Thao túng thị trường chứng khoán là gì? Mức phạt đối với hành vi thao túng TTCK ra sao?

25/08/2021 07:51
Trên thực tế, có trường hợp công ty phát hành chứng khoán sử dụng những thủ đoạn để tự mua chứng khoán của mình trái quy định của pháp luật, nhằm đẩy giá chứng khoán lên cao, khiến nhiều nhà đầu tư tin rằng nếu mua chứng khoán này sẽ có lãi và đổ xô vào mua. Vậy luật pháp có quy định xử phạt ra sao trong các trường hợp này?

Khái niệm thao túng thị trường chứng khoán

Khoản 3 Điều 12 Luật chứng khoán năm 2019 quy định hành vi thao túng giá chứng khoán là một trong các hành vi bị cấm trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán, cụ thể như sau:

Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng để thực hiện việc mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo; giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác mua, bán để thao túng giá chứng khoán; kết hợp hoặc sử dụng các phương pháp giao dịch khác hoặc kết hợp tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng để thao túng giá chứng khoán.

Theo Khoản 2 Điều 3 Nghị định 156/2020/NĐ-CP thì giao dịch thao túng thị trường chứng gồm một, một số hoặc tất cả các hành vi dưới đây:

- Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo;

- Đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua, bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo;

- Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường;

- Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán;

- Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó;

- Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác hoặc kết hợp tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.

Thao túng thị trường chứng khoán: Có thể phạt tù đến 7 năm?

Trong Bộ luật Hình sự 2015, các tội phạm liên quan đến chứng khoán đã được cụ thể hơn rất nhiều, vụ thể tại Điều 211 quy định về tội thao túng thị trường chứng khoán như sau:

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm:

a) Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng với nhau liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo;

b) Thông đồng với người khác đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo;

c) Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường;

d) Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán;

đ) Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó;

e) Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 2.000.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 2 năm đến 7 năm:

a) Có tổ chức;

b) Thu lợi bất chính 1.500.000.000 đồng trở lên;

c) Gây thiệt hại cho nhà đầu tư 3.000.000.000 đồng trở lên;

d) Tái phạm nguy hiểm.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

4. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:

a) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 2.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng;

b) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 5.000.000.000 đồng đến 10.000.000.000 đồng;

c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;

d) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 1 năm đến 3 năm hoặc cấm huy động vốn từ 1 năm đến 3 năm.

Thao túng thị trường chứng khoán chưa đủ truy cứu trách nhiệm hình sự thì xử lý như thế nào?

Tội thao túng thị trường chứng khoán được quy định tại Điều 211 của bộ luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 nếu đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm và tới mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự.

Vậy, khi chưa đủ phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì xử lý như thế nào?

Đối với các trường hợp chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo Điều 36 của Nghị định 156/2020/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán như sau: 

1. Phạt tiền 10 lần khoản thu trái pháp luật nhưng không thấp hơn mức phạt tiền tối đa quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định này đối với hành vi thao túng thị trường chứng khoán mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Trường hợp không có khoản thu trái pháp luật hoặc mức phạt tính theo khoản thu trái pháp luật thấp hơn mức phạt tiền tối đa quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định này thì áp dụng mức phạt tiền tối đa quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định này để xử phạt.

2. Hình thức xử phạt bổ sung:

a) Đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ chứng khoán trong thời hạn từ 1 tháng đến 3 tháng đối với công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, chi nhánh công ty chứng khoán hoặc công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam có hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều này;

b) Tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề chứng khoán trong thời hạn từ 18 tháng đến 24 tháng đối với người hành nghề chứng khoán có hành vi vi phạm quy định tại khoán 1 Điều này.

3. Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc nộp lại khoản thu trái pháp luật có được do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều này.

Tin mới

Tối 1-11, giá vàng miếng SJC trên thị trường tự do tiếp tục lao dốc
4 giờ trước
So với mức đỉnh lịch sử ở vùng 177 triệu đồng hồi giữa tháng 10-2025, giá vàng miếng SJC trên thị trường tự do đã giảm trên 20 triệu đồng/lượng
Trung Quốc công bố tên lửa siêu vượt âm có thể 'biến hình' ở tốc độ âm thanh
4 giờ trước
Các nhà khoa học quân sự Trung Quốc công bố nguyên mẫu tên lửa siêu vượt âm có khả năng “biến hình” giữa chừng khi bay với tốc độ trên Mach 5 (hơn 6.000 km/h).
Siết quy định an toàn tài chính với công ty chứng khoán, quản lý quỹ từ tháng 12/2025
2 giờ trước
Thông tư số 102/2025/TT-BTC được ban hành với mục tiêu tính các chỉ tiêu an toàn tài chính bao quát được rủi ro trong hoạt động của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ.
Yên Nhật rơi mạnh nhất kể từ tháng 7 sau động thái của BOJ khiến thị trường thất vọng
2 giờ trước
Trong khi thị trường Nhật Bản mất niềm tin vào khả năng BOJ sẽ sớm tăng lãi suất khiến đồng yên sụt giá, thì Euro và bảng Anh giảm khi Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Anh (BOE) giữ nguyên lãi suất.
Nghịch lý iPhone 17: Rớt giá chưa từng có sau 1 tháng, riêng một phiên bản siêu hot vẫn bị săn lùng
2 giờ trước
Chỉ hơn một tháng sau khi chính thức lên kệ tại Việt Nam, thị trường iPhone 17 series đang diễn ra một kịch bản hoàn toàn khác biệt. Tình trạng khan hàng, "ngáo giá" như mọi năm đã không xuất hiện, thay vào đó, nhiều model bắt đầu rớt giá mạnh.

Tin cùng chuyên mục

Hoàng Anh Gia Lai của Bầu Đức bắt đầu trồng cà phê
3 ngày trước
Hoàng Anh Gia Lai sẽ trồng thêm 2.000 ha cà phê giống Arabica, nâng tổng diện tích trồng cà phê lên 3.000ha vào cuối năm 2025.
Estuary chính thức gia nhập Constellation Software - mở rộng tầm nhìn toàn cầu
21/09/2025 03:30
Công ty Cổ phần Estuary (Estuary) - công ty công nghệ phần mềm có trụ sở tại Việt Nam chuyên cung cấp giải pháp phần mềm cho các tập đoàn đa quốc gia, công bố chính thức trở thành thành viên của Constellation Software Inc.
Cổ phiếu ORS chịu áp lực bán mạnh, thanh khoản tăng đột biến
20/03/2025 15:44
Kết phiên hôm nay (20/3), VN-Index giảm 0,7 điểm xuống 1.323,93 điểm. Thanh khoản giảm so với phiên hôm qua, giá trị khớp lệnh trên HoSE đạt khoảng 17.843,41 tỷ đồng.
Chân dung tỷ phú Phạm Nhật Vượng - Top 500 người giàu nhất thế giới
12/03/2025 16:18
Theo cập nhật mới nhất của Forbes, ông Phạm Nhật Vượng - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vingroup lọt top 500 người giàu nhất thế giới và giữ vững vị trí giàu nhất Việt Nam.