Ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp hậu COVID-19: 'Hà hơi, thổi ngạt' cách nào?

Giảm lãi suất, giãn nợ: Liều thuốc cấp cứu

Theo các chuyên gia, một trong những yếu điểm của doanh nghiệp (DN) Việt là thiếu tích lũy, dựa nhiều vào nguồn vốn vay từ ngân hàng. Đại dịch COVID -19 xảy ra, lưu thông hàng hóa ngưng trệ khiến dòng tiền gặp lực cản dẫn tới nhiều DN cạn kiệt tiền mặt. Ngay lập tức, nhiều DN rơi vào cảnh điêu đứng. Doanh thu giảm, trong khi tiền lãi vay ngân hàng, tiền thuê mặt bằng, tiền lương nhân viên vẫn phải chi trả đều đặn, việc giảm lãi suất ngân hàng giúp DN có nguồn tiền xoay xở trong tình thế khó khăn.

Là một trong những doanh nghiệp tư nhân lớn, đại diện Sungroup cho biết, Tập đoàn đã nhận được sự hỗ trợ lớn từ các ngân hàng. Theo đó, ngân hàng đã giảm khoảng 0,5 - 1%/năm lãi suất cho khoản vay đến khi Chính phủ công bố hết dịch. DN này cũng được cơ cấu lại  khoản nợ gốc, lãi đến hạn trong năm 2020 thuộc mảng hoạt động của công ty bị ảnh hưởng như du lịch, nghỉ dưỡng và vui chơi, giải trí.

Theo ông Nguyễn Sỹ Hồng, Chủ tịch HĐQT - TGĐ Công ty Cổ phần Thực phẩm Minh Dương, khách hàng thanh toán chậm nên công ty rất cần kéo dài thời hạn, để có điều kiện thanh toán nợ đúng hạn cho ngân hàng. “Chúng tôi mong những món vay trước đây được kéo giãn thời gian trả nợ. Có sự hỗ trợ của ngân hàng, DN vừa có thêm nguồn vốn dài hạn, duy trì sản xuất kinh doanh”, ông Hồng cho biết.

Đối với Công ty Hướng Xanh (Hà Nội), trước đây, hàng tháng phải trả 40 triệu đồng cả gốc và lãi. Đến nay, khoản tiền phải trả chỉ bằng 1 nửa. Ngoài ra, ngân hàng còn tiếp tục xem xét cho doanh nghiệp được vay mới để trợ giúp duy trì hoạt động, vượt qua khó khăn.

Ông Nguyễn Kim Hùng, Tập đoàn Kim Nam cho hay, khoản vay của các công ty thuộc Kim Nam chưa rơi vào nợ xấu nhưng  vẫn được các ngân hàng như Vietinbank, Vietcombank chủ động làm việc để giảm lãi suất. Mỗi kỳ được giảm lãi với các mức khác nhau và tối đa giảm 1,5%/năm so với  trước. Các đơn vị thuộc Kim Nam bị ảnh hưởng trực tiếp do nhập nguyên liệu từ Trung Quốc được ngân hàng cơ cấu nợ, giãn nợ thêm 3 tháng.

Từng hoài nghi về chương trình hỗ trợ tín dụng của ngân hàng sẽ khó tiếp cận, nhưng giờ ông Hoàng Tuấn Anh, Tổng Giám đốc Công ty Vua Nệm nói DN đã thực sự “chạm tay” và chính sách hỗ trợ. “Được ứng cứu kịp thời từ ngân hàng, doanh nghiệp chúng tôi như được hồi sinh”, ông Tuấn Anh nói.

Điều kiện để DN được vay thêm vốn

Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cho biết, các tổ chức tín dụng đã chủ động ban hành văn bản nội bộ, triển khai đến từng chi nhánh, phòng giao dịch. NHNN đã chỉ đạo thiết lập đường dây nóng để tiếp nhận, xử lý kịp thời, triệt để từng trường hợp doanh nghiệp gặp vướng mắc. Đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp thiếu trách nhiệm, gây khó khăn, phiền hà cho doanh nghiệp.

