Giữa căng thẳng với Mỹ, nền kinh tế lớn nhất BRICS tìm cách bắt tay 2 đồng minh của Washington nhằm 'thoát ly' đô la Mỹ, kỳ vọng tạo 'bom tấn' giữa 3 nước chiếm 1/4 GDP toàn cầu

Trung Quốc đang đàm phán với Nhật Bản và Hàn Quốc – 2 đồng minh thân cận của Mỹ – về khả năng thiết lập cơ chế hoán đổi tiền tệ 3 bên nhằm củng cố mạng lưới an toàn tài chính khu vực và tăng cường hợp tác kinh tế, tờ SCMP dẫn lời nguồn tin quen thuộc với vấn đề cho biết.

Theo nguồn tin, Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) Pan Gongsheng đã thảo luận vấn đề trên với người đồng cấp Hàn Quốc Rhee Chang-yong và Nhật Bản Kazuo Ueda bên lề cuộc họp thường niên IMF – WB tại Washington tuần trước.

“Họ đã thúc đẩy hợp tác 3 bên từ lâu và các cuộc trao đổi vẫn đang tiếp diễn”, nguồn tin cho biết.

Tờ Financial News dẫn lời một quan chức thuộc PBOC được tờ Financial News dẫn lời nói rằng: “Mạng lưới hoán đổi tiền tệ do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc thiết lập đã trở thành một phần quan trọng trong hệ thống an toàn tài chính toàn cầu”.

Vị này cho biết thêm, trong tương lai PBOC sẽ mở rộng phạm vi hợp tác hoán đổi tiền tệ, ưu tiên các đối tác có quan hệ thương mại và đầu tư chặt chẽ với Trung Quốc, nhằm tăng cường thanh khoản và tạo thuận lợi cho thương mại, đầu tư quốc tế.

Bắc Kinh muốn tăng ảnh hưởng của đồng nhân dân tệ

Hoán đổi tiền tệ là công cụ phổ biến giữa các ngân hàng trung ương, giúp cung cấp thanh khoản nội tệ và hỗ trợ tài chính trong các giai đoạn khủng hoảng nợ.

Nỗ lực này nằm trong chiến lược dài hạn của Trung Quốc nhằm thúc đẩy việc sử dụng đồng nhân dân tệ trên toàn cầu, giảm sự phụ thuộc vào đồng USD, đồng thời mở đường cho một hiệp định thương mại tự do giữa 3 nền kinh tế Đông Bắc Á vốn chiếm khoảng 1/4 GDP toàn cầu.

Hàn Quốc và Nhật Bản, 2 đồng minh chủ chốt của Washington nhưng cũng là “nạn nhân” của chính sách thuế quan cao, lần lượt là đối tác thương mại lớn thứ 2 và thứ 6 của Trung Quốc năm 2024.

Hiện chưa rõ thỏa thuận hoán đổi 3 bên này có nằm trong khuôn khổ Sáng kiến Chiang Mai – cơ chế hoán đổi tiền tệ đa phương ra đời năm 2000 giữa 10 nước ASEAN cùng Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc – hay sẽ là cơ chế độc lập. Các cuộc thảo luận có thể được tiếp tục bên lề các hội nghị cấp cao ASEAN và APEC sắp tới.

Trong tuyên bố tuần trước, PBOC xác nhận 3 thống đốc ngân hàng trung ương đã “trao đổi quan điểm về tình hình kinh tế và tài chính toàn cầu”, nhưng không tiết lộ chi tiết. Một nguồn tin khác cho biết, kịch bản khả dĩ nhất là 3 nước sẽ ký các thỏa thuận song phương riêng biệt, thay vì một cơ chế chung.

Hiện thỏa thuận hoán đổi 5 năm trị giá 400 tỷ nhân dân tệ (56,2 tỷ USD) giữa Trung Quốc và Hàn Quốc sẽ hết hạn trong tháng này. Với Nhật Bản, Bắc Kinh đã ký thỏa thuận hoán đổi song phương trị giá 200 tỷ nhân dân tệ vào tháng 10/2024.

Hàn Quốc và Nhật Bản cũng vừa khôi phục hoán đổi tiền tệ song phương trị giá 10 tỷ USD vào tháng 12/2023 sau 8 năm gián đoạn.

Trong báo cáo gửi Ủy ban Tiền tệ và Tài chính Quốc tế tuần trước, Thống đốc Pan Gongsheng cảnh báo rằng thế giới cần khẩn cấp một mạng lưới an toàn tài chính mạnh mẽ hơn khi căng thẳng thương mại đang làm suy yếu ổn định tài chính toàn cầu.

Tính đến cuối tháng 9, Trung Quốc đã ký 32 thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với tổng giá trị 4,5 nghìn tỷ nhân dân tệ , bao gồm 350 tỷ nhân dân tệ với Ngân hàng Trung ương châu Âu (được gia hạn vào tháng 9) và 3,5 tỷ nhân dân tệ trong 5 năm với Iceland được ký lại tại Washington tuần trước.

Động thái này cho thấy Trung Quốc – nền kinh tế lớn nhất nhóm BRICS  – đang từng bước mở rộng ảnh hưởng tài chính khu vực, vừa củng cố vai trò của nhân dân tệ trong thương mại toàn cầu, vừa xây dựng tuyến phòng thủ kinh tế trước các biến động từ chiến tranh thương mại Mỹ - Trung.

Tham khảo: SCMP