Xuất siêu tăng kỉ lục chưa phải là dấu hiệu đáng mừng

19/09/2020 07:45
Nhiều chuyên gia lo ngại con số xuất siêu tăng không hẳn do kim ngạch xuất khẩu tăng mà lại do kim ngạch nhập khẩu giảm nhiều.

Theo số liệu vừa công bố của Tổng cục Hải quan, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam trong 8 tháng đầu năm 2020 đạt 336,92 tỷ USD. Trong đó, tổng trị giá xuất khẩu đạt 175,36 tỷ USD, tăng 2,3% và tổng trị giá nhập khẩu đạt 161,9 tỷ USD, giảm 2,4% so với cùng kỳ 2019.

Như vậy, tính chung trong 8 tháng đầu năm, cán cân thương mại xuất siêu gần 13,5 tỷ USD, gấp gần 2,5 lần so với số thặng dư cùng kỳ năm 2019 (5,47 tỷ USD). Con số 13,5 tỷ USD có thể nói là mức xuất siêu kỷ lục của Việt Nam, vượt qua cả con số xuất siêu 9,9 tỷ USD của cả năm 2019.

Trong khi đó, con số xuất siêu 9,9 tỷ USD của năm 2019 đã là mức cao nhất trong 4 năm liên tiếp xuất siêu của Việt Nam. Nhiều chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 như hiện nay, xuất siêu đáng lo hơn đáng mừng, xuất siêu càng nhiều nỗi lo càng lớn.

Theo nhận xét của TS. Lê Quốc Phương, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương), nền kinh tế Việt Nam mấy năm gần đây luôn xuất siêu, đây là điều đáng mừng bởi sẽ giúp nước ta gia tăng dự trữ ngoại hối. Tuy nhiên, với riêng con số xuất siêu trong 8 tháng năm 2020 lại có điểm đáng lo ngại, khi xuất siêu tăng không phải xuất phát từ kim ngạch xuất khẩu tăng mà lại do nhập khẩu giảm nhiều.

“Nhập khẩu của Việt Nam tới 90% là tư liệu sản xuất, nhập khẩu hàng tiêu dùng chỉ chiếm 10%. Do đó, giảm nhập khẩu đồng nghĩa với việc giảm nhập tư liệu sản xuất, mà giảm nhập tư liệu sản xuất sẽ gây ảnh hưởng đến sản xuất trong tương lai, nên đây chính là điểm đáng lo”, TS. Lê Quốc Phương quan ngại và lưu ý: Xuất siêu của Việt Nam vẫn chủ yếu dựa vào khu vực doanh nghiệp FDI, còn doanh nghiệp trong nước vẫn nhập siêu lớn, tới hơn 10 tỷ USD.

Nhìn nhận về con số xuất siêu 8 tháng qua, chuyên gia thương mại Phạm Tất Thắng đã cảm thấy không hài lòng, bởi chỉ trong 8 tháng, con số xuất siêu đã vượt cả các năm trước nghe có vẻ là tích cực nhưng đây chính là tín hiệu không vui, điều này chứng tỏ nguồn nguyên liệu nhập khẩu cho sản xuất của Việt Nam hiện tại đang gặp khó khăn.

“Từ trước đến nay, nhập khẩu chủ yếu là nhập yếu tố đầu vào cho quá trình sản xuất. Năm nay, Việt Nam không nhập được nguyên liệu do hai nguyên nhân. Thứ nhất là không có đơn hàng xuất khẩu nên không nhập. Thứ hai là khi có đơn hàng xuất khẩu thì chuỗi cung ứng nguyên vật liệu lại bị đứt gãy nên không nhập được”, vị chuyên gia này phân tích.

Cũng theo chuyên gia Phạm Tất Thắng, hiện nay phần lớn các doanh nghiệp vẫn chủ yếu sử dụng nguồn nguyên liệu dự trữ từ trước để xuất khẩu, nguồn nhập khẩu nguyên liệu cho giai đoạn sau vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Chính từ yếu tố này đã dẫn tới câu chuyện Việt Nam chỉ có xuất khẩu mà không có nhập khẩu.

Trong khi đó, xuất siêu thời gian qua chủ yếu vẫn do doanh nghiệp FDI nhờ họ giữ được đơn hàng, tổ chức được nguồn cung cấp nguyên liệu cho quá trình sản xuất. Tuy các doanh nghiệp này cũng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nhưng mức độ đứt gãy nguồn cung không lớn như các doanh nghiệp Việt Nam. “Điều này một lần nữa nói lên việc tổ chức các chuỗi cung ứng theo hướng bền vững là đặc biệt quan trọng”, chuyên gia Phạm Tất Thắng nói.

Đánh giá kỹ hơn về con số xuất siêu của Việt Nam trong 8 tháng qua, chuyên gia kinh tế Trần Toàn Thắng lưu ý, muốn đánh giá số liệu xuất siêu là tích cực hay không cần phải chú ý đến cả tổng kim ngạch xuất khẩu và tổng kim ngạch nhập khẩu. Cụ thể như trong 8 tháng vừa qua, tổng kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu đều giảm so với cùng kỳ năm trước với mức giảm khác nhau. Điều này có thể thấy nhập siêu 8 tháng năm 2020 là do nhập khẩu giảm quá nhanh mà không phải do xuất khẩu tăng mạnh.

