Các nhà đầu tư đang chuẩn bị cho một FED rất khác trong năm tới

Cho đến nay, thị trường hầu như chưa lo ngại về việc Fed sẽ đánh mất tính độc lập. Tuy vậy, giới đầu tư vẫn đang dè chừng việc ngân hàng trung ương chia rẽ một cách bất thường, một chủ tịch yếu thế hơn và nguy cơ tiềm ẩn của những thay đổi mang tính cực đoan.

Dưới đây là cách thị trường đánh giá các kịch bản mà Fed có thể đối mặt.

Rủi ro đối với thị trường

Các nhà phân tích cảnh báo rằng một Fed phụ thuộc hơn sẽ tạo ra mối đe dọa lớn đối với nền kinh tế và thị trường tài chính.

Dù Fed kiểm soát lãi suất ngắn hạn, chi phí vay mượn tại Mỹ lại chịu ảnh hưởng mạnh từ lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn dài. Các mức lợi suất này được quyết định chủ yếu bởi kỳ vọng của nhà đầu tư về lãi suất ngắn hạn trong tương lai, chứ không phải mức lãi suất hiện tại.

Nếu Fed hạ lãi suất mạnh tay khi nền kinh tế vẫn ở trạng thái tương đối tốt, lo ngại về lạm phát và lãi suất cao hơn trong tương lai có thể khiến lợi suất và chi phí vay tăng lên, thay vì giảm xuống. Lợi suất tăng vọt cũng có thể gây chao đảo thị trường chứng khoán.

Không chỉ là vai trò của chủ tịch

Đến nay, phản ứng của thị trường vẫn khá dè dặt. Một lý do là trong lịch sử, chủ tịch Fed thường có ảnh hưởng rất lớn trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) gồm 12 thành viên - cơ quan quyết định lãi suất. Tuy nhiên, chủ tịch Fed không có quyền tự mình ấn định lãi suất. Do đó, việc Tổng thống Trump giành được quyền kiểm soát rõ ràng đối với Fed là điều không hề đơn giản.

Dù vậy, một số ý kiến trên Phố Wall cho rằng kịch bản này vẫn có thể xảy ra. FOMC gồm 7 thống đốc Fed do tổng thống bổ nhiệm 5 năm chủ tịch ngân hàng khu vực do hội đồng quản trị các ngân hàng này lựa chọn và được các thống đốc Fed phê chuẩn. Nếu Fed có đa số các quan chức do ông Trump bổ nhiệm, họ có thể sẽ tìm cách loại bỏ bất kỳ chủ tịch Fed khu vực nào bị coi là cản trở việc cắt giảm lãi suất.

Hiện tại, ba thống đốc Fed là người do ông Trump bổ nhiệm, trong đó có hai người từ nhiệm kỳ đầu. Đầu tháng này, cả ba đã cùng các thống đốc khác nhất trí tái bổ nhiệm các chủ tịch Fed khu vực.

Liệu ông Trump có chiếm đa số?

Trong những tháng tới, ông Trump có thể có thêm cơ hội bổ nhiệm thống đốc, qua đó làm thay đổi cán cân quyền lực trong Fed.

Cơ hội sẽ đến nếu Chủ tịch Fed Jerome Powell từ chức sau khi nhiệm kỳ chủ tịch của ông kết thúc vào tháng 5 năm tới. Đây là tiền lệ đã từng xảy ra trong lịch sử, dù không bắt buộc, bởi nhiệm kỳ thống đốc của ông Powell còn kéo dài đến năm 2028.

Một kịch bản khác phụ thuộc vào việc Tòa án Tối cao có cho phép ông Trump sa thải Thống đốc Fed Lisa Cook hay không. Chính quyền Mỹ cáo buộc bà Cook khai gian trong hồ sơ thế chấp, điều mà bà đã phủ nhận.

