10 biểu đồ phác họa toàn cảnh nền kinh tế lớn nhất thế giới: Vững vàng đáng kinh ngạc giữa loạt biến động

Người Mỹ tiếp tục chi tiêu, còn doanh nghiệp vẫn duy trì đầu tư, đặc biệt là vào trí tuệ nhân tạo (AI). Một số điểm sáng khác của nền kinh tế bao gồm giá xăng dao động quanh mức 3 USD/gallon, tỷ lệ thất nghiệp duy trì quanh 4% và người Mỹ tiết kiệm khoảng 5% thu nhập hàng tháng.

Tuy vậy, không phải mọi chỉ số đều tích cực. Doanh số nhà ở tiếp tục ảm đạm, trong khi ngành sản xuất suy giảm do bất ổn liên quan đến thuế quan. Dù các chỉ số vĩ mô tương đối ổn định, tâm lý người dân Mỹ ngày càng trở nên thận trọng hơn về triển vọng kinh tế .

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Các nhà kinh tế đang theo dõi sát những dấu hiệu cho thấy thị trường lao động có thể suy yếu hoặc lạm phát gia tăng trở lại, làm chệch hướng tăng trưởng. Họ cũng chú ý liệu tâm lý bi quan của người tiêu dùng có bắt đầu ảnh hưởng đến cách chi tiêu và tiết kiệm hay không.

Dưới đây là 10 lĩnh vực được giới kinh tế theo dõi chặt chẽ để đánh giá hướng đi của nền kinh tế Mỹ.

1. Lạm phát

Tính đến tháng 11, lạm phát ở mức 2,7%, cao hơn mức mà người dân và nhà hoạch định chính sách mong muốn. Lạm phát đã giảm đáng kể so với đỉnh 9% sau đại dịch, song chi phí sinh hoạt leo thang vẫn là mối lo lớn.

Giá nhiều mặt hàng thiết yếu như điện, xe đã qua sử dụng và cà phê tăng trong năm 2025, chủ yếu do các chính sách và thuế quan mới của Tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên, một số mặt hàng lại giảm giá, trong đó giá trứng rẻ hơn 13% so với cùng kỳ năm ngoái và giá TV giảm 7%. Tháng trước, ông Trump cũng dỡ bỏ thuế quan đối với nhiều mặt hàng thực phẩm, gồm cà phê, thịt bò, chuối và cà chua.

Hiện vẫn còn quá sớm để khẳng định lạm phát có tiếp tục hạ nhiệt hay không. Một số nhà kinh tế lo ngại các chính sách có thể đẩy chi phí lên cao hơn, bao gồm hàng nhập khẩu và phí bảo hiểm y tế.

“Chính sách từ Washington là ẩn số lớn nhất”, Nhà kinh tế trưởng Mark Zandi của Moody’s Analytics nhận định. Ông cho rằng nhiều đề xuất, từ trợ cấp tiền mặt 2.000 USD đến các chương trình tài khoản mang tên Trump hay hỗ trợ thêm cho nông dân, đều kéo theo chi phí và hệ lụy phức tạp.

2. Thị trường lao động

Thị trường việc làm hạ nhiệt rõ rệt trong năm 2025. Tính đến tháng 11, số việc làm mới được tạo ra chỉ bằng chưa đến 1/3 so với năm 2024. Tỷ lệ thất nghiệp tăng lên, còn người lao động mất việc cho biết ngày càng khó tìm được công việc mới.

Các nhà kinh tế chưa thống nhất về triển vọng sắp tới. Một số kỳ vọng tuyển dụng sẽ cải thiện vào đầu năm sau, trong khi những người khác cho rằng thất nghiệp có thể tiếp tục tăng trong vài tháng nữa. Tuy vậy, họ đều đồng ý rằng diễn biến của thị trường lao động sẽ quyết định vận mệnh của nền kinh tế .

“Chúng tôi không kỳ vọng bùng nổ tuyển dụng, nhưng hy vọng môi trường ‘không tuyển, không sa thải’ sẽ dần nới lỏng”, Nhà kinh tế trưởng Kathy Bostjancic tại Nationwide cho biết.

3. Đầu tư liên quan đến AI

Chi tiêu cho AI đã tạo lực đẩy lớn cho nền kinh tế . Theo nhà kinh tế học Jason Furman tại Đại học Harvard, đầu tư vào thiết bị xử lý thông tin và phần mềm chiếm phần lớn tăng trưởng GDP trong nửa đầu năm 2025.

Doanh nghiệp đã rót hàng tỷ USD vào trung tâm dữ liệu và công nghệ mới với kỳ vọng AI sẽ thay đổi nền kinh tế . Theo các dự báo của ngành và chính phủ, đến năm 2030, các trung tâm dữ liệu có thể tiêu thụ hơn 10% tổng điện năng của nước Mỹ.

