Bất ngờ với khách hàng âm thầm mua dầu Nga suốt 3 năm qua: Nhập hơn 3 triệu tấn dù mạnh tay áp lệnh trừng phạt Moscow theo Mỹ, cung cấp nhiên liệu Nga cho cả lực lượng quốc phòng

Hàng triệu tấn dầu có nguồn gốc từ Nga đã được giao dịch qua cảng biển thuộc sở hữu 1 phần của Macquarie Bank và lượng dầu này có thể đã được bán cho các doanh nghiệp Australia.

Thông tin trên do Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (Crea) có trụ sở tại châu Âu đưa ra trong một báo cáo mới đây.

Sau khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra năm 2022, Australia đã ngừng nhập khẩu nhiên liệu trực tiếp từ Moscow. Tuy nhiên, kể từ năm 2023, nước này vẫn mua hơn 3 triệu tấn sản phẩm dầu có nguồn gốc từ Nga, báo cáo của Crea cho biết.

Dù áp lệnh trừng phạt nhưng Australia cho phép mua dầu qua nước thứ ba. Theo chuyên gia Vaibhav Raghunandan của Crea, lỗ hổng pháp lý này đã gián tiếp tạo điều kiện cho dầu Nga chảy vào Australia.

Theo số liệu của chính phủ, kể từ tháng 1/2023, gần 1/4 lượng xăng dầu tinh chế nhập khẩu của Australia đến từ Singapore. Trong cùng giai đoạn, Singapore đã nhập hơn 22 triệu tấn dầu tinh chế từ Nga, công ty phân tích hàng hoá Kpler cho hay. Trong đó, khoảng 1/3 lượng dầu này được đưa tới cảng Jurong Port Universal Terminal - nơi quỹ đầu tư của Macquarie nắm cổ phần.

Người phát ngôn của Macquarie cho biết cảng này do một doanh nghiệp nhà nước Singapore nắm đa số cổ phần và tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật trong nước lẫn quốc tế. Đại diện cảng cũng khẳng định có quy trình thẩm định chặt chẽ nhằm đảm bảo tuân thủ luật và các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, không bên nào tiết lộ Macquarie hưởng lợi tài chính ra sao từ khoản đầu tư này, cũng như không đảm bảo cảng chưa từng trung chuyển dầu Nga sang Australia.

Các doanh nghiệp hoạt động tại Australia được cho là đã mua dầu từ Ấn Độ – nơi các nhà máy lọc dầu nhập nhiều dầu thô Nga. Phân tích của Crea cho thấy chuyện tương tự cũng có thể đang diễn ra thông qua Singapore.

Báo cáo cho biết cảng do Macquarie góp vốn đã bán dầu cho các tập đoàn như Trafigura và Vitol. Đáng chú ý, Vitol hiện là nhà cung cấp dầu cho Viva Energy, đơn vị vận hành hệ thống trạm xăng Shell và cung cấp nhiên liệu cho lực lượng quốc phòng .

Đại diện của Vitol, Viva Energy và Trafigura đều khẳng định tuân thủ mọi quy định và lệnh trừng phạt, song không đảm bảo rằng họ chưa từng mua hoặc bán sản phẩm dầu có nguồn gốc từ Nga cho doanh nghiệp, người tiêu dùng hoặc cơ quan chính phủ Australia.

Phát biểu trước Thượng viện vào tháng 10, Ngoại trưởng Penny Wong kêu gọi các doanh nghiệp Australia đảm bảo chuỗi cung ứng của họ không gián tiếp tài trợ cho Nga.

Tuy nhiên, bà từ chối cam kết siết chặt hơn các quy định nhập khẩu, đồng thời cho rằng việc truy dấu các giao dịch gián tiếp là rất khó khăn. Đại diện Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia (DFAT) cho biết nước này vẫn đang đánh giá thêm các biện pháp nhằm gia tăng áp lực lên nguồn thu dầu mỏ của Nga.

Trong khi đó, EU và Anh đã công bố lệnh trừng phạt mới có hiệu lực từ năm 2026, nhằm vào các nhà máy lọc dầu và cảng trung gian xử lý dầu Nga.

Tham khảo: The Guardian