Bệnh nhân ghép thận lợn đầu tiên tại châu Á phải cắt bỏ tạng, quay lại lọc máu

Bệnh viện Tây Kinh, thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, ngày 23/11 thông báo các bác sĩ đã phẫu thuật cắt bỏ quả thận ghép cho nam bệnh nhân. Đây là ca ghép tạng từ lợn sang người đầu tiên tại châu Á và thứ 5 trên thế giới. Hiện, các chỉ số sinh tồn của bệnh nhân ổn định, ông tiếp tục duy trì sự sống bằng phương pháp chạy thận nhân tạo.

Quyết định đình chỉ hoạt động của quả thận ghép được đưa ra sau khi bệnh viện đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe người bệnh. Một tháng gần đây, bệnh nhân liên tiếp gặp các biến chứng nghiêm trọng gồm nhiễm trùng phổi, suy tim và xuất huyết tiêu hóa. Dù đội ngũ y tế đa chuyên khoa nỗ lực điều trị giúp ông qua cơn nguy kịch, các biến chứng này làm giảm đáng kể lượng máu nuôi thận (tưới máu). Tình trạng thiếu máu nuôi kéo dài khiến chức năng quả thận suy giảm không thể phục hồi, buộc bác sĩ phải chỉ định cắt bỏ để bảo toàn tính mạng cho ông.

Trước khi gặp biến cố, ca phẫu thuật thực hiện ngày 6/3 được đánh giá là bước đột phá của y học Trung Quốc. Dưới sự chỉ đạo của Viện sĩ Dou Kefeng thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, êkíp ghép thành công quả thận lợn chỉnh sửa gene cho bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối.

Bác sĩ Qin Weijun, Trưởng khoa Tiết niệu, cho biết tạng ghép hoạt động ngay trong phòng mổ. Chỉ sau ba ngày, nồng độ creatinin huyết thanh của người bệnh trở về mức bình thường. Trong hơn 8 tháng, quả thận duy trì chức năng ổn định, sản xuất khoảng 2.000 ml nước tiểu mỗi ngày, đồng thời điều hòa hiệu quả các chất điện giải và huyết áp.

Bệnh nhân có tiền sử suy thận mạn tính 8 năm, phải lọc máu ba lần mỗi tuần do không tìm được người hiến phù hợp. Trước khi ghép tạng, sức khỏe ông đã suy kiệt vì các biến chứng lọc máu cùng nhiều bệnh nền như cao huyết áp lâu năm, tiểu đường và tim mạch vành.

Về mặt khoa học, Viện sĩ Dou Kefeng nhấn mạnh sự khác biệt trong phương pháp của nhóm nghiên cứu. Trong khi nhiều trung tâm y tế quốc tế sử dụng lợn chỉnh sửa 10 gen, Bệnh viện Tây Kinh chỉ can thiệp 6 gen nhưng vẫn đảm bảo tạng ghép sống sót lâu dài. Nhóm cũng áp dụng "Phác đồ Tây Kinh", sử dụng hoàn toàn các loại thuốc ức chế miễn dịch đã được cấp phép lâm sàng thay vì thuốc thử nghiệm.

Giới chuyên môn quốc tế đánh giá cao kết quả này. Bác sĩ Wayne Hawthorne từ Đại học Sydney (Australia) nhận định việc bệnh nhân vượt qua mốc 6 tháng là kỳ tích, chứng tỏ người bệnh đã vượt qua giai đoạn rủi ro cao nhất về thiếu máu hoặc thải ghép.

Tại Mỹ, từ tháng 3/2024, Bệnh viện Đa khoa Massachusetts và Đại học New York cũng thực hiện 4 ca ghép tương tự. Tuy nhiên, hai bệnh nhân đầu tiên tử vong sau chưa đầy hai tháng; hai người còn lại phải cắt bỏ tạng vào ngày thứ 130 và 271 do chức năng thận suy giảm.