Một kỳ tích điện cao thế xuất hiện ở Cuba

Siêu bão Melissa cuối tháng 10/2025 - một trong những cơn bão mạnh nhất lịch sử Đại Tây Dương - không chỉ để lại sự tàn phá của gió và mưa. Trên vùng núi Granma (đông nam Cuba), sức mạnh dữ dội của nó đã làm đổ 6 cột điện của đường dây truyền tải điện 220 kilovolt (kV) quan trọng nối liền các trạm biến áp Cueto và Bayamo.

Sự cố đó đã đẩy tỉnh Granma vào tình thế nguy kịch, phụ thuộc vào các mạch điện có công suất thấp hơn và chịu nhiều hạn chế nghiêm trọng.

Cũng chính trong tình thế này, một cuộc chiến chống lại thiên nhiên và thời gian, do một nhóm kỹ sư điện chuyên nghiệp thuộc Công ty Xây dựng Công nghiệp Điện Sancti Spíritus tiến hành, với tinh thần và sự khéo léo đã viết nên những trang sử của sự phục hồi điện tại nước này.

THỬ THÁCH ĐẦU TIÊN

“Thử thách lớn nhất là tiếp cận được hiện trường. Các cột điện bị đổ nằm dọc theo một đoạn đường dài từ 3,5 đến 4 km trên địa hình núi non hiểm trở gần như không thể tiếp cận. Nước sông Cauto và Contramaestre tràn bờ đã chặn đường đến các cột điện bị đổ, ngăn cản việc tiếp cận an toàn. Ngay cả những phương tiện tốt nhất cũng không thể đến được đó” - Ông Héctor Cruz Barrero, trưởng trạm biến áp Bayamo 220, mô tả.

Việc này đòi hỏi những phương pháp thay thế. Cưỡi ngựa và dùng máy kéo của người dân, họ tìm ra cách duy nhất để tiếp cận hiện trường nhằm đánh giá mức độ thiệt hại và xác định phạm vi công việc cần thực hiện.

Nhờ đó, đội kỹ sư đến được những cột điện đổ nát. Mỗi bước chân đều lún sâu vào lớp bùn lầy nguy hiểm, làm kẹt cả bánh xe và móng guốc ngựa - một rào cản tự nhiên gần như không thể xuyên thủng, làm chậm tiến độ công việc.

Geider Mompié Rodríguez, Tổng giám đốc Công ty Điện lực Granma, đã mô tả chi tiết quy mô thiệt hại: “Cần phải xây dựng một con đường dài 14,5 km để tiếp cận từng cột điện. Một nhiệm vụ khổng lồ, khác với những thiệt hại khác ở miền Tây, nơi nhiều cột điện đổ cùng lúc và gần đường cao tốc, giúp việc tiếp cận dễ dàng hơn. Ở Granma, tính chất phân tán của thiệt hại, khí hậu và địa hình đã làm tăng gấp bội độ phức tạp và thời gian khắc phục hậu quả".

"CHÚNG TÔI CHƯA TỪNG NHỤT Ý CHÍ"

Khi đường vào được mở một phần, một trở ngại lớn khác lại xuất hiện. Địa hình ngập nước và bùn khiến việc sử dụng các cần cẩu lớn hiện đại để nâng thẳng đứng các cột điện mới trở nên bất khả thi. Câu trả lời đến từ quá khứ.

Siêu bão Melissa đã quật đổ 6 cột điện trên địa hình hiểm trở của Granma, và công nghệ hiện đại trở nên vô dụng trong bùn lầy. Một phương pháp bị lãng quên cần được khôi phục: Lắp ráp các cột điện trên mặt đất và nâng chúng lên bằng cần cẩu và máy ủi, một kỹ thuật mà không ai dưới 50 tuổi từng thực hiện.

"Kỹ thuật nâng tháp bằng máy ủi và cần cẩu đã không được sử dụng trong hơn 20 năm", Ditzan Lescay Despaigne, Giám đốc truyền tải tại ECIE, giải thích.

Công tác nâng hạ đòi hỏi chuyên môn của Rafael Peláez Matos, một thợ lắp ráp đường dây điện với 51 năm kinh nghiệm, hiện đã nghỉ hưu nhưng được triệu tập lại cho nhiệm vụ này và các nhiệm vụ quan trọng khác.

Công việc rất mệt mỏi và kéo dài. Đội công tác, do Ditzan Lescay Despaigne, Giám đốc Truyền tải chỉ huy, bắt đầu với 140 người, đồng thời hỗ trợ tại Santiago de Cuba và Bayamo. Cuối cùng, 74 người đã ở lại đến ngày cuối cùng (11/12/2025) để hoàn thành công việc trên đường dây 220 kV. Các đội công nhân điện, thợ lắp ráp và nhân viên hỗ trợ với cần cẩu và xe tải, tất cả đều cùng hướng đến một mục đích duy nhất: Khôi phục đường dây truyền tải điện.

“Tinh thần của chúng tôi rất cao,” Héctor Cruz Barrero nói, và Ditzan Lescay Despaigne bổ sung: “Chúng tôi chưa bao giờ ngừng lại hay nhụt ý chí. Ý chí của chúng tôi cũng được tiếp thêm sức mạnh bởi sự đoàn kết của cộng đồng. Những người hàng xóm trong khu vực đã tự nguyện hỗ trợ chúng tôi bằng máy kéo và xe kéo của họ. Nếu không có họ, chúng tôi đã không thể hoàn thành.”

KỲ TÍCH XUẤT HIỆN

Cuối cùng, đường dây đã được khôi phục.

Tác động đến tỉnh Granma là rất lớn, như Geider Mompié giải thích: “Tỉnh này một lần nữa có mạch điện kép 220 kV, điều này có nghĩa là nguồn cung cấp điện mạnh mẽ hơn với khả năng truyền tải cao hơn nhiều so với kết nối 110 kV hạn chế mà tỉnh sử dụng tạm thời trước đây.

Điều này rất quan trọng để cung cấp điện cho các khu vực xa xôi như Niquero, cách Bayamo hơn 150 km, nơi điện áp thấp đã ảnh hưởng đến người dân. Giờ đây vấn đề đó đã được giảm thiểu; hơn nữa, nó cho phép đồng bộ hóa hoàn toàn và vận hành các nhà máy phát điện ở công suất 100%, không có hạn chế kỹ thuật nào.”

Việc khôi phục đường dây tải điện 220 kV Cueto-Bayamo sau siêu bão dữ dội Melissa không chỉ đơn thuần là sửa chữa kỹ thuật.

Đó là câu chuyện về tinh thần đoàn kết và sự cần cù, trong đó sự kiên trì của cả nhóm, kiến thức tích lũy của những người kỳ cựu như Rafael Peláez Matos, và sự hợp tác của cộng đồng đã vượt qua nghịch cảnh để khôi phục lại dịch vụ mà người dân Granma vô cùng biết ơn.

Cuối cùng, những người thợ điện đã trở về nhà. Những cột điện cao thế vẫn đứng vững, minh chứng cho một sự thật không thể phủ nhận: Khi nhiệm vụ vẫy gọi, dù là nghỉ hưu hay địa hình khắc nghiệt nhất cũng không thể ngăn cản những con người âm thầm phục vụ người dân nước mình.

Bài viết được đăng trên báo Granma (Cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Cuba) ngày 19/12/2025.