Tuy nhiên, Nhà kinh tế trưởng Mark Zandi lưu ý rằng chưa rõ xu hướng này có kéo dài hay không. Chi tiêu liên quan đến AI đóng góp khoảng 14% tăng trưởng GDP trong quý 3. Tuy nhiên, tốc độ tăng chi tiêu cho thiết bị và tài sản trí tuệ đã chậm lại so với đầu năm.

4. Chi phí vay vốn

Chi phí vay mua nhà ở, ô tô và phí thẻ tín dụng đã giảm nhẹ. Lãi suất cao thường giúp kiềm chế lạm phát. Khi lạm phát tương đối ổn định, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã hạ lãi suất ba lần, sau đó phát tín hiệu sẽ tạm dừng tại cuộc họp tháng 12.

“Chúng tôi đang ở vị thế phù hợp để chờ đợi và quan sát”, Chủ tịch Fed Jerome Powell nói.

Dù lãi suất chuẩn giảm, chi phí vay dài hạn như thế chấp vẫn chưa phản ứng rõ rệt, do phụ thuộc nhiều vào lợi suất trái phiếu kho bạc và kỳ vọng của nhà đầu tư về triển vọng kinh tế .

5. Doanh số nhà ở

Theo Hiệp hội Môi giới Bất động sản Quốc gia Mỹ, thị trường nhà ở của Mỹ tiếp tục trầm lắng trong suốt năm 2025, đánh dấu năm thứ 3 liên tiếp có kết quả kém.

Chi phí cao là rào cản lớn nhất. Giá nhà tăng, lãi suất thế chấp vẫn cao, trong khi người mua chịu áp lực từ chi phí sinh hoạt khác. Các nhà xây dựng cũng đối mặt với chi phí vật liệu và lao động leo thang.

Một số chuyên gia dự báo thị trường nhà ở còn yếu trong năm 2026, song cũng có ý kiến lạc quan khi nguồn cung dần cải thiện và lãi suất được kỳ vọng giảm thêm.

6. Sản xuất

Ngành sản xuất Mỹ tiếp tục thu hẹp trong năm 2025 do bất ổn về thuế quan. Theo Viện Quản lý Cung ứng, hoạt động kinh tế đã giảm tháng thứ 9 liên tiếp trong tháng 11.

Dù chính quyền ông Trump coi thuế quan là công cụ khôi phục sản xuất, nhiều doanh nghiệp gặp khó vì chi phí đầu vào tăng và môi trường bất định. Phần lớn doanh nghiệp hiện chỉ duy trì nhân sự thay vì tuyển mới.

7. GDP

Kinh tế Mỹ đã quay lại đà tăng trưởng sau giai đoạn chững. Trong quý 3 (tháng 7 - tháng 9), tăng trưởng đạt mức cao nhất trong 2 năm, nhờ chi tiêu tiêu dùng và xuất khẩu ròng tăng. Các công ty Mỹ bán nhiều vật tư công nghiệp, dược phẩm và vàng ra nước ngoài hơn.

Tuy nhiên, giới kinh tế cảnh báo tốc độ này khó duy trì, nhất là khi đóng cửa chính phủ kéo dài ảnh hưởng đến chi tiêu và đầu tư.

8. Giá xăng

Giá xăng là một điểm sáng khác trong năm 2025. Giá duy trì ổn định nhờ OPEC tăng sản lượng và Mỹ tránh được các đợt tăng giá theo mùa.

Giá xăng từng là nguyên nhân gây lo ngại cho người tiêu dùng Mỹ trong những năm gần đây, đặc biệt là trong thời kỳ lạm phát tăng cao năm 2022 và khi xung đột ở Ukraine cùng các yếu tố khác gây ra biến động.

9. Thị trường chứng khoán

Chứng khoán Mỹ lập đỉnh mới, tăng vọt khoảng 17% trong năm 2025. Đà tăng được thúc đẩy bởi các công ty công nghệ lớn và sự kỳ vọng vào AI. JPMorgan Chase dự báo chỉ số S&P 500 có thể tăng thêm 13% - 15% trong hai năm tới.

10. Chi tiêu tiêu dùng

Người Mỹ vẫn chi tiêu, dù thận trọng hơn. Chi tiêu cho y tế, giải trí và ô tô đóng góp hơn một nửa tăng trưởng GDP quý gần nhất.

Tuy nhiên, theo S&P Global, áp lực chi phí, thị trường lao động yếu và tâm lý tiêu dùng suy giảm có thể khiến tăng trưởng chi tiêu chậm lại trong năm tới.

Theo WashingtonPost