Thiếu danh mục dự án, ngân hàng khó triển khai gói 500 nghìn tỷ đồng

...2 công văn đề nghị các bộ cung cấp danh mục và nhu cầu vốn tín dụng từng năm và đến năm 2030.

Theo đại diện NHNN, đến nay, toàn bộ 21 ngân hàng đã đăng ký đủ quy mô 500 nghìn tỷ đồng. Trong đó, 4 NHTM Nhà nước đóng vai trò nòng cốt, mỗi đơn vị đăng ký 60 nghìn tỷ đồng. Nhóm 12 ngân hàng tư nhân lớn đăng ký 20 nghìn tỷ đồng/ngân hàng và 5 ngân hàng quy mô nhỏ hơn đăng ký khoảng 4 nghìn tỷ đồng mỗi đơn vị. Như vậy, ngành Ngân hàng đã sẵn sàng nguồn lực để triển khai Chương trình.

Tuy nhiên, việc triển khai Chương trình trên vẫn còn những vướng mắc nếu không được tháo gỡ sẽ ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân. Đại diện Vụ Tín dụng (NHNN) cho biết, hiện tại Bộ Khoa học và Công nghệ chưa cung cấp danh mục dự án tham gia Chương trình; trong khi danh mục dự án do Bộ Xây dựng và Bộ Công Thương cung cấp vừa thừa, vừa thiếu gây khó cho các ngân hàng trong việc xác định và đảm bảo đúng đối tượng vay vốn. Ngoài ra, hiện nay chưa xác định được nhu cầu vốn tín dụng của các dự án quan trọng/trọng điểm thuộc lĩnh vực hạ tầng chiến lược (giao thông, điện lực, công nghệ số) do các bộ cung cấp để ngân hàng có căn cứ tính toán, phân bổ nguồn vốn đã đăng ký trên tổng quy mô của gói tín dụng là 500 nghìn tỷ đồng.

Đại diện các ngân hàng khẳng định sẵn sàng đồng hành triển khai Chương trình, nhưng cần có danh mục dự án rõ ràng, cụ thể để quá trình thẩm định, cho vay được minh bạch, đúng địa chỉ và phát huy hiệu quả thực chất trong phát triển kinh tế - xã hội.

Bà Phùng Thị Bình, Phó Tổng giám đốc Agribank cho biết, ngân hàng sẵn sàng hỗ trợ các doanh nghiệp, đặc biệt là về lãi suất, nhưng cần rõ ràng về trách nhiệm trong việc cho vay để các ngân hàng yên tâm mạnh dạn triển khai.

Đồng quan điểm, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam cho rằng, cần sớm có danh mục dự án vay thì phía cung là ngân hàng mới có cơ sở để triển khai Chương trình. TS. Lê Duy Bình phân tích: một trong những điểm nghẽn của gói tín dụng này là cho vay đầu tư hạ tầng thường có thời hạn dài (ít nhất là 5 đến 10 năm), trong khi các NHTM đang chủ yếu huy động vốn ngắn hạn. Bên cạnh đó, các tổ chức quốc tế cũng nhiều lần cảnh báo tỷ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam đã ở mức cao, vào cuối năm 2024 tỷ lệ này đã lên tới 134%. Do đó, cần cơ cấu, tính toán để bảo đảm kế hoạch cung ứng nguồn vốn và sử dụng vốn hợp lý, cũng như bảo đảm an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng.

Để ngân hàng có thể tham gia hỗ trợ doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ, đổi mới sáng tạo, ông Lê Quang Vinh, Tổng Giám đốc Vietcombank đề xuất, cần xem xét xây dựng cơ chế góp vốn và chia sẻ lợi ích, thay vì áp dụng hình thức cho vay truyền thống.

Thực tế, các ngân hàng cũng đang tham gia tài trợ nhiều dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia. Cụ thể, Vietcombank đã tham gia tài trợ Dự án đường dây truyền tải điện Lào Cai - Vĩnh Yên, Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4, sân bay quốc tế Long Thành…

Đại diện lãnh đạo một số ngân hàng cũng mong muốn NHNN có cơ chế hỗ trợ liên quan trích lập dự phòng rủi ro; không tính một số khoản cho vay trung và dài hạn thuộc chương trình này vào để tính tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn.

Trong cuộc họp mới đây, Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh nhấn mạnh, hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, công nghệ số là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Trên cơ sở ý kiến của các ngân hàng, NHNN sẽ tổng hợp, báo cáo Chính phủ. Phó Thống đốc khẳng định, về đối tượng cho vay, khách hàng là các doanh nghiệp vay vốn dài hạn để đầu tư các dự án trọng điểm/quan trọng quốc gia thuộc lĩnh vực hạ tầng chiến lược (giao thông, điện lực) do Bộ Xây dựng, Bộ Công Thương cung cấp. Riêng đối với lĩnh vực công nghệ chiến lược, đối tượng vay vốn là các dự án sản xuất sản phẩm thuộc “Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược quốc gia” tại Quyết định 1131/QĐ-TTg ngày 12/6/2025 và phải được Bộ Khoa học và Công nghệ xác nhận. Vì vậy cần sớm có danh mục cho vay thuộc gói tín dụng 500 nghìn tỷ đồng để ngành Ngân hàng có thể triển khai hiệu quả, đúng tinh thần Chính phủ chỉ đạo.