Rà soát lại hơn 51.000m2 đất sau cổ phần hóa tại Lào Cai

Kiểm toán Nhà nước vừa có báo cáo kiểm toán việc quản lý, sử dụng đất trong và sau cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước giai đoạn 2011 - 2017 tại tỉnh Lào Cai. 

Trong đó kiến nghị Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, rà soát, thu hồi và quản lý theo quy định của pháp luật về đất đai đối với diện tích đất các đơn vị không có nhu cầu sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích.

Kiểm toán tổng hợp cho thấy, các doanh nghiệp cổ phần hóa giai đoạn trước năm 2011 có 15 doanh nghiệp nhà nước; giai đoạn 2011 – 2017 có 16 doanh nghiệp nhà nước. Các doanh nghiệp này đều thực hiện thuê đất trả tiền hàng năm, không xác định giá trị đất vào giá trị doanh nghiệp, không có doanh nghiệp cổ phần hóa nào chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Nhiều con số chênh lệch

Theo kết quả kiểm toán tổng hợp và chi tiết, việc xác định diện tích đất làm căn cứ xác định nghĩa vụ tài chính hàng năm đến 2017 còn chênh chệch số liệu giữa Cục Thuế và Sở Tài nguyên và Môi trường. 

Cụ thể, chênh lệch do Sở Tài nguyên và Môi trường chưa gửi phiếu chuyển thông tin địa chính cho cơ quan thuế 4 thửa đất với diện tích 840m2; chênh lệch do đất đã hết thời hạn thuê đất, chưa làm thủ tục thuê lại với Sở Tài nguyên và Môi trường là 2 thửa đất có tổng diện tích gần 10.000m2; chênh lệch do cơ quan thuế tính thiếu 5 thửa đất 4.293m2; chênh lệch do cơ quan thuế tính thiếu 8 thửa đất với diện tích 75.793m2; chênh lệch do cơ quan thuế đã thu (nhưng Sở Tài nguyên và Môi trường không có hồ sơ quan lý các thửa đất này) là 5 thửa với diện tích 1.623m2.

Đồng thời, kết quả kiểm toán cũng chỉ rõ, Sở Tài nguyên và Môi trường Lào Cai chưa tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh thu hồi diện tích đất của các doanh nghiệp nhà nước không có nhu cầu sử dụng sau cổ phần hóa (các doanh nghiệp đã có văn bản trả lại đất) để quản lý theo quy định với tổng diện tích đất khoảng 51.000m2 như của các Công ty cổ phần Đường bộ Lào Cai; Mỏ tuyển đồng Sin Quyền, Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Lào Cai... 

Chưa tham mưu cho tỉnh ban hành quyết định cho thuê đất đối với các đơn vị đã nộp hồ sơ thực hiện chuyển nhượng tài sản trên đất thuê của Nhà nước; không theo dõi, không đòi hồ sơ 5 thửa đất diện tích 1.623m2 của Công ty cổ phần vật tư Nông nghiệp.

Trong khi đó, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai thu hồi diện tích đất khi doanh nghiệp tự nguyện trả lại để thực hiện theo quy định và xây dựng công trình công cộng cao hơn diện tích trên quyết định cho thuê; trong đó, của Công ty cổ phần Liên Sơn 4.790m2; Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Lào Cai hơn 1.400m2.

Kiểm toán Nhà nước cũng cho biết, cơ quan thuế chưa thu thuế 4 thửa đất diện tích 1.432m2 của Công ty cổ phần Vật tư nông nghiệp. Công ty này còn sử dụng đất không đúng mục đích như cho đơn vị khác thuê và để các hộ lấn chiếm chưa đảm bảo theo đúng quy định. 

Về phía các doanh nghiệp, nhiều doanh nghiệp chưa thực hiện điều chỉnh thông tin trên hồ sơ và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa.

Chưa có cơ sở được miễn, giảm tiền đất

Cũng theo kết quả kiểm toán, số tiền thuê đất phải nộp ngân sách nhà nước giai đoạn 2011- 2017 của các doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa là trên 25 tỷ đồng, đã nộp gần 19 tỷ đồng, còn hơn 6 tỷ đồng. 

Tuy nhiên, các doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa trong giai đoạn Luật Đầu tư năm 2005 (có hiệu lực từ 1/7/2006), kết thúc thời gian kiểm toán, Cục thuế Lào Cai và các doanh nghiệp cổ phần hóa được đối chiếu không cung cấp được thủ tục hồ sơ đề nghị được miễn, giảm tiền thuê đất theo quy định. 

Do đó, chưa đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng kiểm toán để xác nhận số tiền miễn, giảm tiền thuê đất trên 5 tỷ đồng cho các doanh nghiệp. Một số đơn vị thì chưa thực hiện kê khai nộp tiền thuê đất đối với phần diện tích đất đang sử dụng theo quy định...

Trên cơ sở đó, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị, các đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát, bổ sung hồ sơ miễn, giảm tiền thuê đất theo quy định số tiền trên 5 tỷ đồng đối với 5 doanh nghiệp cổ phần hóa; báo cáo kết quả về Kiểm toán Nhà nước; đồng thời, đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường và các cơ quan liên quan thực hiện kiểm tra, rà soát việc quản lý, sử dụng đất của Công ty Cổ phần Vật tư nông nghiệp đối với việc sử dụng đất nhưng không có hồ sơ về đất đai, cho thuê lại, bị lấn chiếm; xem xét, thu hồi và quản lý theo quy định của pháp luật về đất đai đối với diện tích đất đơn vị không có nhu cầu sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích của Công ty cổ phần Đường bộ Lào Cai gần 9.000m2; Công ty Cổ phần Thương mại Lào Cai 1.000m2; Công ty Mỏ tuyển đồng Sin Quyền 38.030m2; Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Lào Cai 2.842m2...

Về xử lý tài chính, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai chỉ đạo Cục Thuế tỉnh xác định nghĩa vụ tài chính phải nộp Ngân sách Nhà nước, truy thu tiền thuê đất, phạt chậm nộp theo quy định đối với Công ty cổ phần Vật tư nông nghiệp Lào Cai đối với 4 thửa đất tổng diện tích 1.432m2; thực hiện kiểm tra, rà soát xác định đối tượng được miễn, giảm của 5 doanh nghiệp cổ phần hóa. 

Đồng thời, báo cáo Bộ Tài chính, xin ý kiến chỉ đạo đối với những khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách việc miễn, giảm tiền thuê đất đối với doanh nghiệp cổ phần hóa, đảm bảo phù hợp với quy định và thực tiễn tại địa phương...