Bộ GTVT: "Rút ra nhiều bài học từ dự án Đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông"

Chiều 4/11, Bộ GTVT và TP. Hà Nội phối hợp tổ chức họp báo cung cấp thông tin, kế hoạch bàn giao, khai thác vận hành giai đoạn đầu tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông. Đại diện UBND TP Hà Nội khẳng định, sau nhiều lần lỡ hẹn, đúng 7h sáng 6/7 tới đây, Bộ GTVT và UBND TP Hà Nội sẽ tiến hành bàn giao, tiếp nhận dự án đường sắt Cát Linh- Hà Đông, ngay sau đó sẽ tổ chức vận hành thương mại.

Lãnh đao Bộ GTVT và UBND TP Hà Nội trả lời nhiều vấn đề "nóng" trước giờ tàu Cát Linh- Hà Đông lăn bánh.

Lãnh đạo Bộ GTVT và TP Hà Nội cũng đã trả lời nhiều vấn đề “nóng” về về việc chuẩn bị khai thác thương mại dự án này. Đặc biệt Bộ GTVT và UBND TP Hà Nội đã nhận trách nhiệm và cho biết đã rút ra được nhiều bài học cho việc triển khai các dư án đường sắt đô thị trong thời gian tới.

Dự án chậm trễ là bài học lớn cho Bộ GTVT và TP Hà Nội

Trả lời tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông đánh giá công tác chuẩn bị đầu tư của dự án chưa tốt, các cơ quan chưa lường hết nhiều vấn đề phát sinh nên phải điều chỉnh bổ sung thiết kế, hay việc chậm tiến độ.

Theo tính toán ban đầu, mặt bằng của dự án sẽ hoàn thành trong năm 2015 và hoàn thành xây dựng trong năm 2017 nhưng không được như kỳ vọng.

"Những điều này khiến dự án đáng lẽ hoàn thành năm 2017, song công tác giải phóng mặt bằng chậm và thiết kế kỹ thuật thay đổi làm thời gian thực hiện dự án bị kéo dài", ông Đông nói.

Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông sẽ được chính thức bàn giao cho TP. Hà Nội vào ngày 6/11.

Việc dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông triển khai xây dựng theo tiêu chuẩn Trung Quốc nhưng khi nghiệm thu lại là đơn vị tư vấn ACT của Pháp theo tiêu chuẩn châu Âu được Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông lý giải, thời điểm ký kết hợp đồng với tổng thầu EPC để triển khai dự án thì Việt Nam chưa có tiêu chuẩn về thiết kế, đặc biệt là liên quan đến các thiết bị. Bởi vậy, tại thời điểm đó (năm 2013), tiêu chuẩn nào mà Việt Nam không có thì sử dụng tiêu chuẩn Trung Quốc.

“Tiêu chuẩn của Trung Quốc cũng dựa trên hệ tiêu chuẩn của châu Âu, nhưng tùy thuộc điều kiện mỗi quốc gia có tiêu chí áp dụng khác nhau. Ngay cả tiêu chuẩn của Trung Quốc tại thời điểm ký kết hợp đồng cũng chưa đầy đủ, chưa có tiêu chuẩn về khai thác, họ cũng vừa làm vừa xây dựng nên không đồng bộ ngay từ đầu. Còn tư vấn Pháp ACT đánh giá an toàn theo phương pháp đánh giá của châu Âu chứ không phải dùng tiêu chuẩn châu Âu để đánh giá an toàn dự án Cát Linh - Hà Đông. Tuy vậy, đây cũng là bài học cho Bộ GTVT, các đô thị lớn trong việc triển khai các dự án đường sắt đô thị sau này”, ông Đông cho biết.

Thứ trưởng Bộ GTVT cho rằng, đây là dự án đường sắt đô thị đầu tiên của Việt Nam và Thủ đô Hà Nội, dự án thí điểm, tức là “vừa làm vừa dòm”.

Tàu Cát Linh- Hà Đông sẽ vận hành giai đoạn đầu tần suất 15 phút/chuyến.

“Cho nên về trách nhiệm để dự án chậm trễ thì Chính phủ đã báo cáo Quốc hội, trách nhiệm chung là của chủ đầu tư, trong đó cũng có nêu rõ chậm tại khâu nào, xét xét trách nhiệm đến đâu…”, ông Đông nói.

Cũng theo ông Đông, do hệ thống quy định của pháp luật của nước ta với các dự án EPC chưa có, chưa đồng bộ. Vì thế, trong quá trình thực hiện phải tiếp cận và cập nhật thêm. Đây là bài học rút ra để sau này thực hiện các dự án tương tự sẽ đồng bộ, nhanh và rút ngắn thời gian hoàn thành.

Cùng nói về bài học thi công tuyến Cát Linh - Hà Đông, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn cũng cho biết, dự án bị chậm khoảng 5 năm so với kế hoạch đề ra. Trong đó chậm do chậm giải phóng mặt bằng khoảng 3 năm.

“Hiện tại, dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội cũng đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về giải phóng mặt bằng, gây ảnh hưởng lớn đến tiến độ”, ông Tuấn cho hay.

Vận hành tùy theo lượng khách, giá vé linh hoạt

Theo ông Dương Đức Tuấn, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, ngay khi tiếp nhận dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông vào lúc 7h ngày 6/11, TP Hà Nội sẽ đưa tàu vào vận hành, khai thác ngay.