Nếu các kịch bản trên xảy ra, Fed sẽ có 3 thống đốc do ông Trump bổ nhiệm trong nhiệm kỳ thứ hai, cộng thêm 2 người từ nhiệm kỳ đầu. Khi đó, khả năng loại bỏ các chủ tịch Fed khu vực sẽ tăng lên đủ để khiến thị trường lo ngại.

Trưởng bộ phận chiến lược lãi suất Blake Gwinn tại RBC Capital Markets cho biết: “Nếu ông Trump có thể thay thế cả ông Powell lẫn bà Cook, mọi thứ sẽ trở nên đáng lưu ý hơn nhiều”.

Chia rẽ gia tăng, bất định tăng theo

Ngay cả khi những kịch bản trên không xảy ra, nhiều nhà đầu tư cảnh báo rằng chỉ riêng việc Fed chia rẽ cũng đủ gây rắc rối cho thị trường. Một số người thậm chí dự báo tình huống chủ tịch Fed ủng hộ hạ lãi suất nhưng bị các quan chức khác bỏ phiếu bác bỏ.

Trưởng bộ phận chiến lược lãi suất Mỹ John Briggs tại Natixis Corporate and Investment Banking cho biết quan điểm của từng thành viên trong FOMC sẽ có trọng lượng lớn, làm gia tăng sự bất định về lộ trình lãi suất và kéo theo biến động mạnh hơn trên thị trường trái phiếu.

Điều này có thể đẩy lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng lên, bởi khi mức độ biến động và bất định tăng, nhà đầu tư sẽ đòi hỏi lợi suất cao hơn.

Dấu hiệu lo ngại xuất hiện?

Trong những tuần gần đây, chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu kho bạc ngắn hạn và dài hạn đã nới rộng. Một số người coi đây là dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư ngày càng lo ngại về tính độc lập của Fed. Vì họ dự báo lãi suất sẽ thấp hơn trong ngắn hạn, nhưng không chắc chắn trong dài hạn.

Tuy vậy, nhiều nhà đầu tư cho rằng họ vốn đã kỳ vọng Fed sẽ tiếp tục hạ lãi suất vào đầu năm tới, ngay cả trước khi có chủ tịch mới.

Thị trường chứng khoán cũng chưa cho thấy nhiều lo lắng. Kỳ vọng cắt giảm lãi suất đang hỗ trợ các nhóm cổ phiếu, đặc biệt là lĩnh vực ngân hàng và công nghiệp.

Cơ hội đạt được đồng thuận

Một quan điểm phổ biến nhất trên Phố Wall cho rằng nền kinh tế suy yếu sẽ làm giảm chia rẽ trong Fed, tạo ra sự đồng thuận cho các đợt cắt giảm lãi suất tiếp theo.

Trong vòng 15 tháng, Fed đã hạ lãi suất chuẩn liên bang từ mức 5,25% - 5,5% xuống còn 3,5% - 3,75%.

Dù ông Trump từng nói rằng ông muốn lãi suất ở mức 1% hoặc thấp hơn trong vòng một năm tới, nhiều nhà đầu tư tin rằng một chủ tịch Fed mới vẫn có thể thực hiện các đợt cắt giảm nhẹ tay hơn mà không gặp vấn đề về mặt chính trị.

Thông điệp then chốt

Một số ý kiến cho rằng phong cách lãnh đạo và cách truyền đạt cũng rất quan trọng. Nhà đầu tư sẽ bớt lo lắng hơn nếu chủ tịch Fed mới có thể đưa ra lập luận kinh tế hợp lý cho việc hạ lãi suất sâu, thay vì chỉ lặp lại quan điểm của ông Trump, ngay cả khi mục tiêu là như nhau.

“Nếu chủ tịch Fed mới giao tiếp một cách thận trọng và có chiều sâu, điều đó không chỉ giúp họ tăng khả năng thuyết phục dư luận ủng hộ quan điểm của mình, mà còn góp phần duy trì sự ổn định, tránh làm suy yếu vai trò của Fed đối với nền kinh tế”, Trưởng bộ phận giao dịch lãi suất Michael Lorizio tại Manulife Investment Management cho biết.

Theo WSJ