Thị trường thép Việt: VinMetal vào cuộc, Pomina cười, Hòa Phát lo

Cú bắt tay của Pomina tạo áp lực lớn cho các đối thủ

Pomina là cái tên được nhắc tới nhiều những tuần qua, đặc biệt là với cú bắt tay chiến lược với Tập đoàn Vingroup. Trước đó, thương hiệu thép từng nổi tiếng từ những năm đầu thập niên 2000 đang gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, bước ngoặt mới đang mở ra cho Pomina khi Vingroup Vingroup sẵn sàng cho vay vốn lưu động với lãi suất 0% tối đa trong 2 năm, đồng thời ưu tiên tiêu thụ sản phẩm đầu ra cho doanh nghiệp này.

“Khoản vay 0% từ VinMetal sẽ ngay lập tức loại bỏ gánh nặng cho Pomina, giúp cho công ty này có thể tái khởi động và đưa các dây chuyền đạt 100% công suất” , ông Nguyễn Duy Khánh, Founder Công ty tư vấn đầu tư FIG cho biết. Đồng thời, ông nhận định, việc hợp tác cùng VinMetal sẽ giúp Pomina có thể tiếp tục cung cấp thép ổn định ra thị trường - điều kiện quan trọng để thương hiệu thép nổi tiếng lấy lại thị phần .

Thực tế, vào thời kỳ hoàng kim, Pomina từng đạt công suất 1,1 triệu tấn thép xây dựng và 1,5 triệu tấn phôi, chiếm 30% thị phần thị trường thép xây dựng. Tuy nhiên, việc vận hành không hiệu quả đã khiến thị phần của Pomina rơi vào tay Hòa Phát– thương hiệu đang chiếm tới 36% thị phần thép xây dựng hiện tại.

Theo ông Lê Thanh An, chuyên gia nghiên cứu thị trường độc lập, “bàn tay chìa ra” đúng lúc của Vingroup sẽ giúp Pomina “cởi bỏ” được gánh nặng về tài chính, đưa doanh nghiệp này trở lại đấu trường cạnh tranh. Ông nhắc tới bối cảnh Chính phủ đã đặt mục tiêu tăng trưởng rất cao cho năm 2026 cũng như giai đoạn 5 năm tiếp theo, hướng tới mức tăng trưởng hai con số. Với kịch bản này, theo thông lệ, nhu cầu thép sẽ là con số khổng lồ và nguồn cung hàng uy tín của Pomina không chỉ giúp đáp ứng nhu cầu của các công trình mà còn có nhiều cơ hội để chiếm lĩnh thị trường.

Đặc biệt, vị chuyên gia lưu ý vấn đề cốt lõi là cơ hội được “bao tiêu” sản phẩm cho toàn bộ hệ sinh thái của Vingroup với những thương hiệu cũng đang vào guồng quay nhanh như VinFast, Vinhomes, VinSpeed… Đây là “đầu ra” cực khủng cho Pomina, giúp đảm bảo ngay lượng hàng lớn trong ngắn hạn và cả dài hạn.

“11 công trình quy mô được Vingroup triển khai đồng loạt ngày 19/12 là bảo chứng quá rõ ràng cho những đối tác như Pomina. Con số thực sẽ còn nhân lên gấp nhiều lần trong thời gian tới. Đây là lợi thế mà rất ít doanh nghiệp thép có được, đó là đầu ra ổn định không chỉ trong ngắn hạn hay trung hạn, mà được bảo đảm trong cả chu kỳ phát triển dài hạn của các dự án quy mô lớn. Những doanh nghiệp trước đó đang chiếm thị phần lớn như Hòa Phát nhiều khả năng sẽ phải nhường sân dần ”, ông An đánh giá.

Ẩn số đáng gờm mang tên VinMetal

Theo giới chuyên gia, những doanh nghiệp đang chiếm thị phần lớn như Hòa Phát không chỉ phải đối mặt với áp lực cạnh tranh ở mảng thép xây dựng, mà còn đứng trước nguy cơ bị chia lại “miếng bánh” ở phân khúc thép chất lượng cao khi VinMetal chính thức xuất hiện trên bản đồ ngành thép Việt.

