Chuyên gia đưa ra lời khuyên cho nhà đầu tư trước mức thuế đối ứng 20% với hàng hóa Việt Nam của Hoa Kỳ

Nhận định về tác động của mức thuế này tác động đến thị trường, ông Nguyễn Thế Trung, CEO CTCP đầu tư Capigrow cho rằng chúng ta cần nhìn rộng hơn một chút về bối cảnh môi trường kinh doanh hiện nay, bao gồm rất nhiều các tác động tổng hợp như: Chính sách thuế quan của Hoa Kỳ; cơ hội nâng hạng thị trường; định hướng chính sách của Đảng và Nhà Nước thể hiện qua Nghị Quyết 68; việc sáp nhập các đơn vị hành chính, cải thiện thủ tục hành chính mới bắt đầu và chưa hoàn chỉnh; tâm lý doanh nghiệp và người dân trước các thông tin: thuế thu nhập, thuế bất động sản, chống hàng giả và định hướng xe điện…

Kết hợp lại, đây là những yếu tố sẽ có tác động cả ngắn và trung dài hạn đến nền kinh tế Việt Nam nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng.

Tác động ngắn hạn của chính sách thuế đến thị trường chứng khoán

Theo ông Trung, mặc dù chính sách thuế này sẽ ảnh hưởng nhiều đến Việt Nam, nhưng ảnh hưởng ngắn hạn đến thị trường chứng khoán sẽ không đáng kể vì những lý do sau:

• Số lượng các doanh nghiệp niêm yết bị ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách thuế mới này không nhiều và chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng vốn hóa thị trường (<10%). Mặc dù chưa rõ ràng, khi áp thuế 20% thì cụ thể từng doanh nghiệp sẽ có ảnh hưởng tiêu cực hay tích cực ra sao, nhưng tổng quan, thì sẽ không gây tác động tiêu cục lên thị trường chung.

• Thị trường chứng khoán đang có sự tăng trưởng tốt cả về điểm sổ lẫn giá trị giao dịch. Đặc biệt khi các nhà đầu tư nước ngoài quay trở lại mua ròng lại càng làm thanh khoản thị trường và tâm lý nhà đầu tư hưng phấn hơn.

• Thị trường chứng khoán không phản ánh nền kinh tế: Thị trường chứng khoán chỉ thể hiện một phần nhỏ của nền kinh tế với gần 1.000 doanh nghiệp niêm yết. Đã có rất nhiều nghiên cứu và dữ liệu quá khứ chứng minh là việc thị trường chứng khoán tăng hay giảm trong ngắn hạn không hề phản ánh hiện trạng của nền kinh tế. Do đó, hay cả trường hợp chính sách thuế mới tác động xấu đến xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ thì chưa chắc đã ảnh hưởng và phản ánh qua gần 1.000 doanh nghiệp niêm yết.

Do đó, trong ngắn hạn, thị trường vẫn hoàn toàn có thể tiếp tục tăng trưởng tốt với giá trị giao dịch đang tăng nhanh và tâm lý nhà đầu tư chờ đón “game nâng hạng”.

Góc nhìn dài hạn - lựa chọn kỹ hoặc tránh những doanh nghiệp mà nhà đầu tư không hiểu rõ

Các doanh nghiệp được áp thuế 20% khi xuất khẩu qua Hoa Kỷ đều phải thỏa mãn hai tiêu chí về LVC (local value content) và CTC (change in tariff classification). Chưa có hướng dẫn chi tiết từ Hoa Kỳ và thang điểm rõ ràng để tính toán hai tiêu chí này cho các ngành nghề.

Do đó, các doanh nghiệp xuất khẩu qua Mỹ sẽ cần phải tự tạo ra năng lực chứng minh được là hàng hóa của mình nếu có dùng nguyên vật liệu/ bán thành phẩm từ Trung Quốc thì phải có LVC (hiểu là giá trị tạo ra cộng thêm) lớn hơn 30% và có sự thay đổi về phân loại hàng hóa (ví dụ như: nhập vải cuộn => thành phẩm là áo).

Như vậy trong dài hạn, chính sách này có thể ảnh hưởng đến doanh nghiệp FDI và SME của Việt Nam nếu không có phương pháp chứng minh được hàng hóa của mình đủ điều kiện. Đây sẽ là thách thức lớn vì Việt Nam vẫn nhập khẩu nguyên vật liệu và bán thành phẩm từ Trung Quốc rất nhiều và sau đó sản xuất/ sơ chế để xuất khẩu.

Lúc này, trong dài hạn, nếu việc chứng minh LVC và CTC của các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam không suôn sẻ thì sẽ gây tác động đến việc xuất khẩu qua thị trường Hoa Kỳ. Và khi ấy thì tác động ngược lại lên thị trường chứng khoán có thể xảy ra.

Do đó nhà đầu tư cần:

• Nếu nhà đầu tư muốn “săn” các doanh nghiệp niêm yết hưởng lợi từ thuế quan thì hãy tìm kiếm các doanh nghiệp xuất khẩu sang Mỹ nhưng không vướng các yêu cầu về LVC và CTC (chiến thuật Cherry pick).

• Nếu nhà đầu tư không hiểu rõ các doanh nghiệp niêm yết có hoạt động xuất khẩu qua Hoa Kỳ thì nhà đầu tư nên lựa chọn các ngành/ lĩnh vực khác không có rủi ro liên quan hoặc có rủi ro gián tiếp ở mức độ nhỏ (chiến thuật Sector rotation).

• Nhà đầu tư cũng có thể chuyển dịch một phần vốn và đầu tư vào doanh nghiệp chưa niêm yết (hoặc Pre-IPO) không ảnh hưởng bởi thuế quan và có tiềm năng (chiến thuật Off-Market Allocation Strategy/ Alternative Asset Shift).

“Nhà đầu tư đừng quên rằng, ngoài khoảng gần 1.000 doanh nghiệp niêm yết, vẫn có hàng trăm ngàn cơ hội đầu tư tốt ở bên ngoài. Những doanh nghiệp SME có khả năng xoay chuyển nhanh, tận dụng tốt các xu thế và được hỗ trợ bởi Nghị Quyết 68. Tất nhiên, vẫn sẽ có những rủi ro nhất định nhưng cơ hội là vẫn rất lớn”, ông Nguyễn Thế Trung chia sẻ.

Như vậy, dưới góc nhìn của chuyên gia này, trong ngắn hạn, chính sách thuế của Hoa Kỳ sẽ không có tác động gì đến thị trường chứng khoán và cơ hội trong ngắn hạn vẫn còn. Trong dài hạn, sẽ có nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc chứng minh các tiêu chí để được áp mức thuế 20% và sẽ có rủi ro nhất định. Nhà đầu tư nên có chiến thuật phù hợp như lựa chọn doanh nghiệp có năng lực chứng minh mức thuế suất 20%, tránh ra khỏi nhóm doanh nghiệp xuất khẩu và tìm kiếm cơ hội ở ngành khác hoặc nhà đầu tư cũng có thể tư duy khác và tìm kiếm cơ hội đầu tư các doanh nghiệp chưa niêm yết.