"Gã khổng lồ" Thái Lan SCG tìm cách đối mặt "cơn bão hoàn hảo": Tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng nhờ giải pháp xanh, rót 6,5 tỷ USD biến Việt Nam thành mắt xích trọng yếu

“Cơn bão hoàn hảo” thúc giục ASEAN hợp tác

"Chúng ta đang ở giữa một 'cơn bão hoàn hảo', phức tạp và bất ổn nhất trong lịch sử hiện đại. Câu hỏi đặt ra không còn là phản ứng thế nào mà là làm thế nào để đảm bảo một tương lai đáng sống cho thế hệ tiếp theo" - ông Thammasak Sethaudom, Chủ tịch kiêm CEO của Tập đoàn SCG nói trong bài phát biểu khai mạc Hội nghị ESG Symposium 2025, thông tin trên tờ Bangkok Post.

Cơn bão hoàn hảo mà người đứng đầu tập đoàn hơn 100 năm tuổi của Thái Lan nhắc đến là bối cảnh toàn cầu ngày càng biến động với xung đột địa chính trị, bất ổn kinh tế và khủng hoảng khí hậu.

ESG Symposium 2025 được tổ chức với chủ đề “Đột phá xanh giữa cơn bão hoàn hảo", quy tụ nhiều lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu của Thái Lan và quốc tế, nhằm đề xuất giải pháp và đưa ra lời kêu gọi hành động, thúc giục hợp tác khu vực để xây dựng một tương lai bền vững.

Các diễn giả quốc tế chia sẻ quan điểm và cách tiếp cận của họ về quá trình chuyển đổi sang phát triển bền vững tại Hội nghị chuyên đề ESG 2025 tại Trụ sở chính của SCG, Thái Lan. Ảnh: Bangkok Post

Tiến sĩ Sethaput Suthiwartnarueput, Thống đốc Ngân hàng Thái Lan tại Hội nghị này đã nhấn mạnh: “ASEAN không phải là nơi “xanh” lắm. Chúng ta chịu ảnh hưởng carbon cao hơn, “nâu” hơn các nền kinh tế phát triển. Cơ cấu kinh tế cũng rất khác: chúng ta có rất nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), tỷ lệ lao động tự do cao hơn. Cơ cấu phi chính thức chiếm tỷ lệ lớn. Thu nhập thấp hơn, mạng lưới an sinh xã hội yếu hơn. Điều này ảnh hưởng đến loại chuyển đổi mà ASEAN có thể thực hiện và cách chúng ta thiết kế nó”.

Chính vì thế, vị thống đốc đưa ra một số ý kiến như giảm bớt mức độ “nâu” – giảm vết carbon – trước khi tiến tới xanh hoàn toàn, ngoài giảm phát thải thì vấn đề thích ứng phải được đặt ưu tiên cao hơn. Và khi thị trường, nhà đầu tư, người tiêu dùng chưa có nhiều nhu cầu hay nhận thức, Chính phủ cần phát huy vai trò dẫn dắt, bất chấp những hạn chế trong khả năng thực thi.

Tại Họp báo diễn ra vào ngày 2/10 – một sự kiện thuộc chuỗi chương trình, Tiến sĩ Areeporn Aswinsupongpun, Nghiên cứu viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Phát triển Thái Lan (TDRI) tiếp tục đưa ra một vấn đề: Chỉ số Chuyển dịch Năng lượng (Energy Transition Index) của Thái Lan năm 2024 là 55,8 điểm, thấp hơn mức trung bình toàn cầu là 56,5 điểm và thấp hơn các nước láng giềng trong khu vực Đông Nam Á.

Mặc dù có nguồn vốn trong nước để hỗ trợ đầu tư tư nhân, công nghệ về năng lượng sạch của Thái Lan lại chưa phát triển và lực lượng lao động thì thiếu thiếu kỹ năng "xanh".

Bà Areeporn Aswinsupongpun đề xuất mở cửa thị trường Direct PPA (Hợp đồng mua điện trực tiếp) để thu hút vốn xanh và xây dựng hạ tầng xanh dựa trên sự hợp tác giữa chính phủ – doanh nghiệp – người dân.