Đường sắt Cát Linh - Hà Đông là “bảo tàng” kinh nghiệm để thi công Metro ở Việt Nam.

Thời gian đầu, tàu hoạt động từ 5h đến 23h các ngày trong tuần. Trong đó, sáu tháng đầu tiên có 3 đoàn tàu chạy liên tục trên tuyến, với thời gian 10 phút/chuyến. 6 tháng sau nâng lên 9 đoàn tàu và thời gian vào ga rút ngắn xuống 6 phút/chuyến.

“Tuy nhiên, chúng tôi sẽ căn cứ vào lưu lượng hành khách đi tàu để điều chỉnh biểu đồ chạy tàu phù hợp với từng thời điểm…Nếu nhu cầu hành khách cao chúng tôi sẽ tăng tàu và ngược lại”, ông Tuấn cho hay.

Nói thêm về kế hoạch chạy tàu, ông Vũ Hồng Trường, Giám đốc Metro Hà Nội (đơn vị khai thác) cho biết, do đây là phương thức vận tải mới, đầu tiên của Thủ đô nên sẽ vận hành theo các giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên tối thiểu là 1 năm, vận hành với sự hỗ trợ của chuyên gia công ty Metro Bắc Kinh. Trong năm đầu tiên, 6 tháng đầu vận hành theo phương án từ thấp đến cao, để đánh giá khai thác phù hợp với mức độ dịch vụ của người dân, tránh việc vận hành không có khách.

Cụ thể, trong tuần đầu dự kiến miễn phí vận hành 15 phút/chuyến, tuần thứ 2 sẽ là 10 phút/chuyến, thời gian hoạt động từ 5h30 đến 20h, nếu lượng khách đi đông sẽ điều chỉnh biểu đồ. 15 ngày đầu sẽ miễn phí, không thu tiền của hành khách đi tàu.

Khi chở khách có thu tiền, thời gian mở cửa từ 5h30 đến 22h30, giờ bình thường 10 phút/chuyến, cao điểm 6 phút/chuyến.

“Giá vé đường sắt Cát Linh - Hà Đông khi khai thác thương mại được ngân sách TP. Hà Nội trợ giá, nhằm khuyến khích người dân sử dụng đường sắt đô thị trên cơ sở so sánh với giá vé xe buýt. Mức cụ thể: 7.000-15.000 đồng, vé ngày 30.000 đồng/vé (không giới hạn lượt đi), vé tháng: 200.000 đồng (vé phổ thông) và 100.000 đồng (vé ưu đãi mua tập thể).

Ông Vũ Hồng Trường, Giám đốc Metro Hà Nội cho biết, giá vé đường sắt Cát Linh - Hà Đông khi khai thác thương mại được ngân sách TP. Hà Nội trợ giá, nhằm khuyến khích người dân sử dụng đường sắt đô thị trên cơ sở so sánh với giá vé xe buýt.

Bên cạnh đó, ưu điểm nổi bật là các đoàn tàu, nhà ga luôn được vệ sinh sạch sẽ, có điều hòa không khí; di chuyển trên đường riêng nên không bị ùn tắc, chậm trễ như các phương tiện khác. Khách di chuyển từ dưới đường lên các ga cũng dễ dàng nhờ hệ thống thang máy. Tại các ga có khu vệ sinh tiêu chuẩn, hiện đại dành cho khách.”

Điểm mới của vé tàu đường sắt Cát Linh - Hà Đông so với xe buýt hiện nay là có vé lượt (theo quãng đường và toàn tuyến), vé ngày (đi không giới hạn, bằng hai lần vé lượt toàn tuyến) và vé tháng thực tính 30 ngày. Vé tàu được bảo hiểm theo quy định chung về bảo hiểm đối với khách sử dụng dịch vụ khách công cộng.

“Những đối tượng được miễn phí đi xe buýt sẽ được miễn phí đi tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông. Hành khách đi nhiều trả tiền nhiều , đi ít trả tiền ít chứ không phải đi ngắn mà phải trả tiền cả tuyến. Việc này nhằm khuyến khích người dân sử dụng phương tiện, đặc biệt là người có thu nhập thấp và trung bình. Mục tiêu của Hà Nội khuyến khích người dân trải nghiệm giai đoạn đầu, kết nối du lịch trong tương lai”, ông Trường nói.

Ông Vũ Hồng Trường cho biết, tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông dài 13,05km, có 12 nhà ga, trung bình hơn 1km có 1 ga; các ga nằm trên phố Hào Nam - Hoàng Cầu - Láng và trục đường ngã tư Sở hướng ra ngoại thành, theo trục đường Nguyễn Trãi - Trần Phú - bến xe Yên Nghĩa (Hà Đông). Tại các ga có chỗ để xe đạp, xe máy cho hành khách đi tàu.

Về tốc độ chạy tàu, dự án được thiết kế với tốc độ khai thác trung bình 35km/h, thời gian chạy toàn tuyến từ Cát Linh - Hà Đông là 23,63 phút. Khi đưa vào khai thác thương mại sẽ hoạt động liên tục từ 5h đến 23h hàng ngày.

Khung giờ cao điểm, các đoàn tàu chạy giãn cách với tần suất 6 phút có 1 đoàn tàu cập ga, với sức chở là 960 người/đoàn. Trong giờ bình thường tàu chạy được khai thác 10 phút/chuyến, lưu lượng vận chuyển tối đa đạt 1,02 triệu/ngày./.