Trung Quốc và người tiêu dùng Mỹ, bên nào đang trả giá cho thuế của Trump?

Mỹ đã đánh thuế tổng cộng 250 tỷ USD hàng nhập khẩu Trung Quốc, thép và nhôm nhập khẩu toàn cầu, cùng các lô hàng máy giặt và pin mặt trời kể từ tháng 1/2018, khi chính quyền ông Trump đánh thuế thương mại đợt đầu tiên.

Trump đã tự gọi mình là “người đàn ông thuế quan”, và nói rằng tiền thuế từ các mặt hàng và kim loại nhập khẩu đang "lấp đầy kho bạc Mỹ".

Đến giữa tháng 3, Washington đã thu về 15,6 tỷ USD từ các khoản thuế áp đặt từ tháng 2/2018, theo số liệu của Cơ quan Hải quan và Biên phòng Mỹ (CBP). Biên lai thuế hải quan trong nửa đầu năm tài chính hiện tại, tính từ ngày 1/10, đã tăng 89% lên 34,7 tỷ USD so với năm trước, theo dữ liệu từ Bộ Tài chính Mỹ.

Ai đang chịu thuế?

Trump nói Trung Quốc sẽ phải trả các khoản thuế của Mỹ lên hàng Trung Quốc nhập khẩu.

“Trung Quốc đã đóng thuế cho Mỹ trong 10 tháng vừa qua”, ông viết trên Twitter ngày 5/5.

“Chúng ta có hàng tỷ USD chảy vào ngân khố – hàng tỷ USD từ Trung Quốc. Chúng ta chưa từng có lấy 10 cent, giờ đây hàng tỷ USD chảy vào”.

Ảnh: Reuters.

Đóng thuế hải quan

Thuế quan là thuế đánh vào hàng nhập khẩu. CBP thường yêu cầu bên nhập khẩu phải trả thuế trong vòng 10 ngày kể từ khi hoàn thành thủ tục hải quan.

Vì vậy thuế quan được trả cho chính phủ Mỹ từ các công ty nhập khẩu. Phần lớn các công ty nhập khẩu hàng Trung Quốc đều là công ty Mỹ, hoặc chi nhánh tại Mỹ của các công ty nước ngoài nhập khẩu hàng Trung Quốc.

Mỗi mặt hàng nhập khẩu hợp pháp vào Mỹ đều có mã hải quan. Bên nhập khẩu có nghĩa vụ kiểm tra đủ các loại thuế trên mặt hàng nhập vào, tính toán số tiền phải nộp và đóng thuế.

CPB kiểm tra các khoản thanh toán. Nếu phát hiện khoản nào còn thiếu, Hải quan Mỹ sẽ gửi một hóa đơn cho nhà nhập khẩu.

Liệu nhà nhập khẩu Mỹ đã chuyển được phí thuế quan cho nhà cung cấp Trung Quốc?

Một số người làm được. Và công ty Trung Quốc phải chịu chi phí. Một công ty nhập khẩu phải chịu thuế quan có thể quản lý chi phí bằng nhiều cách khác nhau:

- Chịu toàn bộ phí và chấp nhận biên lợi nhuận thấp hơn.

- Giảm chi phí sản xuất nhằm giảm tác động từ thuế

- Đề nghị nhà cung cấp Trung Quốc hạ giá, giúp giảm tác động từ thuế

- Tìm nguồn cung khác ngoài Trung Quốc. Bằng cách này, một số công ty Trung Quốc đang mất khách hàng

- Chuyển thuế cho người tiêu dùng bằng cách tăng giá bán lẻ.

Phần lớn nhà nhập khẩu sử dụng kết hợp những phương án này để chia đều chi phí cho nhà cung cấp, bản thân công ty, và khách hàng (người mua).

Cách thức ra sao?

Ví dụ, thuế nhập khẩu kim loại và hàng Trung Quốc tăng khiến chi phí sản xuất của Caterpillar tăng hơn 100 triệu USD năm ngoái. Trước tình hình này, nhà sản xuất thiết bị hạng nặng đã tăng giá các sản phẩm.

Công ty sản xuất máy kéo Deere & Co ước tính chi phí nguyên vật liệu đã tăng 100 triệu USD do thuế quan của Mỹ đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc. Deere đã cắt giảm chi phí và tăng giá để bảo vệ lợi nhuận.

Báo cáo của Vụ khảo cứu Quốc hội vào tháng 2 cho thấy thuế quan đã khiến giá máy giặt ở Mỹ tăng đến 12% so với tháng 1/2018, khi các loại thuế chưa được áp dụng.

Theo một nghiên cứu của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, thuế thép và nhôm đã khiến giá sản phẩm thép tăng gần 9% vào năm ngoái, đẩy chi phí của người sử dụng thép lên 5,6 tỷ USD.

Một nghiên cứu khác của Ngân hàng dự trữ liên bang New York, Đại học Princeton và Đại học Columbia kết luận rằng thuế lên hàng Trung Quốc, thép và nhôm khiến các công ty và người tiêu dùng phải trả 3 tỷ USD tiên thuế bổ sung mỗi tháng, riêng các công ty mất thêm 1,4 tỷ USD tổn thất vô ích năm 2018.

Ảnh: Nikkei.

Công ty Trung Quốc trả những gì?

Trung Quốc đã đáp trả bằng cách áp thuế lên hàng hóa Mỹ.

Phần lớn nhà nhập khẩu Trung Quốc đều là người Trung Quốc. Vậy cũng giống việc chính phủ Mỹ đang thu thuế lên hàng Trung Quốc từ nhà nhập khẩu Mỹ, chính phủ Trung Quốc cũng nhận được tiền thuế của hàng hóa Mỹ từ nhà nhập khẩu Trung Quốc.

Tổng lượng thu được là bao nhiêu?

Trump đã đánh thuế 25% lên 50 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, và thêm 10% thuế lên 200 tỷ USD hàng hóa nữa cho đến trước ngày 10/5. Về lý thuyết, điều này có nghĩa chính phủ Mỹ sẽ nhận được tổng cộng 32,5 tỷ USD mỗi năm, chưa kể các khoản thuế đã có hiệu lực từ trước đó.

Nguồn thu thuế của Mỹ năm 2018 là 49,7 tỷ USD, tăng 41,2 % từ 35,2 tỷ USD năm 2017 trước khi chiên tranh thương mại nổ ra.

Trung Quốc đã đánh thuế 25% lên 50 tỷ USD hàng nhập khẩu Mỹ, cộng thêm thuế 5-10% với 60 tỷ USD hàng hóa khác, tương đương với khoảng 15,5 tỷ đến 18,5 tỷ USD thuế quan.

Nguồn thu từ thuế của Trung Quốc năm 2018 là 248,8 tỷ CNY (42,41 tỷ USD), giảm so với 299,8 tỷ CNY (44,65 tỷ USD) năm 2017.