Thủ tướng: Đắk Lắk chưa có "quả đấm thép" để phát triển kinh tế

Cuộc làm việc diễn ra trước thềm Hội nghị về giải quyết tình trạng di dân tự do và quản lý đất đai các nông, lâm trường quốc doanh vào ngày mai, 9/12 tại Đắk Lắk. Đây là một trong những vấn đề nổi cộm đối với các tỉnh Tây Nguyên thời gian qua.

Báo cáo với Thủ tướng, ông Phạm Ngọc Nghị - Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, cho biết, tỉnh đã đạt và vượt kế hoạch 17/18 tiêu chí chủ yếu, chỉ có tiêu chí che phủ rừng là không đạt. Năm 2018, tổng sản phẩm xã hội của Đắk Lắk ước đạt khoảng 51.500 tỷ đồng; tăng trưởng kinh tế đạt 7,82%. Thu ngân sách nhà nước đạt 5.500 tỷ đồng. Thu nhập bình quân đầu người hơn 41 triệu đồng/người.

Cũng theo ông Nghị, môi trường kêu gọi đầu tư, hỗ trợ kinh doanh tại tỉnh Đắk Lắk đã được cải thiện trong những năm qua. Trong năm 2018, Đắk Lắk đã thu hút được 60 dự án với tổng vốn đăng ký là 9.300 tỉ đồng.

Về nhiệm vụ năm 2019, ông Nghị cho biết tỉnh phấn đấu sẽ thu ngân sách hơn 6.800 tỉ đồng, tỉ lệ hộ nghèo giảm 3,46%, số người dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh là 92,5%...

Cũng tại buổi làm việc, ông Nghị đề xuất Thủ tướng cho phép Đắk Lắk được áp dụng hưởng giá điện mặt trời theo quyết định số 11/2017 của Thủ tướng Chính Phủ đến hết năm 2020 như đã áp dụng với tỉnh Ninh Thuận.

Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk cũng đề nghị Chính phủ cho điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án Hồ chứa nước Krông Pắk Thượng (hơn 5.700 tỉ đồng), bố trí vốn cho dự án đường phía đông TP Buôn Ma Thuột (2.400 tỉ đồng), bố trí vốn còn thiếu của 17 dự án ổn định di dân tự do với khoảng 200 tỉ đồng.

Ngoài ra, chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk cũng đề nghị cho “hợp thức hóa” đất có nguồn gốc từ các nông lâm trường mà người dân đã lấn chiếm, xâm canh để bố trí đất ở, đất sản xuất. Đắk Lắk cũng xin Thủ tướng hỗ trợ hơn 250 tỉ đồng để thực hiện đo đạc các diện tích đất có nguồn gốc từ nông lâm trường…

Trong thời gian qua, mặc dù đã có nhiều cố gắng giải quyết nhưng tỉnh vẫn còn tình trạng một số hộ đồng bào dân tộc thiểu số thiếu đất ở và đất sản xuất, nhiều hộ dân di cư tự do chưa ổn định nơi ở, sản xuất... Đây được xem là vấn đề chiến lược đối với địa phương có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao (gần 33% dân số) và dân di cư tự do lớn nhất cả nước (hơn 290.000 người kể từ năm 1976 đến nay) như Đắk Lắk.

“Nếu không có giải pháp mang tính đột phá để giải quyết căn cơ tình trạng này thì sẽ có nguy cơ dẫn tới mất ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn”, báo cáo của tỉnh cho biết. Một trong những nguyên nhân chủ yếu là không có quỹ đất.

Trong khi đó, nhiều diện tích đất của các công ty nông, lâm nghiệp và các dự án không sử dụng hiệu quả hoặc bị lấn chiếm, xâm canh, xâm cư, sử dụng trái phép, trong số diện tích này có nhiều diện tích đất trên giấy tờ là đất lâm nghiệp nhưng trên thực tế không còn rừng, đã bị chuyển thành đất ở, đất sản xuất từ nhiều năm, khó có khả năng thu hồi để trồng rừng.

Tại buổi làm việc, ông Đỗ Thắng Hải-Thứ trưởng Bộ Công thương, đánh giá cao định hướng phát triển năng lượng tái tạo của tỉnh Đắk Lắk. Hiện nay nhiệt điện, thuỷ điện đã hết, điên hạt nhân trong nước đã dừng nên việc thu hút đầu tư, phát triển điện năng lượng mặt trời là rất tốt.