“Chúng tôi yêu cầu chủ tịch Hội đồng quản trị, hội đồng thành viên và tổng giám đốc các tổ chức tín dụng trực tiếp chỉ đạo triển khai nghiêm túc từ hội sở đến các chi nhánh, phòng giao dịch của ngân hàng. Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp được thực hiện trên phương châm là chia sẻ khó khăn và đồng hành cùng với khách hàng vay vốn bằng chính nguồn lực của ngành ngân hàng. Chương trình tín dụng này được các tổ chức tín dụng triển khai từ nguồn huy động tiền gửi của dân cư và các tổ chức kinh tế, do vậy phải bảo đảm an toàn vốn vay, an toàn hoạt động”, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cho biết.

 Là một trong những đơn vị trực tiếp xử lý vốn vay cho DN, ông Lê Đức Thọ, Chủ tịch HĐQT Vietinbank đề nghị các doanh nghiệp tận dụng cơ hội tái cấu trúc hoạt động sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực tài chính, tăng cường tham gia chuỗi liên kết. DN cần ứng dụng công nghệ và minh bạch dòng tiền, tạo cơ sở xem xét thay thế các hình thức thế chấp tài sản khi vay vốn, chủ động phát triển, đủ khả năng thích ứng với biến động thị trường.

 Ông Trương Gia Bình - Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam đánh giá, gói tín dụng 300 nghìn tỷ đồng không phải gói cứu trợ kinh tế trích từ ngân sách nhà nước. Đây là gói tín dụng thông thường, lấy nguồn vốn chính từ tiền gửi của người dân và DN mà các ngân hàng đang phải trả lãi huy động - để hỗ trợ các DN, hộ kinh doanh cá thể… bị ảnh hưởng bởi COVID-19.

Cơ chế, quy trình cho vay cơ bản giống như cho vay thương mại thông thường, chỉ là thủ tục nhanh gọn, linh hoạt hơn, lãi suất ưu đãi hơn mức lãi suất cho vay thông thường từ 0,5 - 2,5%/năm. Để vay được vốn, DN phải chứng minh được thiệt hại (kết quả kinh doanh sụt giảm) do dịch COVID-19, mục đích sử dụng vốn cũng như khả năng trả nợ. Đây là vấn đề không phải DN nào cũng đáp ứng được ngay, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa với năng lực còn nhiều hạn chế.

 “Nông nghiệp là một trong những lĩnh vực có thể hấp thu nguồn vốn từ gói tín dụng này, bởi là lĩnh vực thiết yếu và tiềm năng tăng trưởng lớn trong bối cảnh dịch bệnh cũng như sau dịch. Bởi vậy, Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam sẽ tích cực làm việc với các NH để thúc đẩy việc cấp vốn cho các DN hội viên trong thời gian tới, thông qua vai trò Hiệp hội để tháo gỡ vấn đề “khó” cho các bên”, ông Bình nói . 

 Nói về câu chuyện vay vốn, ông Đặng Hồng Anh - Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ khuyến nghị: “Trong mùa dịch, nếu DN không có kế hoạch hậu dịch phát triển công ty thì vay ngân hàng sẽ trở thành gánh nặng. Tôi khuyên doanh nghiệp nhỏ và vừa nên xây dựng nền tảng, điều kiện ổn định hơn, tốt hơn, đợi thị trường ổn định mới vay vốn để phát triển”. 

Thống kê của NHNN, đến nay, toàn ngành ngân hàng đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho trên 215 nghìn khách hàng với dư nợ khoảng 130 nghìn tỷ đồng. Đã có 260 nghìn khách hàng được miễn, giảm, hạ lãi suất với dư nợ 1,08 triệu tỷ đồng. Có khoảng 182 nghìn khách hàng được vay mới lãi suất ưu đãi thấp hơn phổ biến từ 0,5 - 2,5% so với trước dịch, doanh số lũy kế từ 23/1 đến nay đạt khoảng 630 nghìn tỷ đồng. Miễn, giảm phí thanh toán khoảng 1.004 tỷ đồng.