Một vấn đề khác được Tiến sĩ Noppong Theeraworn, Chủ tịch Liên đoàn SME Thái Lan, khối MSMEs đưa ra là nâng cao năng lực của các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) nhằm hướng đến phát triển bền vững và cạnh tranh. SMEs chiếm hơn 99,5% các doanh nghiệp tại Thái Lan và tạo việc làm cho hơn 13 triệu người, nhưng nhóm này đang phải đối mặt với các thách thức về khả năng tiếp cận vốn, cơ hội kết nối thị trường mới cũng như năng lực về pháp luật và kỹ năng mới trong Chuyển đổi số, AI và Xanh.

Trong cuộc thảo luận với 2 vị chuyên gia này, Chủ tịch Tập đoàn SCG đã nói rằng: “SCG sẵn sàng hợp tác với các đối tác từ mọi lĩnh vực, bao gồm chính phủ, khu vực tư nhân và người dân để thực hiện các khuyến nghị từ Hội nghị chuyên đề ESG Symposium 2025 thông qua chuyển giao kiến thức và đầu tư phát triển thông qua dự án thí điểm PPP Saraburi Sandbox, nhằm tạo ra một tương lai an toàn, bền vững, sẵn sàng đối mặt với mọi thay đổi sẽ gia tăng trong những năm tới”.

SCG đã làm gì?

Lời kêu gọi "mở cửa cho tư nhân" tại ESG Symposium được cụ thể hóa bằng mô hình Saraburi Sandbox. Đây là một dự án hợp tác công - tư (PPP) nhằm biến tỉnh Saraburi, một trung tâm công nghiệp nặng của Thái Lan, thành một mô hình thí điểm về thành phố carbon thấp.

Tại đây, SCG cùng các đối tác sẽ thử nghiệm các giải pháp tổng thể, từ việc chuyển đổi nhiên liệu trong các nhà máy xi măng, phát triển nông nghiệp bền vững, đến xây dựng cơ sở hạ tầng năng lượng tái tạo và hệ thống quản lý rác thải tuần hoàn.

Sáng kiến này đã được quốc tế công nhận, trở thành cụm công nghiệp đầu tiên của Thái Lan và là cụm công nghiệp thứ ba tại ASEAN tham gia Sáng kiến Cụm công nghiệp chuyển đổi của Diễn đàn Kinh tế Thế giới. Saraburi Sandbox như một nỗ lực của SCG nhằm cải thiện chỉ số Chuyển dịch Năng lượng ở cấp địa phương.

Trước bài toán nan giải mà Tiến sĩ Noppong Theeraworn đặt ra, SCG không đứng ngoài cuộc. Tập đoàn này đã trực tiếp giải quyết vấn đề năng lực cạnh tranh của khối SME thông qua việc mở rộng chương trình 'Go Together', hiện đã hỗ trợ hơn 1.300 doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) trên toàn quốc.

Chương trình tăng cường năng lực chuyển đổi sang nền kinh tế xanh bằng cách cung cấp khả năng tiếp cận công nghệ hiệu quả, giúp họ giảm chi phí sản xuất và hỗ trợ tăng trưởng bền vững.

Công ty hóa dầu SCG (SCGC, SCG Chemicals) – một trong 3 trụ cột của SGC vào năm 2022 đã thực hiện hai thương vụ thâu tóm chiến lược tại châu Âu: mua lại 70% cổ phần của Sirplaste (Bồ Đào Nha) và 60% cổ phần của Kras (Hà Lan).

Sirplaste, một đơn vị tiên phong trong ngành tái chế nhựa tại Bồ Đào Nha, có công suất lên đến 54.000 tấn/năm. Cùng với việc mua lại Teamplas, nhà tái chế nhựa hàng đầu Thái Lan với công suất 36.000 tấn/năm, SCGC đang nhanh chóng xây dựng một mạng lưới toàn cầu để sản xuất hạt nhựa tái chế sau tiêu dùng (PCR) chất lượng cao.

Cùng với đó, một trong những dự án tham vọng nhất của SCGC là việc thành lập liên doanh với Braskem (Brazil) để xây dựng nhà máy sản xuất ethylene xanh từ sản phẩm nông nghiệp ngay tại Thái Lan. Đây là nhà máy polyethylene (PE) sinh học quy mô thương mại đầu tiên bên ngoài Brazil, một bước đi đón đầu xu hướng vật liệu tái tạo.

