Cuộc chiến vương quyền tại Lotte: Di chúc không rõ ràng, con út đã lật đổ cả cha và anh

Đối với những gia tộc Châu Á giàu có, việc tranh chấp tài sản thường nảy sinh khi có xung đột về lợi ích. Thậm chí ngay cả trong các gia đình thường cũng có chuyện này nhưng ở cấp độ nhỏ hơn.

Tại Hàn Quốc, nơi các Chaebol (tập đoàn gia đình trị) là xương sống của nền kinh tế thì việc tranh giành tài sản ở các thế hệ tiếp theo thường diễn ra khốc liệt hơn nhiều nước Phương Tây. Một ví dụ điển hình trong đó là Lotte, một trong những Chaebol hàng đầu của Hàn Quốc.

Con út lật đổ cha và anh

Trong các bộ phim truyền hình Hàn Quốc, những kịch bản liên quan đến đấu đá, nội chiến quyền lực gia tộc chẳng có gì hiếm nhưng chúng ít khi xảy ra công khai ngoài đời, nhất là tại các gia đình quyền thế. Nguyên nhân chính là chẳng gia tộc Hàn Quốc nào muốn tự bôi xấu hình ảnh của mình trước công chúng.

Tuy nhiên, cuộc nội chiến gia tộc tại Lotte lại khiến giới thượng lưu Hàn Quốc bất ngờ cũng như vạch trần sự thật xấu xí đằng sau các Chaebol Hàn.

Được thành lập vào năm 1948 tại Nhật Bản, Lotte Group ban đầu là một công ty bán kẹo cao su. Năm 1967, Chủ tịch Shin Kyuk Ho đưa hoạt động này về quê nhà Hàn Quốc với việc thành lập Lotte Confectionery sau khi hai nước bình thường hóa quan hệ ngoại giao vào năm 1965.

Lotte Confectionery khi này không chỉ truyền sức sống cho Hàn Quốc mà còn đóng vai trò đầu tàu trong ngành thực phẩm tại nước này. Từ trụ sở đặt tại Seoul, Lotte Hàn Quốc tiến quân vào ngành đồ ăn nhanh, khách sạn, công viên vui chơi giải trí, cửa hàng bách hóa, rạp chiếu phim.

Tuy vậy, các công ty đầu não của Lotte khi này vẫn được duy trì tại Nhật Bản. Hai người con trai của Chủ tịch Kyuk Ho chia nhau quản lý gia sản của người cha. Người anh cả Shin Dong Joo quản lý trụ sở tại Nhật Bản của Lotte trong khi người con thứ Shin Dong Bin sau này điều hành khoảng 74 chi nhánh của Lotte Hàn Quốc (chiếm 4/5 hoạt động kinh doanh của tập đoàn) và hoạt động của Lotte tại các quốc gia khác.

Sau gần 7 thập kỷ hoạt động, Lotte đã trở thành một trong những Chaebol đáng gờm tại Hàn Quốc trong lĩnh vực du lịch, bán lẻ, thực phẩm... Với hơn 60 doanh nghiệp thành viên và 60.000 nhân viên trên toàn thế giới, Lotte Group hiện là tập đoàn lớn thứ 5 tại Hàn Quốc với mức định giá khoảng 106 tỷ USD.

Đầu năm 2015, ban giám đốc của Lotte Holdings tại trụ sở Nhật Bản bất ngờ miễn nhiệm người con trai cả Shin Dong Joo khỏi vị trí phó chủ tịch sau khi người con thứ Shin Dong Bin được bầu làm phó chủ tịch trước đó. Nhiều người đồn đoán đây là động thái để nhà sáng lập Shin Kyuk Ho để lại đế chế cho người con thứ.

Bất ngờ thay ngày 27/7/2015, nhà sáng lập tập đoàn Lotte là ông Shin Kyuk Ho và con trai cả Shin Dong Joo đã bay đến Tokyo để cách chức một số thành viên Hội đồng quản trị Lotte Holding, bao gồm cả người con trai thứ Shin Dong Bin.

Kịch tính hơn, quyết định này đã vấp phải sự phản đối quyết liệt của hội đồng quản trị với lời kêu gọi của người con thứ Shin Dong Bin nên đã bị vô hiệu hóa chỉ sau 1 ngày. Bản thân nhà sáng lập Shin Kyuk Ho cũng bị giáng chức từ CEO xuống làm chủ tịch danh dự và bị tước hết quyền lực.

Biện minh cho động thái này, người con thứ Shin Dong Bin cho biết cha mình đã bị người anh Shin Đon Joo lợi dụng và lừa dối. Đáp trả, Shin Dong Joo công bố đoạn ghi âm cho thấy nhà sáng lập ủng hộ mình chứ không phải người em. Bản thân nhà sáng lập Shin Kyuk Ho cũng tuyên bố ủng hộ người anh Shin Dong Joo chứ không phải người em Shin Dong Bin.

