là lần đầu tiên Masayoshi Son thống trị bảng xếp hạng tài sản Nhật Bản. Ông từng là người giàu nhất thế giới trong ba ngày ngắn ngủi ở đỉnh điểm bong bóng dotcom, trước khi chứng kiến tài sản của mình sụp đổ.
Trên thực tế, Masayoshi Son từng được coi là biểu tượng của tinh thần liều lĩnh Nhật Bản, thứ hiếm thấy trong một nền kinh tế vốn đề cao sự ổn định và thận trọng. Sinh năm 1957 tại Nhật Bản trong một gia đình người Hàn, Masayoshi Son khởi nghiệp bằng việc sáng chế từ điển điện tử khi còn học tại Mỹ, bán nó cho Sharp với giá 1 triệu USD, rồi trở về lập SoftBank năm 1981.
Từ nhà phân phối phần mềm, SoftBank nhanh chóng mở rộng sang viễn thông, tài chính số, và đầu tư công nghệ toàn cầu. Khoản đầu tư vào Alibaba giúp Son kiếm hàng chục tỷ USD, nhưng cũng không ít lần đưa ông đến bờ vực sụp đổ, đặc biệt trong bong bóng dotcom và các biến động chính trị tại Trung Quốc.
Sau cú ngã của dotcom, ông đã tái khẳng định vị thế với các thương vụ mang tính lịch sử như đặt cược sớm vào Alibaba và độc quyền phân phối iPhone của Apple tại Nhật Bản.
Cho đến hiện tại, tỷ phú của SoftBank vẫn trung thành với triết lý “đặt cược lớn vào tương lai”. Trong một bài phát biểu gần đây, ông tuyên bố tin rằng “AGI (trí tuệ nhân tạo tổng quát) sẽ đến sớm hơn chúng ta nghĩ”, và SoftBank phải là một phần của bước ngoặt đó. Với Masayoshi Son , AI không chỉ là cơ hội kiếm tiền mà còn là “nhiên liệu mới của nền văn minh nhân loại”.
Sự giàu có hiện tại của Masayoshi Son không đến từ việc nắm giữ tài sản hữu hình như bất động sản hay hàng hóa xa xỉ, mà từ niềm tin của thị trường vào vị thế trung tâm của SoftBank trong cuộc đua AI. Trong bối cảnh Nhật Bản vẫn loay hoay tìm lại vị thế công nghệ từng có trong thập niên 1980, thành công của Son mang ý nghĩa biểu tượng: cho thấy đất nước này vẫn có thể trở lại đường đua đổi mới nếu dám đặt cược táo bạo.
Tuy nhiên, không phải ai cũng tin câu chuyện này sẽ kéo dài mãi. Một số nhà phân tích cảnh báo rằng định giá trong lĩnh vực AI đang bị thổi phồng, khi những gã khổng lồ như OpenAI, Nvidia hay Arm đang “tạo hiệu ứng phản chiếu” cho nhau, đẩy giá trị vượt xa thực lực. Nếu làn sóng đầu cơ này suy yếu, SoftBank vốn dùng đòn bẩy mạnh và tập trung cao độ có thể lại rơi vào chu kỳ “đỉnh rồi đáy” quen thuộc của Masayoshi Son .
Dù vậy, theo giới phân tích, “mọi thứ đang thuận lợi cho SoftBank” khi mọi hoạt động liên quan đến AI đều tăng giá, qua đó đưa Masayoshi Son trở lại vị thế đỉnh cao kể từ lần cuối ông vượt Yanai vào năm 2014.
Hai thập kỷ trước, Son từng là người giàu nhất thế giới… trong ba ngày, trước khi bong bóng công nghệ khiến tài sản của ông bốc hơi 99%.
“Tôi sống sót, và tôi biết sẽ có giai đoạn tiếp theo – internet di động,” ông từng kể lại.
Giờ đây, khi thế giới bước vào thời đại AI, Son một lần nữa nắm lấy cơ hội định hình “một cuộc cách mạng công nghệ khác”.
*Nguồn: Fortune, BI