Theo công bố, ngoài dòng thép dân dụng sử dụng trong xây dựng, VinMetal sẽ tập trung sản xuất thép cán nóng, thép cường độ cao và thép hợp kim đặc chủng phục vụ sản xuất xe điện và hạ tầng giao thông tốc độ cao. Đây là phân khúc còn thiếu trong nhiều năm ở Việt Nam. Các doanh nghiệp được coi là hàng đầu thị trường như Hòa Phát cũng chỉ “chân ướt chân ráo” chuyển hướng sang lĩnh vực này trong một vài năm trở lại đây.

Bởi thế, theo giới chuyên gia, sự xuất hiện của VinMetal với lợi thế quá lớn về tiềm lực tài chính sức mạnh công nghệ nhiều khả năng sẽ sớm chiếm lĩnh thị trường. Ông Lê Thanh An nhắc tới thực tế, mới đây, tại Vũng Áng, Vingroup đã chính thức khởi động Nhà máy sản xuất thép VinMetal với công suất dự kiến trong 3 giai đoạn lên tới 20 triệu tấn/năm - quy mô lớn hàng đầu khu vực.

“Cách đầu tư của Vingroup luôn bài bản, gốc rễ với công nghệ hiện đại nhất. VinFast từng được xây dựng từ con số 0 nhưng nhanh chóng trở thành số 1 tại Việt Nam. VinMetal cũng có nhiều cơ hội như vậy”, ông An đánh giá.

Ở góc độ khác, ông Nguyễn Duy Khánh (FIG) cho rằng, công nghệ hiện đại của VinMetal còn giúp tối ưu hóa chi phí, từ đó, công ty có thể lọt nhóm doanh nghiệp có giá thành thép thấp nhất khu vực. Đây sẽ là lợi thế lớn ngay từ đầu của VinMetal để cạnh tranh với cả đối thủ nội, ngoại đang có mặt tại thị trường Việt Nam.

Mặt khác, ông Khánh nhắc tới yếu tố quan trọng hàng đầu đảm bảo sức cạnh tranh của VinMetal là đầu ra với hệ sinh thái đa ngành của Vingroup. “ VinMetal sẽ không phải ‘t ự bơi ’ để tìm thị trường ngay từ đầu . Nguồn thép xanh chất lượng cao của VinMetal sẽ được đảm bảo tiêu thụ ngay trong ngắn hạn và trung hạn”, ông Khánh nói.

Về dài hạn, vị chuyên gia tin tưởng, thép của VinMetal hoàn toàn có thể đáp ứng tiêu chuẩn của các thị trường lớn như châu Âu, Mỹ. Đây sẽ là cơ hội rộng mở để VinMetal hướng tới xuất khẩu.

Nhìn tổng thể, giới chuyên gia cho rằng sự cộng hưởng giữa VinMetal và Pomina sẽ tạo nên một “thế lực cạnh tranh” hiếm thấy trên thị trường khi vừa có nguồn cung lớn, ổn định, vừa có đầu ra được bảo đảm trong dài hạn, lại có khả năng phát triển các dòng sản phẩm chuyên biệt mà thị trường đang thiếu. Với kịch bản đó, những doanh nghiệp đang nắm giữ thị phần lớn như Hòa Phát khó tránh khỏi việc phải đối mặt với nỗi lo bị thu hẹp thị phần ở cả 2 lĩnh vực chínhlà thép xây dựng và thép chất lượng cao.

“Lợi thế về thị phần không bao giờ là tấm khiên đủ mạnh. Cuộc chơi hiện tại là chất lượng sản phẩm, chiến lược dài hạn, hệ sinh thái đồng bộ, khả năng tạo ra giá trị khác biệt… Trong bức tranh đó, cặp bài trùng VinMetal - Pomina được dự báo sẽ là nhân tố có thể làm thay đổi trật tự hiện tại”, ông Lê Thanh An phân tích.