Mỹ thỏa thuận riêng với Mexico, tưởng Canada bất lợi nhưng Trung Quốc mới thiệt nặng

Khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố thỏa thuận thương mại mới với Mexico thay thế NAFTA - ban đầu bao gồm 3 nước Mỹ, Mexico, Canada - tất cả đều tập trung vào Canada. Nhưng Trung Quốc, không được nhắc đến, mới là nước chịu ảnh hưởng lớn nhất.

Cụ thể, thỏa thuận với Mexico buộc nước này siết chặt quy định, trong đó 40 - 45% thành phần mặt hàng phải được sản xuất bởi các công ty trong nước mà công nhân được hưởng lương ít nhất 16 USD/giờ.

Điều này giới hạn phạm vi sử dụng các bộ phận sản xuất ở Trung Quốc để lắp ráp ô tô tại Mexico, ưu tiên các sản phẩm có giá trị cao hơn từ các nhà sản xuất khác.

Thông báo về quy định mới này, Nhà Trắng cho rằng, điều này sẽ giúp các nhà sản xuất sử dụng đầy đủ và đáng kể các bộ phận và vật liệu mà chỉ Mỹ và Mexico mới được hưởng ưu đãi thuế quan ưu đãi.

Một khía cạnh khác dường như nhắm vào quan ngại về Trung Quốc trực tiếp hơn. Đó là quy định về tài sản trí tuệ. Quy định này nhấn mạnh về bản quyền quốc gia, điều khoản về tên phổ biến và bảo hộ nhãn hiệu - tất cả các vấn đề lâu dài giữa Washington và Bắc Kinh.

Khi bất cứ ai đi qua một thị trường đường phố Trung Quốc đều biết, các phiên bản "nhái" những thương hiệu nổi tiếng của Mỹ như Apple là rất phổ biến.

Trong các dịch vụ kỹ thuật số, dự thảo cũng giới hạn khả năng "yêu cầu tiết lộ mã nguồn và các thuật toán máy tính độc quyền" của chính phủ - điều mà Trung Quốc đã bắt buộc đối với hầu hết các nhà cung cấp công nghệ thông tin.

Nhắm vào lĩnh vực lao động, tăng cường bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và tiếp cận hồ sơ tài chính cho thấy các điều khoản này tập trung ngăn chặn Trung Quốc nhiều hơn là Mexico hoặc Canada.

Khả năng quan trọng nhất, thỏa thuận với Mexico có thể giúp Mỹ nằm trong liên minh chống lại Trung Quốc.

Nếu chính quyền Tổng thống Trump tạo được một khối với Canada, điều này không chỉ tạo động lực mới cho tranh chấp thương mại Mỹ - Trung mà có thể mở đường cho các thỏa thuận tương tự với châu Âu.

Kết quả này có thể sẽ cô lập Trung Quốc hay ở mức tối thiểu, điều này sẽ tạo ra một thỏa thuận có nền tảng tiêu chuẩn cao mà Bắc Kinh rất khó đạt được.