Thị trường ô tô Trung Quốc, với hơn một trăm thương hiệu và cấu trúc sở hữu chằng chịt, được mệnh danh là phức tạp nhất thế giới.
Dù vậy, bất chấp sự phân mảnh và đan xen "như mớ bòng bong" khổng lồ, toàn cảnh ngành công nghiệp này thực chất đang được định hình và thống lĩnh bởi 4 tập đoàn hùng mạnh, đặc biệt trong cuộc đua xe điện toàn cầu.
Theo phân tích của chuyên gia Felipe Munoz, thị trường ô tô Trung Quốc - thị trường lớn nhất thế giới hiện không phải là sân chơi cân bằng giữa hàng trăm thương hiệu, mà đang bị thống trị bởi bốn tập đoàn. Tổng cộng, bốn cái tên này kiểm soát tới 56% thị phần trong nước.
Biểu đồ toàn cảnh thị trường ô tô Trung Quốc năm 2025
Trung tâm của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc là "Tứ đại tập đoàn" bao gồm: Geely, BYD, Chery và Changan. Bốn gã khổng lồ này không chỉ chiếm hơn một nửa thị phần tiêu thụ nội địa mà còn là những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực xe điện (EV) và mở rộng xuất khẩu.
Điểm đáng chú ý là trong số này, Chery và Changan đều là các doanh nghiệp nhà nước hoàn toàn, phản ánh vai trò điều hướng trực tiếp của chính phủ trong việc phát triển ngành.
Geely: Nổi bật với danh mục đa dạng nhất, sở hữu cả thương hiệu nội địa (Zeekr, Lynk & Co) và quốc tế (Volvo, Lotus, Polestar).
BYD:Giữ cấu trúc tinh gọn nhưng là tập đoàn dẫn đầu về EV, điều hành các nhãn phụ cao cấp như Denza, YangWang và Fang Cheng Bao.
Chery & Changan:Đều là tập đoàn nhà nước với danh mục thương hiệu con khổng lồ (Omoda, Jetour của Chery; Avatr, Deepal của Changan), củng cố vị thế sản xuất.
Sự phức tạp của thị trường Trung Quốc thể hiện qua việc phân chia các thương hiệu thành một kim tự tháp 109 cái tên, từ phân khúc Siêu Sang (Hongqi, YangWang) đến Công Nghệ Cao (Nio, Xiaomi, Li Auto) và Phổ Thông giá rẻ.
Kim tự tháp định vị các thương hiệu xe ô tô Trung Quốc
Bên cạnh "Tứ đại", nhiều tập đoàn nhà nước khác như SAIC (MG), BAIC, Dongfeng vẫn đóng vai trò quan trọng, cùng với hàng loạt công ty khởi nghiệp độc lập (Nio, Xpeng, Li Auto, Xiaomi) liên tục thúc đẩy đổi mới công nghệ (AI, kết nối thông minh).
Với số lượng thương hiệu khổng lồ, viễn cảnh tái cấu trúc và sáp nhập trong tương lai gần là điều khó tránh khỏi. Các thương hiệu nhỏ hơn sẽ buộc phải biến mất, trong khi các tập đoàn lớn sẽ củng cố danh mục. Điều này giúp tối ưu hóa thị trường nhưng không làm giảm đi sự cạnh tranh khốc liệt.
Nhờ sự hậu thuẫn mạnh mẽ của chính phủ, đầu tư R&D quy mô lớn và tham vọng xuất khẩu, các nhà sản xuất Trung Quốc đang ngày càng khẳng định vị thế là thế lực có ảnh hưởng nhất đến định hướng phát triển của ngành ô tô toàn cầu.