Tạm biệt quê hương: Nhiều người Mỹ nghỉ hưu tại Việt Nam vì chi phí rẻ, dễ sống

Lá thăm thay đổi cuộc đời

Khi John Rockhold rút thăm được số 12 trong đợt "xổ số tuyển quân" năm 1971, cuộc đời của ông đã rẽ sang trang khác. Để không phải vào Lục quân, sau khi tốt nghiệp trường trung học Granada Hills, Rockhold đăng kí vào Hải quân. Trong nhiều tháng sau đó, Rockhold vận hành các con tàu thả lính đặc nhiệm SEAL xuống các bờ biển ở Việt Nam vào ban đêm.

Theo số liệu của Los Angeles Times, hơn 58.000 lính Mỹ đã thiệt mạng trong chiến tranh ở Việt Nam. Sau khi cuộc chiến kết thúc năm 1975, một số lượng không nhỏ cựu chiến binh Mỹ quay trở lại Việt Nam để thấu hiểu đất nước này hơn, để được tha thứ hoặc tham gia quá trình hòa giải.

Còn hiện tại, nhiều người trong số họ tới đây vì lí do rất đơn giản: nhà ở giá rẻ, chi phí y tế không đắt đỏ và chất lượng cuộc sống ngày càng tăng.

Sau khi kết thúc sự nghiệp trong quân ngũ, ông Rockhold trở thành một nhà thầu quốc phòng, hoạt động chủ yếu ở châu Phi. Ông trở lại Việt Nam lần đầu tiên vào năm 1992 và bắt đầu sinh sống ở Việt Nam từ năm 1995 - thời gian Mỹ và Việt Nam bình thường hóa quan hệ trở lại. Sau đó, năm 2009, ông kết hôn với một phụ nữ người Việt.

Thậm chí, ông Rockhold tự nhận rằng ông thích Việt Nam tới nỗi ông rủ cả mẹ mình tới Việt Nam sinh sống vào năm 2009.

"Bà ấy đến dự đám cưới, rồi ở lại luôn," ông vừa cười vừa nói. Mẹ ông Rockhold sống ở Việt Nam cho tới khi qua đời năm 2015 ở tuổi 94.

Ảnh: AFP

Hiện tại, ông Rockhold đã 66 tuổi, vẫn đang có mặt trong ban giám đốc của một số công ty và cùng vợ nuôi 2 con. Được biết, cả hai con của ông đều được sinh bằng phương pháp đẻ mổ. Chi phí cho cuộc phẫu thuật và ở bệnh viện trong 4 ngày tốn khoảng 1.200USD, ít hơn ở Mỹ rất nhiều.

Gia đình ông Rockhold sống ở một căn hộ tầng 20 nhìn ra sông Sài Gòn và khung cảnh thành phố phát triển bên dưới. Họ mua căn chung cư 4 phòng ngủ, 3 phòng tắm, rộng 170m2 và ban công riêng với giá khoảng hơn 250.000 USD vào năm 2011.

Chi phí sinh hoạt ở đây hiếm khi vượt qua 2.000 USD/1 tháng, thậm chí đối với những nơi như gia đình ông Rockhold ở, tính chung cả chi phí thuê đầu bếp và người giúp việc dọn dẹp. Những người hàng xóm cũng thân thiện: ông Rockhold nói ông hầu như không bao giờ bị người xung quanh thù ghét, kể cả khi ông kể về chuyện tham gia chiến tranh Việt Nam.

Những người sống cùng khu chung cư của ông Rockhold cũng là người thuộc tầng lớp trung lưu đang tăng trưởng nhanh chóng ở Việt Nam; nhiều người làm việc cho chính phủ hoặc trong lĩnh vực giáo dục và có thể đi du lịch nước ngoài thường xuyên. Ông ước tính chỉ có ít hơn 1/5 số cư dân trong khu căn hộ của ông là người nước ngoài.

"Người Việt Nam đối xử với tôi rất tốt, đặc biệt tốt hơn ngay cả người Mỹ sau khi tôi trở về từ cuộc chiến," ông Rockhold trả lời khi ngồi trong một văn phòng làm việc ở khu tổ hợp có cả nhà hàng và rạp phim.

Nhiều người Mỹ tới Việt Nam

Trong khoảng thời gian chuẩn bị nghỉ hưu, ông Rockhold vẫn bận rộn với việc giúp Việt Nam nhập khẩu thêm khí ga hóa lỏng, và đang tham gia vào chương trình từ thiện cung cấp năng lượng mặt trời cho các hộ gia đình có thu nhập thấp. Trang trại của gia đình nhà vợ ông Rockhold cách nơi từng xảy ra chiến trận khoảng 45 phút lái xe. "Tôi chưa từng nghĩ rằng 30 năm sau tôi sẽ sở hữu một mảnh đất ở Việt Nam," ông Rockhold nói.

Việt Nam có chính sách visa nới lỏng để thu hút những người như ông Rockhold tới đây. Việt Nam đang hưởng lợi từ cuộc bùng nổ kinh tế và nhiều người cho rằng Việt Nam dễ chịu hơn Trung Quốc trong khi thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục được đánh giá là một đô thị hấp dẫn với quốc tế.

Hiện tại, chưa có số liệu chính thức về việc có bao nhiêu người Mỹ sinh sống ở Việt Nam. Những người cựu binh cho biết họ ở đây theo diện visa du lịch 1 năm, nhiều người chỉ ở vài tháng; lại có những người khác đủ tiêu chuẩn để ở đây dài hạn sau khi kết hôn với công dân Việt Nam - như ông Rockhold.

Một cựu binh Mỹ, Michael Gormalley, đã trở lại Việt Nam với vai trò là tình nguyện viên giảng dạy tiếng Anh cho các trường học ở nông thôn vào năm 2008. Năm 2014, ông bắt đầu giảng dạy ở một trường đại học Việt Nam.

Vị cựu hiệu trưởng 71 tuổi nói ông cố gắng giảng dạy để "thể hiện sự tôn trọng đối với những người lính Mỹ và Việt Nam đã ngã xuống trong cuộc chiến tranh cách đây nhiều năm".

Fredetick R. Burke, một luật sư Mỹ có mối quan hệ tốt với cộng đồng người Mỹ sống ở Việt Nam, nói: "Họ muốn quay trở lại đây và muốn hòa giải. Khi họ kết hôn với phụ nữ Việt, thì các khoản tiền bảo hiểm xã hội hoặc lương hưu có giá trị hơn rất nhiều so với ở Los Angeles".

Ông Rockhold nói thêm về Việt Nam: "Y tế ở Việt Nam đã cải thiện vượt bậc. Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những thành phố an toàn nhất thế giới, có rất ít vụ trộm cắp xảy ra ở đây".

"Chi phí sinh hoạt cũng rất thấp, nhiều người Mỹ chưa từng tham chiến ở Việt Nam cũng tới đây sinh sống," ông Rockhold nói.