Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý thế nào với những vi phạm xảy ra tại Vietcombank?

Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank – VCB).

Theo đó, nội dung chính thanh tra là về hoạt động cho vay, xử lý rủi ro, bán nợ, cơ cấu nợ, việc tăng vốn, thoái vốn đầu tư, việc mua sắm thiết bị tin học.

Thanh tra Chính phủ (TTCP) kết luận, về ưu điểm thì Vietcombank là ngân hàng tiên phong trong hệ thống ngân hàng Việt Nam và được các tổ chức uy tín trên thế giới bình chọn là ngân hàng tốt nhất Việt Nam. Ngân hàng này có tốc độ tăng trưởng tài sản cao, vấn đề chất lượng tín dụng được chú trọng, các hệ số an toàn được đảm bảo, thu hồi nợ ngoại bảng đạt kết quả tốt, các hoạt động dịch vụ tăng trưởng tốt, lợi nhuận tăng trưởng so với cùng kỳ, các tỷ suất sinh lời đạt khá tốt.

Song bên cạnh đó vẫn còn nhiều khuyết điểm, vi phạm trong hoạt động tín dụng, cụ thể là về thẩm định, phê duyệt cho vay; Về giải ngân vốn vay; Về kiểm tra sử dụng vốn vay; Về tài sản đảm bảo; Về phân loại nợ; Về xử lý rủi ro; về hoạt động tài chính; về mua sắm tài sản, và cả về hoạt động mua bán nợ.

Trên cơ sở những sai phạm đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Thống đốc, theo thẩm quyền, tiến hành kiểm điểm các đơn vị, cá nhân có vi phạm theo kết luận thanh tra. Đồng thời yêu cầu Thống đốc sớm tham mưu, đề xuất cho Chính phủ những giải pháp để xử lý nợ xấu của các NHTM nói chung và các khoản VAMC đã mua của các TCTD nói riêng theo hướng tách bạch giữa bán nợ và bán tài sản để thu nợ.

Thanh tra kiến nghị NHNN Việt Nam theo thẩm quyền tiến hành tổ chức kiểm điểm đối với các cá nhân của VAMC và Vietcombank có vi phạm. Chỉ đạo chủ tịch VAMC kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong việc ủy quyền, giám sát Vietcombank bán nợ.

Với các hồ sơ bán nợ, TTCP chưa có điều kiện kiểm tra việc cấp tín dụng với các hồ sơ này, tuy nhiên qua tổng hợp kết quả tự kiểm tra của Vietcombank và các cơ quan khác thấy rằng Vietcombank có vi phạm trong việc cấp tín dụng với các hồ sơ bán nợ, cần phải được làm rõ trách nhiệm để xử lý. TTCP kiến nghị NHNN giao cơ quan thanh tra giám sát tiến hành thanh tra việc cấp tín dụng của Vietcombank với các hồ sơ bán nợ để làm rõ trách nhiệm, xử lý theo quy định của pháp luật.

Với Vietcombank, TTCP yêu cầu ngân hàng căn cứ vào những khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra để tiến hành kiểm điểm và chỉ đạo kiểm điểm, đánh giá trách nhiệm với tập thể và cá nhân theo thẩm quyền quản lý; đồng thời đề xuất hoặc áp dụng ngay các giải pháp để chấn chính, khắc phục, xử lý những yếu kém, khuyết điểm, vi phạm.

Về chấn chỉnh công tác liên quan cho vay, bán nợ, TTCP yêu cầu chấn chỉnh công tác phê duyệt tín dụng; Rà soát xem xét việc thu hồi vốn trước hạn với những khách hàng có vi phạm không thực hiện các điều kiện cấp tín dụng và sử dụng vốn không đúng mục đích; Kiểm soát chặt chẽ các khoản vay, giảm dần dư nợ với các khách hàng có tình hình kinh doanh không hiệu quả; Yêu cầu Vietcombank bổ sung, sửa đổi các quy định nội bộ về quy trình, hồ sơ tín dụng trong quản lý đối với tài sản hình thành từ vốn vay…; Rà soát, sửa đổi các quy định của Vietcombank về bán nợ, cần tách bạch giữa bán nợ với bán tài sản để thu nợ, việc bán nợ phải đảm bảo công khai, minh bạch, cạnh tranh, đạt hiệu quả cao nhất.

Đặc biệt đề xuất Vietcombank cấm 2 công ty là Tecapro và Công ty thông tin Tiên Tiến nay là Cty Cpauraca không được tham gia đấu thầu các dự án, dự toán mua sắm trong hệ thống Vietcombank.

Về xử lý kinh tế, TTCP yêu cầu Chánh thanh tra NHNN các cấp xem xét xử lý các vi phạm hành chính theo quy định; Đối với khách hàng đã trả hết nợ gốc nhưng chưa thu đủ lãi cần tiếp tục đôn đốc khách hàng để thu hồi tránh mất hết vốn; Yêu cầu Vietcombank quyết toán 2 gói thầu của 2 công ty là Tecapro và Cpauraca có vi phạm trong chuyển nhượng phải loại trừ giá trị quyết toán số tiền 1,174 tỷ đồng.

TTCP cũng kiến nghị NHNN chịu trách nhiệm chỉ đạo, giám sát Vietcombank trong việc xử lý các khoản nợ của Công ty CP tập đoàn Sóng Thần vay tại Sở giao dịch Vietcombank và Công ty Trường Xuân (vay tại chi nhánh Thái Bình, đã bán nợ) đảm bảo đạt hiệu quả cao nhất trong thu hồi nợ và đúng kế hoạch; đồng thời chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý nghiêm theo quy định nếu các công ty không thực hiện đúng hoặc trốn tránh, chây ỳ trả nợ.

Sau khi Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra, Vietcombank lên tiếng cho biết, trong quá trình thanh tra, Vietcombank đã tích cực phối hợp cung cấp kịp thời, đầy đủ hồ sơ chứng từ theo yêu cầu của Đoàn thanh tra. Hầu hết các tồn tại, sai sót mà Thanh tra Chính phủ đưa ra đã được ngân hàng chủ động phát hiện thông qua hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội bộ, kịp thời có các biện pháp khắc phục, chấn chỉnh và xử lý nghiêm túc theo thẩm quyền. Có những trường hợp Vietcombank chủ động cung cấp hồ sơ, phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an, tòa án để đẩy nhanh tiến độ thu hồi nợ và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Phía Vietcombank cho biết, đến thời điểm này, phần lớn các tồn tại theo kết luận của Thanh tra Chính phủ đã cơ bản được Vietcombank xử lý hiệu quả. Hoạt động kinh doanh năm 2016 và 2017 của Vietcombank đạt kết quả tích cực.