Chuyến thăm Mỹ đặc biệt của ông Tập Cận Bình

Năm 2012, khi Rick Kimberley giới thiệu cho ông Tập Cận Bình về trang trại của mình ở Iowa, ông đã giải thích về việc làm thế nào để những hạt giống mới, các loại máy móc lớn và máy tính hiện đại giúp tăng gấp đôi năng suất cây trồng kể từ lúc ông bắt đầu công việc này vào năm 1972. Vị khách Trung Quốc của ông Kimberley - khi đó là phó Chủ tịch và chỉ còn vài tháng sau đó sẽ nhậm chức Chủ tịch Trung Quốc, tuyên bố rằng trang trại này là một mô hình để nghiên cứu.

Một trang trại "bản sao" của ông Kimberley đang được xây dựng ở tỉnh Hà Bắc, phía đông bắc của thành phố Bắc Kinh. Trang trại này được sử dụng để nghiên cứu. Ông hiện là trưởng khoa danh dự của Trường Kinh doanh Nông nghiệp Kimberley nằm ở tỉnh Thiểm Tây. Hàng ngàn du khách đã đến thăm khu trang trại của ông ở Iowa, địa điểm này đã trở nên nổi tiếng với khách thập phương. 

Chuyến thăm đầu tiên của ông Tập tới bang Iowa là vào năm 1985, với tư cách là lãnh đạo của một phái đoàn nông nghiệp gồm 5 thành viên. Danh thiếp của ông có ghi rằng ông là giám đốc của một hiệp hội thức ăn chăn nuôi. Chủ trang trại đưa ông Tập đi tham quan các khu trang trại và nhà máy thức ăn chăn nuôi. Ông ăn thịt lợn nướng và đi du thuyền trên sông Mississippi. Sau đó, Thống đốc bang Iowa, Terry Branstad, đã tiếp đón các vị khách đến từ Trung Quốc. Sự thân thiện của những người Iowa như thế này là một khoản đầu tư may mắn. Người chủ trang trại khi ấy không biết rằng ông Tập là một quan chức cấp cao ở Trung Quốc.

Ông Tập trong chuyến thăm Iowa năm 1985.

Giờ đây, ông Branstad là đại sứ Mỹ tại Trung Quốc và rất thích hàn huyên về tình bạn đã có từ lâu với ông Tập. Vị Chủ tịch của Trung Quốc dường như cũng rất trân quý những ký ức đó. Trong chuyến thăm thứ hai vào năm 2012, ông đã dành 1 giờ đồng hồ với những người Iowa đã đón tiếp ông vào năm 2015. Ông Tập nói: "Đối với tôi, các bạn là nước Mỹ!"

Theo đó, Trung Quốc đã "tận hưởng" sự thân thiện của bang Iowa. Trong 4 năm qua, các dàn nhạc Mỹ trong những tour lưu diễn của mình đã tổ chức những buổi hoà nhạc miễn phí tại Muscatin - thị trấn ông Tập đã ghé thăm vào năm 1985 và lưu lại trong ngôi nhà của gia đình Dvorchaks. Các học sinh của trường trung học Grateful Muscatine cũng được tặng những chuyến du học ngắn hạn tới Trung Quốc - được Wanxiang, công ty phụ tùng và công nghệ ô tô, tài trợ.

Khi nhà lãnh đạo Trung Quốc nghỉ tại ngôi nhà của gia đình, Gary Dvorchak đang là sinh viên đại học. Một món quà đến với gia đình ông vào năm 2015, khi họ được mời đến Bắc Kinh để dùng bữa với Chủ tịch Tập, cùng phu nhân và con gái. Hiện tại, ông Dvorchak là một nhà tư vấn kinh doanh tại Bắc Kinh. 

Đối mặt với tình trạng khu vực tư nhân và khu vực nhà nước nhận được sự đối đãi khác nhau, điều này khiến cho các doanh nghiệp Mỹ ngày một thiếu kiên nhẫn, ông phàn nàn. Thường được yêu cầu gặp gỡ những đoàn doanh nhân và nông dân từ Iowa, ông luôn cố gắng cảnh báo với họ về những khác biệt về văn hoá của 2 nước. Các đối tác kinh doanh Trung Quốc dần dần học cách đặt lòng tin. Còn người Mỹ lại đang rất vội vàng, tin tưởng người lạ một cách dễ dàng cho đến khi không còn lý do để tin, nhưng họ sẽ quay lưng ngay khi cảm thấy thất vọng.

Ngôi nhà trước đây ông Dvorchak từng sinh sống ở Muscatine hiện là Ngôi nhà Hữu Nghị Mỹ - Trung, một bảo tàng trưng bày những bức ảnh của ông Tập trong thời gian ở Iowa. Nhà phát triển của địa điểm này, Cheng Lijun, sở hữu một số tài sản ở Iowa và vẫn đang sống cùng con cái ở đó. Ông Cheng nghĩ rằng người Mỹ vẫn đón nhận sự đầu tư của Trung Quốc. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Trung Quốc lại cảm thấy "có rất nhiều áp lực vô hình" từ chính phủ Mỹ, có thể thấy từ vụ bê bối gián điệp đối với hoạt động của các ngành kinh doanh sử dụng công nghệ.

Năm 2017, Mỹ đã xuất khẩu 12,4 tỷ USD đậu tương sang Trung Quốc, rất nhiều trong số đó đến từ Iowa. Sau đó ông Trump đã khơi mào cuộc chiến thương mại và Trung Quốc cũng đáp trả thuế quan đối với đậu tương từ Mỹ.

Tim Maxwell là một nông dân trồng đậu tương ở gần Muscatine, ông nói rằng ông ủng hộ tổng thống dù doanh số bán hàng bị ảnh hưởng. Maxwell nói: "Chúng ta sẽ cảm thấy một chút khó khăn trong vài năm, bởi tổng thống sẽ không để ai 'bắt nạt' ông ấy. Tôi hoàn toàn ủng hộ việc đó."

Sarah Lande đã giúp tổ chức chuyến thăm của ông Tập vào năm 1985, đã đưa ông Tập đi trên chiếc xe mui trần đỏ của bà. Một lần nữa, bà lại đón tiếp ông vào năm 2012. Thế nhưng, người phụ nữ trước đây từng rất nhiệt tình với sự gắn kết giữa ông Tập và Iowa lại cảm nhận được thái độ thận trọng của những người sống xung quanh bà. Bà nói: "Mọi người đang bị ảnh hưởng bởi những gì họ đọc trên báo, rằng Trung Quốc đang theo dõi chúng tôi." Nếu một vị quan chức trẻ của Trung Quốc tới thăm nơi này, bà không chắc rằng phái đoàn ấy sẽ nhận được sự đón tiếp nồng nhiệt như trước đây. Lande chia sẻ: "Giờ đây những gì họ thấy ở chúng tôi có thể là một chút thờ ơ."