Vì sao Trung Quốc siết chặt hoạt động “vỗ béo”, muốn nuôi heo “thon gọn”?

Trung Quốc muốn kiểm soát việc “vỗ béo lại” lợn

Trong thời gian qua, nhiều nông dân và doanh nghiệp nhỏ tại Trung Quốc đã mua lợn trưởng thành từ các trang trại lớn, sau đó nuôi thêm vài tháng để lợn tăng trọng thêm 40–50 kg. Họ kỳ vọng giá thịt lợn sẽ tăng khi bán ra, tạo ra cơ hội sinh lời.

Tuy nhiên, chính quyền Trung Quốc đang lo ngại rằng kiểu đầu cơ này khiến thị trường thịt lợn rơi vào tình trạng bất ổn: lúc thì thiếu hụt nguồn cung tạm thời, lúc lại dư thừa, khiến giá cả biến động mạnh.

Không chỉ vậy, hoạt động “vỗ béo lại” cũng dẫn đến lãng phí lớn về thức ăn chăn nuôi, đi ngược lại chiến lược quốc gia về tiết kiệm ngũ cốc và giảm phụ thuộc vào nhập khẩu, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ.

Theo chuyên gia Pan Chenjun của ngân hàng Rabobank, chính phủ Trung Quốc đang quyết tâm ổn định giá thịt lợn, vốn đang ở mức yếu, đồng thời hạn chế các hành vi đầu cơ và bảo vệ người chăn nuôi nhỏ.

Trung Quốc, quốc gia tiêu thụ thịt lợn lớn nhất thế giới, đang phải vật lộn với nhu cầu yếu và tình trạng cung vượt cầu làm xói mòn biên lợi nhuận.

Hành động cụ thể nào đang được Trung Quốc triển khai?

Hồi cuối tháng 5, tập đoàn Muyuan Foods – nhà sản xuất lợn lớn nhất Trung Quốc – cho biết đã dừng bán lợn cho các đơn vị “vỗ béo lại” sau khi rộ lên tin đồn về một cuộc họp chính sách nhằm siết chặt hoạt động này.

Theo Reuters, chiến dịch kiểm soát đã bắt đầu và đang được thực thi mạnh tay tại một số địa phương, đặc biệt là tỉnh Quảng Đông. Một số nguồn tin cho biết cơ quan Kế hoạch và Phát triển Quốc gia Trung Quốc đã tham gia giám sát.

Mặc dù chưa có tuyên bố chính thức từ phía chính phủ, động thái từ các doanh nghiệp lớn và địa phương cho thấy sự nghiêm túc trong việc dập tắt hành vi đầu cơ lợn thịt.

Đây không chỉ là chuyện quản lý thị trường, mà còn là một phần trong chiến lược dài hạn của Trung Quốc nhằm kiểm soát chuỗi cung ứng thực phẩm và giảm rủi ro từ biến động quốc tế.

Hiện tại, Trung Quốc – quốc gia tiêu thụ thịt lợn nhiều nhất thế giới – đang phải đối mặt với bài toán khó: nhu cầu yếu, nguồn cung dư thừa, biên lợi nhuận bị bào mòn.

Giá lợn hơi đã giảm mạnh, từ mức đỉnh 21 nhân dân tệ/kg hồi tháng 8 năm ngoái, xuống còn khoảng 14 nhân dân tệ/kg kể từ tháng 2 năm nay.

Trong bối cảnh đó, việc “vỗ béo lại” lợn để chờ giá lên càng làm trầm trọng thêm tình trạng dư cung khi các lứa lợn này cùng ồ ạt ra thị trường.

Theo chuyên gia Lin Guofa từ công ty tư vấn nông nghiệp Bric, lợn 150 kg có thể tạo ra lượng thịt nhiều hơn 42% so với lợn 115 kg, làm gia tăng nguồn cung đột ngột và kéo giá xuống thêm nữa.

Việc “vỗ béo lại” ảnh hưởng ra sao đến nguồn thức ăn chăn nuôi?

Việc nuôi lợn quá to không chỉ gây rối loạn thị trường mà còn làm giảm hiệu quả sử dụng thức ăn chăn nuôi – một vấn đề nhức nhối khi Trung Quốc đang cố gắng giảm lượng ngũ cốc dùng trong ngành này.

Căng thẳng thương mại với Mỹ cũng khiến Trung Quốc muốn giảm phụ thuộc vào đậu tương nhập khẩu – nguyên liệu chính trong thức ăn cho lợn.

Theo chuyên gia Pan, lợn đạt khoảng 120 kg là giai đoạn tối ưu về chuyển đổi thức ăn – sau mức này, lợn ăn nhiều hơn nhưng tăng trọng ít hơn, dẫn đến hiệu quả kinh tế kém.

Do đó, nuôi lợn “quá khổ” vừa làm mất cân đối nguồn cung thịt, vừa gây hao tổn tài nguyên, đặc biệt là trong bối cảnh Trung Quốc đang thúc đẩy chiến lược “an ninh lương thực trong nước”.

Với các nông hộ nhỏ, việc bị siết chặt hoạt động “vỗ béo lại” sẽ khiến họ mất đi một hướng đầu cơ từng được xem là cơ hội sinh lời. Tuy nhiên, về dài hạn, chính sách này có thể bảo vệ họ khỏi rủi ro khi thị trường đảo chiều.

Chính phủ Trung Quốc dường như muốn đưa thị trường thịt lợn về trạng thái ổn định và có thể dự đoán được, giúp nông dân yên tâm sản xuất thay vì chạy theo tâm lý đầu cơ.

Với các doanh nghiệp lớn như Muyuan Foods, việc ngừng bán cho nhóm đầu cơ có thể giúp kiểm soát tốt hơn chuỗi cung ứng, đồng thời tránh bị cuốn vào các vòng biến động giá.

Nếu được thực hiện bài bản, chiến lược giảm đầu cơ và tăng hiệu quả chăn nuôi sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Trung Quốc.