Ông Hải trao đổi: “Đã có 6 dự án được Thủ tướng, Bộ Công thương xem xét, phê duyệt và đưa vào quy hoạch điện quốc gia. Hiện nay đã phê duyệt và thẩm định thêm nhiều dự án điện năng lượng mặt trời. Về xin hưởng giá điện năng lượng mặt trời theo quyết định 11/2017 của Thủ tướng, bộ sẽ ghi nhận và báo cáo Thủ tướng chính phủ quyết định”.

Về đề xuất hỗ trợ khoảng 200 tỉ đồng còn thiếu để hoàn thành 17 dự án ổn định dân di cư tự do đến tỉnh Đắk Lắk, đại diện các Bộ, ngành Trung ương cho biết sẽ nhất trí đề nghị của lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk.

Về kinh phí đo đạc diện tích đất có nguồn gốc nông lâm trường, chủ trương của Trung ương là đồng ý nhưng đang nghiên cứu để có lộ trình. Bởi lẽ, việc đo đạc đất đai không chỉ có ở Đắk Lắk mà nhiều tỉnh cũng xin kinh phí.

Phát biểu kết luận tại buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc biểu dương những nỗ lực trong phát triển kinh tế địa phương. Tuy nhiên, Thủ tướng nhận xét tỉnh Đắk Lắk chưa có những “quả đấm thép” đối với phát triển kinh tế xã hội, tình trạng di dân tự do đang phức tạp…

Cũng theo lời Thủ tướng, cà phê Việt Nam rất có vị thế, vậy Đắk Lắk có định hướng nông nghiệp xanh, sạch, công nghệ cao là rất quan trọng. Đây phải là vùng xanh sạch, không được sa mạc hóa khu vực, phát triển nông nghiệp công nghệ cao để cải thiện hơn nữa đời sống nhân dân. Đắk Lắk phải cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh để thu hút nguồn lực. Đặt mục tiêu hết nhiệm kỳ sau sẽ tự trang trải ngân sách, cần có quyết tâm chính trị, kèm theo các giải pháp hiệu quả.

Thủ tướng cũng yêu cầu tỉnh phải đầu tư nông nghiệp thông minh, chế biến sâu để giải quyết công ăn việc làm cho người dân. Cần chú trọng xây dựng, kiện toàn khâu cán bộ đủ phẩm chất, tầm nhìn. “Thủ tướng, các bộ ngành đến đây, đưa ra nhiều giải pháp mà không có ai làm thì sao được”, Thủ tướng nói.

Về xây dựng đô thị Buôn Ma Thuột, Thủ tướng yêu cầu cần xác định tầm nhìn đây là đô thị trung tâm của khu vực.

Về điện năng lượng mặt trời, năng lượng tái tạo cần chú trọng năng lực nhà đầu tư, vật liệu xây dựng. Tỉnh cũng cần phải sớm rà soát, báo cáo vùng phát triển điện năng lượng mặt trời hết sức cụ thể để Thủ tướng xem xét, phê duyệt.

Theo Thủ tướng, định hướng lớn là nông nghiệp xanh, sạch, công nghệ cao. Tinh thần là lấy lại màu xanh cho Tây Nguyên, cho Đắk Lắk, không để sa mạc hóa vùng đất chiến lược này. Đây là trung tâm cây công nghiệp chất lượng cao, chế biến sâu, nâng cao giá trị gia tăng. Giải quyết vấn đề đất đai trên tinh thần tạo điều kiện cho người dân.

Tỉnh cần phát huy tiềm năng văn hóa, con người ở đây, được nhìn nhận là “trời đất phóng khoáng hữu tình, con người chân thật, nhiệt tình, vui tươi”. Cần lấy văn hóa là trụ cột quan trọng, tạo sự phát triển bền vững cho Tây Nguyên nói chung và Đắk Lắk nói riêng.

Đi liền với đó, cần phát triển cơ sở hạ tầng du lịch. Đắk Lắk phải cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh để tự thu hút nguồn lực đầu tư. Tỉnh phải nỗ lực, tiến tới cân đối được ngân sách, “trong 5 tỉnh Tây Nguyên mà Đắk Lắk không đi đầu thì tỉnh nào đi đầu được trong vấn đề tự cân đối ngân sách”.

Tại cuộc làm việc, Thủ tướng cho ý kiến đối với một số kiến nghị của Đắk Lắk trên tinh thần tạo điều kiện cho tỉnh phát triển.