“Gã khổng lồ” xe điện Trung Quốc tham vọng mở rộng 'vùng trời'

BYD – nhà sản xuất ô tô điện hàng đầu Trung Quốc – vừa đánh dấu một bước tiến chiến lược trong hành trình toàn cầu hóa khi hoàn tất đội tàu vận tải biển riêng gồm 8 chiếc, với công suất vận chuyển hơn 1 triệu xe mỗi năm. Đây không chỉ là bước đi về logistics, mà là minh chứng rõ ràng cho tham vọng trở thành nhà xuất khẩu xe điện số một thế giới của hãng xe đến từ Thâm Quyến.

Lập đội tàu riêng: Nền tảng cho chiến lược toàn cầu

Chiếc tàu mới nhất mang tên BYD Jinan chính thức đi vào hoạt động vào cuối tháng 9 vừa qua, hoàn tất đội tàu roll-on/roll-off (RoRo) của hãng chỉ sau chưa đầy hai năm triển khai. Các tàu thuộc đội hình này có sức chứa từ 7.200 đến 9.000 xe mỗi chuyến, cho phép xe có thể tự lái lên hoặc xuống tàu mà không cần container – tiết kiệm thời gian và chi phí vận chuyển.

Các tàu trong đội tàu của BYD bao gồm: BYD Explorer No.1, BYD Hefei, BYD Changzhou, BYD Shenzhen, BYD Xi’an, BYD Changsha, BYD Zhengzhou và BYD Jinan. Hiện tại, ngoại trừ tàu Jinan mới được ra mắt, bảy tàu còn lại đã bắt đầu cung cấp sản phẩm của BYD cho thế giới, chủ yếu kết nối Trung Quốc với châu Âu – thị trường trọng điểm trong chiến lược xuất khẩu của BYD. 

Đặc biệt, tàu BYD Zhengzhou mới đây đã vận chuyển các mẫu xe tay lái nghịch từ nhà máy tại Thái Lan đến Anh, đánh dấu bước đi quan trọng trong việc đa dạng hóa điểm xuất khẩu, giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.

Vượt rào thuế quan bằng chiến lược “nội địa hóa toàn cầu”

Thị trường châu Âu vốn là "miếng bánh" hấp dẫn nhưng cũng đầy thách thức do các biện pháp bảo hộ thương mại ngày càng siết chặt. Sau cuộc điều tra năm 2024, Ủy ban châu Âu đã áp mức thuế chống trợ cấp lên tới 17% với xe điện Trung Quốc, chưa kể 10% thuế nhập khẩu hiện hành. Trước bối cảnh đó, BYD đã nhanh chóng mở rộng sản xuất ra ngoài Trung Quốc – một chiến lược được xem là vừa mang tính phòng thủ, vừa chủ động tấn công thị trường.

Tại Thái Lan, nơi không bị áp thuế bổ sung từ EU, BYD đang đẩy mạnh sản xuất xe tay lái nghịch để xuất khẩu sang Anh và các quốc gia Đông Nam Á. Cùng với đó, hãng cũng khởi động nhà máy tại Brazil vào tháng 7/2025, và xây dựng một tổ hợp sản xuất quy mô lớn tại Hungary, dù tiến độ sản xuất hàng loạt đã được hoãn sang năm 2026.

Không dừng lại, BYD đang mở rộng sản xuất tại Uzbekistan, Pakistan, và một số thị trường mới nổi khác, với mô hình lắp ráp knock-down (KD) – nhập khẩu linh kiện từ Trung Quốc và lắp ráp tại địa phương. Cách tiếp cận này không chỉ giảm chi phí logistics, mà còn giúp BYD thích ứng tốt hơn với các quy định bản địa và biến động địa chính trị.

Khi xuất khẩu trở thành động lực tăng trưởng chính

Động lực đằng sau chiến lược toàn cầu hóa của BYD đến từ chính thị trường nội địa – vốn đang có dấu hiệu bão hòa. Doanh số xe mang thương hiệu BYD tại Trung Quốc trong tháng 8/2025 giảm 22% so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ còn 284.005 chiếc. Ngược lại, xuất khẩu tăng vọt 157%, đạt 80.813 xe – một con số cho thấy tầm quan trọng ngày càng lớn của thị trường quốc tế đối với hãng xe Trung Quốc.

Tính từ đầu năm đến tháng 9/2025, BYD đã bán được gần 700.000 xe ngoài Trung Quốc, tiến sát mục tiêu 1 triệu xe quốc tế trong năm 2025 – tương đương 20% tổng doanh số toàn cầu.

Tham vọng  

Không chỉ cạnh tranh với các hãng xe điện mới nổi như Tesla, BYD ngày càng đối đầu trực tiếp với các tập đoàn ô tô truyền thống như Volkswagen, Toyota hay Hyundai – những “ông lớn” đang chật vật chuyển mình trong kỷ nguyên xe điện.

Việc làm chủ logistics, xây dựng nhà máy ở nhiều châu lục, đa dạng hóa điểm xuất khẩu và giảm thiểu rủi ro địa chính trị đã biến BYD thành một trong những hãng xe điện có hệ sinh thái toàn cầu vững chắc nhất hiện nay. Thị trường châu Âu vẫn là trọng điểm, trong khi Nam Mỹ, Đông Nam Á và Trung Á mở ra nhiều cơ hội tăng trưởng dài hạn.

Thách thức phía trước 

Dù đang dẫn đầu trong nhiều mặt trận, BYD không tránh khỏi những thách thức lớn trên hành trình toàn cầu hóa. Môi trường chính trị phức tạp, đặc biệt là mối quan hệ thương mại căng thẳng giữa Trung Quốc và phương Tây, tiếp tục là rào cản không dễ hóa giải.

Bên cạnh đó, trong khi BYD nổi bật về giá và chuỗi cung ứng, hãng vẫn đối mặt với định kiến thương hiệu tại các thị trường cao cấp, nơi người tiêu dùng ưu tiên chất lượng, thiết kế và trải nghiệm lái – những yếu tố mà các đối thủ châu Âu và Nhật Bản vẫn đang nắm ưu thế.