“Chính vì thế, nếu số liệu nhập khẩu giảm là do lượng máy móc, nguyên vật liệu giảm thì con số xuất siêu như vậy không phải là điều đáng mừng. Nhập khẩu giảm có thể do doanh nghiệp đang đánh giá thấp khả năng xuất khẩu tiếp. Điều này dẫn đến nguy cơ khả năng phục hồi kinh tế sau dịch càng khó khăn hơn. Tuy nhiên, về mặt tài chính, thặng dư thương mại lớn sẽ giúp đất nước có thêm nguồn ngoại tệ để ổn định tỷ giá”, ông Trần Toàn Thắng lý giải.

Theo dự báo của Bộ Công Thương, xuất nhập khẩu hàng hóa nửa cuối năm 2020 của Việt Nam sẽ tăng trưởng khả quan hơn so với quý II/2020, đặc biệt là sau khi nhiều quốc gia bắt đầu nới lỏng các biện pháp kiểm soát dịch bệnh và bắt đầu đẩy nhanh quá trình phục hồi, mở cửa.

Bên cạnh đó, từ đầu tháng 8/2020, việc thực thi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) sẽ tạo cơ hội tốt cho công tác xuất khẩu các tháng cuối năm. Khi dịch bệnh được kiểm soát tại châu Âu, Hiệp định EVFTA đã được đưa vào thực thi, doanh nghiệp Việt Nam sẽ có lợi thế rất lớn từ việc giảm/xóa bỏ hàng rào thuế quan vào thị trường EU để khai thác thị trường này./.

Tin mới

Thêm một loại pin xe điện ‘khủng’ vừa được trình làng: Tuổi thọ kéo dài 15 năm, đi 1,5 triệu km
2 giờ trước
Đối tác pin của VinFast kết hợp cùng 'trùm' xe buýt tại Trung Quốc trình làng loại pin có tuổi thọ lên tới 15 năm.
Sức mạnh không tưởng của Trung Quốc: Có khả năng 'chia thế giới' làm 2, Mỹ không có cửa địch lại
3 giờ trước
Trung Quốc đang chia thế giới làm 2.
Tăng giá điện: Sát thời điểm tăng giá điện, Tổng cục Thống kê cảnh báo "nóng"
4 giờ trước
Tổng cục Thống kê vừa đưa ra khuyến cáo, việc tăng giá điện tác động trực tiếp đến đời sống người dân, đặc biệt là chỉ số giá tiêu dùng CPI.
Lãnh đạo Bình Dương mời gọi nhà đầu tư từ Úc
4 giờ trước
Đoàn công tác xúc tiến đầu tư của tỉnh Bình Dương đang có mặt tại Úc để quảng bá và giới thiệu cơ hội đầu tư tại tỉnh đến các hiệp hội doanh nghiệp, nhà đầu tư và các tổ chức ở nước Úc.
Giá vàng: Tổng cục Thống kê nói về tăng trưởng GDP và chỉ số giá vàng
4 giờ trước
Theo Tổng cục Thống kê, GDP 3 tháng đầu năm 2024 tăng trên 5,66%, cao hơn so với cùng kỳ quý I của các năm 2023, 2022 và 2021.

Tin cùng chuyên mục

VPBank Technology Hackathon 2024 – sân chơi sáng tạo dành cho các tài năng công nghệ
6 giờ trước
VPBank Technology Hackathon 2024 là sân chơi công nghệ lớn và sáng tạo do VPBank phối hợp cùng đối tác Amazon Web Services (AWS) tổ chức. Chương trình hướng tới các tài năng công nghệ, đặc biệt là những tài năng trẻ tốt nghiệp các trường đại học nhóm ngành Công nghệ Thông tin và Khoa học Dữ liệu có thành tích học tập xuất sắc.
LPBank mở rộng hệ thống ngân hàng tự động AutoBank trên toàn quốc
6 giờ trước
Ngày 28/03, hệ thống ngân hàng tự động AutoBank được LPBank triển khai trên toàn quốc. So với hệ thống ATM đã trở nên rất phổ biến, hệ thống AutoBank sở hữu những tính năng vượt trội trong giao dịch, độ xác thực cao, an toàn và bảo mật, mang lại nhiều sự thuận tiện cho khách hàng.
Giá USD hôm nay 29/3: Lao dốc trên thị trường tự do
6 giờ trước
Giá USD hôm nay 29/3: Đồng bạc xanh giao dịch trên mức 104, chờ dữ liệu kinh tế mới. Trong nước, đồng USD tại thị trường tự do bất ngờ giảm mạnh.
Độc quyền vàng miếng SJC: Thông tin "nóng nhất" từ Phó Thủ tướng, giá vàng hôm nay
9 giờ trước
Các chuyên gia, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia đề xuất bỏ độc quyền vàng miếng SJC. Phó Thủ tướng Lê Minh Khái giao Ngân hàng Nhà nước hoàn thiện báo cáo, đề xuất các giải pháp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.