Bên cạnh đó, SCGC đang đặt cược vào các ngành công nghiệp của tương lai thông qua liên doanh năm 2024 với Denka (Nhật Bản) để sản xuất Acetylene Black - một loại muội than dẫn điện cao cấp. Đây là vật liệu không thể thiếu trong sản xuất pin lithium-ion cho xe điện (EV).

Động thái này cho thấy SCGC không chỉ muốn giảm tác động tiêu cực của ngành hiện tại, mà còn muốn trở thành một nhà cung cấp thiết yếu cho nền kinh tế carbon thấp trong tương lai.

“Gã khổng lồ” Thái Lan cũng đang đẩy nhanh hoạt động kinh doanh thông qua việc tối ưu hóa khu vực trên khắp các cơ sở sản xuất tại ASEAN, mở rộng Smart Value, Sản phẩm Giá trị gia tăng cao (HVA) và sản phẩm Xanh để khai thác các thị trường tăng trưởng.

Việt Nam trở thành trọng tâm đầu tư

Một chiến lược quan trọng của SCG là đặt trọng tâm đầu tư vào Việt Nam – thị trường đầu tư lớn nhất của Tập đoàn bên ngoài Thái Lan. Giá trị tài sản tại Việt Nam của SCG tính đến tháng 9/2025 đã lên tới 27% tổng tài sản của tập đoàn, tương đương khoảng 6,53 tỷ USD.

Trong đó, dự án Tổ hợp Hóa dầu Long Sơn (LSP) có tổng vốn đầu tư 5,4 tỷ USD là khoản đầu tư lớn nhất từ Thái Lan vào Việt Nam. LSP được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những tổ hợp hóa dầu hiện đại và hiệu quả nhất khu vực, giúp SCG tối ưu hóa chi phí sản xuất và phục vụ thị trường nội địa đang tăng trưởng nhanh của Việt Nam cũng như xuất khẩu.

Không chỉ hóa dầu, SCG Cement and Green Solutions đã xây dựng nhà máy xi măng carbon thấp ở miền Nam Việt Nam, công suất tối đa 8.000 tấn/ngày. SCG Decor mở rộng sản xuất gạch men và sứ vệ sinh thông minh phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu sang châu Âu. Trong mảng bao bì, SCGP phát triển chuỗi giá trị khép kín từ giấy tái chế đến bao bì polymer và bao bì thực phẩm thân thiện môi trường.

Với chiến lược này, SCG đang biến Việt Nam từ một thị trường đơn lẻ thành một mắt xích không thể thiếu trong chuỗi giá trị carbon thấp toàn cầu của tập đoàn và đem lại hiệu quả cao về chi phí.

Theo báo cáo tài chính nửa đầu năm 2025, SCGC đã tối ưu hóa chi phí nguyên liệu thô và nâng cao giá trị của các sản phẩm phụ, giúp tiết kiệm chi phí 912 triệu baht (khoảng 740 tỷ đồng). Công ty cũng cải thiện hoạt động của nhà máy để đạt được mức tiết kiệm chi phí bổ sung là 616 triệu baht (khoảng 500 tỷ đồng).

Đáng chú ý, SCG Cement and Green Solutions đã sử dụng các nguồn năng lượng thay thế và thân thiện với môi trường trong các quy trình sản xuất, giảm chi phí 1.100 triệu baht (khoảng 900 tỷ đồng). SCG Decor đã tăng cường sử dụng năng lượng sạch, đàm phán để giảm chi phí nguyên liệu thô và quản lý hàng tồn kho hiệu quả — dẫn đến tổng chi phí tiết kiệm được hơn 146 triệu baht (khoảng 119 tỷ đồng) mỗi năm.

SCG Smart Living triển khai robot và năng lượng sạch trong quy trình sản xuất, tiết kiệm 105 triệu baht (khoảng 86 tỷ đồng).

"Đó chỉ là một phần trong nỗ lực thúc đẩy đột phá xanh giữa cơn bão hoàn hảo của thời đại này. Chúng ta phải thúc đẩy sự hợp tác rộng rãi và nhanh chóng hơn nữa để bảo vệ hành tinh của chúng ta và đảm bảo một tương lai tốt đẹp hơn cho thế hệ tiếp theo" – Chủ tịch SCG khẳng định.