Sau đó, người đứng đầu 37 chi nhanh của Lotte Group đã cùng tập hợp ủng hộ người con thứ Shin Dong Bin lên thay thế người anh cả Shin Dong Joo làm lãnh đạo.Họ tổ chức một cuộc họp tại Seoul- Hàn Quốc để tạo sức ép lên nhà sáng lập Shin Kyuk Ho.

Nguyên nhân chính của cuộc xung đột này là do người con thứ Shin Dong Bin quản lý hầu hết các chi nhánh cũng như công việc kinh doanh của Lotte tại thị trường ngoài Nhật Bản, đóng góp chủ lực cho doanh thu của công ty nên được lòng các nhân viên cấp dưới. Cá biệt Shin Dong Bin được biết đến là người có công đưa Lotte trở thành 1 trong 5 tập đoàn đa ngành có quy mô tài sản lớn nhất Hàn Quốc.

Trái lại, người anh cả Shin Dong Joo lại được người cha Shin Kyuk Ho ủng hộ lên làm lãnh đạo trụ sở ở Nhật Bản nhưng không trực tiếp quản lý các mảng doanh thu chính như người em.

Hệ quả là khi ông Shin Kyuk Ho suy yếu về sức khỏe và muốn truyền lại đế chế cho người anh cả nhưng lại vấp phải sự phản đối của những người ủng hộ con thứ Shin Dong Bin. Tình hình căng thẳng đến mức ông Shin Kyuk Ho phải trực tiếp đến trụ sở Nhật Bản để cách chức người con thứ nhưng cũng chẳng xoay chuyển được tình hình khi phán quyết này không được lòng các cổ đông.

Trước chính biến nội bộ gia đình sở hữu Lotte Group, nhiều lãnh đạo tại các tập đoàn lớn khác bày tỏ lo ngại. "Tôi nghĩ các thành viên trong gia đình nhà sáng lập Lotte cần phải sớm đưa mọi việc vào đúng trật tự. Cuộc chiến này không chỉ phá hủy danh tiếng mà còn làm tổn hại đến thương hiệu Lotte trong mắt người tiêu dùng. Nếu xung đột kéo dài, Lotte sẽ lâm nguy bởi các khách hàng và ngay cả đối tác cũng tránh xa họ".

Sau vài lần lên truyền hình tố cáo lẫn nhau, vào giữa tháng 8/2015 Lotte tuyên bố nằm dưới sự lãnh đạo của người em Shin Dong Bin, chính thức cho thấy động thái lật đổ thành công của vị giám đốc này với anh trai và cha.

Những giám đốc ủng hộ người con út Shin Dong Bin

Cuộc chiến vương quyền kỳ 2

Tưởng chừng mọi chuyện đã êm xuôi với sự thống trị của người em Shin Dong Bin tại Lotte thì một sự kiện địa chính trị ờ Hàn Quốc đã diễn ra làm thay đổi mọi thứ.

Năm 2016, bê bối của Cựu tổng thống Park Geun Hye làm rúng động Hàn Quốc khi hàng loạt tập đoàn bị cáo buộc hối lộ để đổi lấy ưu ái trong kinh doanh. Tập đoàn Lotte cũng nằm trong số này và nhà lãnh đạo, người em Shin Dong Bin bị bắt giữ để điều tra.

Cùng với đó, cuộc nội chiến ầm ĩ của Lotte khiến người tiêu dùng phẫn nộ, trong khi người anh cả Shin Dong Joo dù bị ra rìa nhưng vẫn cố gắng tìm cách lật đổ người em. Hệ quả là chính phủ Hàn Quốc đã tiến hành điều tra Lotte.

Thậm chí, chính nhà sáng lập Shin Kyuk Ho cũng bị bắt và tuyên 4 năm tù treo với tội danh biển thủ, trốn thuế.

Tận dụng tình hình này, người anh cả Shin Dong Joo đã cố gắng thuyết phục cổ đông nhưng bất thành do chỉ nắm giữ 30% cổ phần. Tính đến năm 2017, ông Shin Dong Joo đã 4 lần đề nghị thay đổi người lãnh đạo của Lotte nhưng không thành công, nhưng người anh cả này vẫn chưa chịu từ bỏ.

Trong khi đó người em Shin Dong Bin dù bị bắt nhưng vẫn giữ chức phó chủ tịch Lotte Holding cũng như nhận được sự tin tưởng từ cổ đông. Hiện tình hình của tập đoàn Lotte vẫn rất rối ren do ảnh hưởng từ các cuộc điều tra, nội chiến cũng như ảnh hưởng từ thị trường Trung Quốc. Hiện rất nhiều trung tâm thương mại của Lotte đã phải đóng cửa tại Trung Quốc do bị tẩy chay, gây tổn thất lớn cho công ty.

Đến thời điểm này, vẫn chưa có thông tin chính thức nào về số phận lãnh đạo của Lotte khi cả nhà sáng lập cùng 2 người con thừa kế đều còn sống. Có lẽ, việc di sản không rõ ràng quyền lãnh đạo của nhà sáng lập Shin Kyuk Ho là một trong những nguyên nhân chính khiến Lotte ngày nay rơi vào tình trạng hỗn loạn như vậy.