Tại sao 42% thương mại điện tử toàn cầu đang diễn ra ở Trung Quốc?

Theo báo cáo của Viện nghiên cứu toàn cầu McKinsey, sau khi đánh giá những điểm mạnh của hệ thống kỹ thuật số Trung Quốc, mức độ số hóa của các ngành công nghiệp và phạm vi công nghệ kỹ thuật số thay đổi và tạo ra giá trị, thì sự thống trị của Trung Quốc trong thương mại điện tử ở thời điểm hiện tại có thể xử lý nhiều giao dịch/năm hơn cả 5 quốc gia (Pháp, Đức, Nhật Bản, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ) cộng lại.

Một lời giải thích cho sự thống trị của Trung Quốc là sự bùng nổ của thanh toán di động, tăng từ 25% người dùng internet di động trong năm 2013 lên 68% trong năm 2016. Tổng cộng, 731 triệu người Trung Quốc (hơn 50% dân số của quốc gia này) sử dụng internet.

Tiêu dùng sử dụng thanh toán di động ở Trung Quốc đạt 790 tỷ USD trong năm 2016 – gấp 11 lần so với Mỹ, với 262 triệu người sử dụng internet di động. Trong khi đó, 1/3 tổng số 262 công ty khởi nghiệp có giá trị hơn 1 tỷ USD, còn được gọi là các công ty “Kỳ lân”, do những người Trung Quốc thành lập ra.

Ngành đầu tư mạo hiểm của quốc gia này cũng đã phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây, từ 12 tỷ USD trong giai đoạn 2011 – 2013 lên 77 tỷ USD (tương đương 19% tổng doanh thu toàn cầu) – giữa năm 2014 và 2016.

Phần lớn vốn đầu tư mạo hiểm được dành cho các công nghệ kỹ thuật số như big data, trí thông minh nhân tạo (AI), và các công ty công nghệ tài chính (fintech). 42% đầu tư mạo hiểm ở Trung Quốc tới từ 3 gã khổng lồ công nghệ: Baidu, Alibaba và Tencent.

Thêm vào đó, 3 công ty này đã đạt 35 thỏa thuận quốc tế trong vòng 2 năm qua, so với con số 20 của 3 công ty internet hàng đầu tại Mỹ.

Những yếu tố trên đã dẫn đến kết quả là các dịch vụ kỹ thuật số của Trung Quốc đạt lợi nhuận 10 – 15 tỷ USD/năm trong 5 năm qua.

Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn tụt hậu so với các nền kinh tế tiên tiến về số hóa các ngành công nghiệp. Ví dụ, Hoa Kỳ đã số hóa nhanh gấp khoảng 5 lần so với Trung Quốc vào năm 2013. Nhưng khoảng cách này đang dần được thu hẹp. Đến năm 2016, tỷ lệ số hóa của Mỹ chỉ còn hơn Trung Quốc 3,7%.

Khoảng cách này càng được thu hẹp thì các ngành công nghiệp của Trung Quốc sẽ trải qua những thay đổi lớn về doanh thu và lợi nhuận.

Theo báo cáo của Viện McKinsey, đến năm 2030, số hóa ở Trung Quốc có tiềm năng thay đổi (và tạo ra) giá trị tương đương 10 – 45% tổng doanh thu các ngành hàng tiêu dùng và bán lẻ, sản xuất ô tô và di động, chăm sóc sức khỏe, vận chuyển hàng hóa và logistics.

Ba “sức mạnh kỹ thuật số” – phi trung gian, tách rời và phi vật chất – được kỳ vọng sẽ giúp chuyển giá trị (các sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh mới) từ các công ty truyền thống sang các công ty kỹ thuật số với tốc độ phát triển nhanh hơn.