Siết sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn: Không nên giãn để bảo toàn an toàn về thanh khoản

Bất động sản vẫn sống dựa vào vốn ngân hàng

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho rằng việc siết vốn nói trên là chưa cần thiết, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển ổn định của thị trường bất động sản. Lý lẽ ông Châu đưa ra là, không chỉ DN bất động sản cần nguồn vốn vay trung, dài hạn từ NH để hoạt động kinh doanh, mà ngay cả vốn huy động trước từ khách hàng cũng có phần không nhỏ từ vốn vay NH. Tuy nhiên, do nguồn vốn huy động tiết kiệm ngắn hạn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn huy động, nên các NH chưa đáp ứng được nhu cầu vốn của thị trường bất động sản.

Theo quy định của Luật Kinh doanh bất động sản, tùy theo quy mô diện tích dự án, chủ đầu tư phải có vốn chủ sở hữu 15% hoặc 20% vốn đầu tư, còn lại 80-85% nhu cầu vốn thì chủ yếu dựa vào nguồn vốn tín dụng NH và vốn huy động từ khách hàng. Ngoài ra, việc tìm kiếm nguồn vốn thay thế từ các quỹ đầu tư bất động sản và thị trường chứng khoán vẫn chưa khả quan, vì cho đến nay, bên cạnh vài quỹ đầu tư tài chính nước ngoài, cả nước mới chỉ có 1 quỹ đầu tư bất động sản với số vốn điều lệ rất nhỏ chỉ có 50 tỷ đồng, nên chưa huy động được nguồn vốn nhàn rỗi rất lớn trong nước và cũng chưa đáp ứng được nhu cầu vốn rất lớn của thị trường bất động sản.

Cũng cần nói thêm, trước đây, lẽ ra quy định tỷ lệ đối đa 40% vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn đã được áp dụng từ năm 2018 nhưng việc giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn quá nhanh sẽ gây khó khăn, áp lực cho các NH nên NHNN đã giãn lộ trình thực hiện sang đầu năm 2019 để NH có thời gian chuẩn bị.

Không thể không cẩn trọng

Giám đốc một NHTM CP ở TPHCM nêu quan điểm: Tín dụng các NH thời gian qua có thể “núp bóng” cho vay tiêu dùng để chảy vào thị trường bất động sản. Và đó là lý do NHNN có lộ trình siết lại tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn trong gian đoạn tới. Ngành NH không nên giãn và hoãn lộ trình siết tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn để hạn chế rủi ro về thanh khoản, cũng như hạn chế việc các NH đẩy mạnh vốn vào bất động sản, làm gia tăng rủi ro hoạt động ngân hàng,

TS Trương Huy Mai nhận định, việc hạn chế “room” tăng trưởng tín dụng của ngành NH trong năm nay phần nào cho thấy NHNN muốn hướng dòng vốn vào các lĩnh vực an toàn và loại dần tín dụng ra khỏi lĩnh vực bất động sản. Hiện thị trường bất động sản vẫn tăng trưởng, chưa xuất hiện dấu hiệu bong bóng. Tuy nhiên, xét theo phân khúc, nếu như phân khúc trung bình - có nhu cầu rất lớn - đang thiếu cung thì ở phân khúc cấp cao lại có dấu hiệu dư cung, song giá vẫn không giảm.

Theo số liệu của NHNN, tính đến tháng 6/2018, cho vay bất động sản chỉ tăng 2,19%, mức tăng thấp nhất trong 3 năm trở lại đây. Tỷ trọng cho vay bất động sản chiếm 7,5% tổng dư nợ nền kinh tế, con số này cũng thấp hơn rất nhiều so với những năm trước. Chính vì vậy nhiều chuyên gia đặt câu hỏi, con số dư nợ cho vay bất động sản tại các NH hiện nay liệu đã phản ánh đúng với thực tế số vốn họ đã cho vay vào lĩnh vực này? Bài học nợ xấu mà ngành NH đang ra sức xử lý hiện nay chính là đã cho doanh nghiệp bất động sản vay quá nhiều. Vì vậy, với Chỉ thị 04/CT-NHNN vừa được ban hành sẽ là “thước đo” cho các DN trong sử dụng vốn vay, nhất là bất động sản.