VDSC: Căng thẳng giữa Ukraine - Nga có thể mang lại lợi ích cho các công ty cá tra xuất sang Trung Quốc như Vĩnh Hoàn, Navico, I.D.I

Thị trường năng lượng và thực phẩm trên thế giới đang xáo trộn khi Liên minh châu Âu, Hoa Kỳ và các quốc gia khác áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga - nhà sản xuất khí đốt tự nhiên và lúa mì. Kết quả của sự bất đồng, tình trạng tắc nghẽn chuỗi cung ứng do đại dịch Covid-19 gây ra được dự báo sẽ trở nên tồi tệ hơn. Nếu việc tiếp cận thị trường quốc tế bị hạn chế, ngành thủy sản của Nga sẽ đối mặt với một tương lai không rõ ràng.

Năm 2021, giá trị xuất khẩu thủy sản của Nga đạt 5,85 tỷ USD. Hàn Quốc là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Nga với 50% thị phần trong khi Trung Quốc chiếm 18% tổng giá trị xuất khẩu. Các cảng của Hàn Quốc có thể đóng vai trò là điểm trung chuyển hàng thủy sản của Nga đến Trung Quốc, nhưng kênh phân phối này có thể sẽ sớm đóng cửa. Hàn Quốc ngày 28/2 cho biết sẽ cố gắng giảm bớt hoạt động thương mại với Nga. Mỹ, EU và Hàn Quốc hiện đang xem xét các biện pháp trừng phạt bổ sung đối với hàng hóa của Nga, với một số chính trị gia Mỹ đặc biệt thúc đẩy lệnh cấm đối với thủy hải sản của Nga. Trung Quốc cũng đã và đang giảm mua hải sản của Nga vì chính sách Zero Covid.

Cua là mặt hàng xuất khẩu thủy sản hàng đầu của Nga với giá trị 2,5 tỷ USD vào năm 2021, nhưng mặt hàng này không phải là thế mạnh của xuất khẩu Việt Nam. Theo đó, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) trong báo cáo mới đây cho rằng các sản phẩm cá thịt trắng có thể có lợi hơn.

Doanh số cá minh thái phi lê của Nga đạt 76.000 tấn (MT) và trị giá 247 triệu USD; và doanh số cá tuyết đạt 34.200 tấn, trị giá 239,5 triệu USD vào năm 2021. VDSC tin rằng cá tra của Việt Nam có thể là một lựa chọn thay thế lý tưởng cho sự thiếu hụt phi lê của Nga do giá cả cạnh tranh.

Năm 2021, giá trị xuất khẩu cá tra của Việt Nam đạt 1,6 tỷ USD với 800.000 tấn. Trung Quốc là nhà nhập khẩu lớn nhất các sản phẩm cá thịt trắng của Nga. Do đó, các công ty cá tra xuất khẩu sang Trung Quốc có thể hưởng lợi bằng cách bù đắp sự thiếu hụt của Nga trong thời gian tới, bao gồm Vĩnh Hoàn (VHC), Nam Việt (ANV), Công ty I.D.I (IDI).

Tuy nhiên, với nhu cầu cá thịt trắng toàn cầu ngày càng tăng, các công ty đủ năng lực xuất khẩu sang các nước phương Tây sẽ tiếp tục tăng xuất khẩu sang các thị trường này thay vì tận dụng cơ hội xuất khẩu sang Trung Quốc, do giá xuất khẩu của thị trường phương Tây ở mức cao sẽ giúp họ tối đa hóa lợi nhuận.

Xuất khẩu thủy sản tăng trưởng ấn tượng trong hai tháng đầu năm 2022

Về thị trường thuỷ sản hiện nay, theo Bộ Công Thương, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam tăng mạnh trong hai tháng đầu tiên. Giá trị xuất khẩu cá tra và tôm tăng lần lượt 83% YoY và 34% YoY trong giai đoạn này, nhờ sự tăng lên của cả sản lượng xuất khẩu và giá xuất khẩu. Theo VASEP, trong tháng 1/2022, giá trị xuất khẩu thủy sản tăng mạnh lần lượt 82%, 64% và 62% cùng kỳ sang Mỹ, EU và Trung Quốc. Nguồn cung thắt chặt và nhu cầu cao là động lực chính thúc đẩy xuất khẩu thủy sản vào năm 2022.

Cùng với sự phục hồi kinh tế trên toàn cầu, nhu cầu đối với các sản phẩm thủy sản tiếp tục tăng trở lại do dịch vụ ăn uống phục hồi trong khi doanh số bán lẻ vẫn đạt mức cao mới. Trong khi nhu cầu của Mỹ tiếp tục tăng, thị trường Trung Quốc và EU có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ sau một năm giảm.

Mặt khác, giá nguyên liệu đầu vào cao kéo theo giá bán cao, đặc biệt là cá tra. Chi phí cho các loại thủy sản đạt mức cao mới do chi phí năng lượng, thức ăn chăn nuôi, nhân công và vận chuyển hàng hóa tăng mạnh. Và giá đầu vào tăng cao dự kiến sẽ vẫn duy trì trong ít nhất nửa đầu năm 2022.

Tại Việt Nam, việc ngăn chặn Covid-19 năm trước đồng nghĩa với việc tăng trưởng ngành chậm lại và khó khăn trong chuỗi sản xuất và cung ứng, có nghĩa là nông dân ngừng việc thả nuôi mới cho đến quý 4/2021, dẫn đến nguồn cung thiếu hụt trong nửa đầu 2022. VDSC cho rằng giá nguyên liệu cao sẽ kéo dài đến giữa năm 2022 sau đó giảm dần vào nửa cuối năm 2022 sau khi nguồn cung được đáp ứng. Giá nguyên liệu cao tạo điều kiện cho các nhà xuất khẩu đàm phán với khách hàng của họ ở mức giá bán cao. Do đó, các nhà xuất khẩu có thể tự cung cấp nguyên liệu sẽ là người hưởng lợi lớn nhất nhờ biên lợi nhuận gộp mở rộng như ANV, VHC.