Gỡ nút thắt xây dựng nhà ở, cấp phép xây dựng

Đây sẽ là căn cứ để UBND cấp xã giải quyết thủ tục cấp phép xây dựng cho người dân

TP HCM đang lấy ý kiến đóng góp để hoàn thiện nội dung dự thảo quy chế quản lý kiến trúc đô thị (thay thế Quyết định 56/2021 về quy chế quản lý kiến trúc thành phố) nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho người dân khi xây dựng nhà ở .

Gỡ vướng "khoảng lùi"

Tại hội nghị tiếp xúc cử tri trước kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV tổ chức cuối tháng 9-2025, cử tri Phan Nguyễn Minh Tùng (xã Bà Điểm) đã kiến nghị cơ quan chức năng sớm giải quyết khó khăn, vướng mắc để người dân xây dựng nhà ở thuận lợi hơn.

Ông Tùng bày tỏ mong muốn được xem xét, giải quyết việc cấp giấy phép xây dựng chính thức hoặc tạm thời đối với đất ở thuộc khu dân cư xây dựng mới. Theo cử tri này, việc tạm dừng cấp phép đang gây khó khăn cho người dân vì khó thể an cư, dù mật độ dân cư ở khu vực này đã đạt 80% - 90%. "Người dân được phép mua bán, sang nhượng nhưng không được cấp phép xây dựng đối với các thửa đất còn lại" - ông nêu.

Không chỉ khu vực quy hoạch đất dân cư xây dựng mới hay đất hỗn hợp có chức năng ở, người dân tại nhiều khu dân cư hiện hữu và khu vực nội thành cũng kiến nghị sớm giải quyết những nội dung bất cập của Quyết định 56/2021 để sớm được xây dựng nhà ở . Trong đó, quy định về khoảng lùi trong xây dựng công trình đã ảnh hưởng đến việc xây dựng nhà ở của người dân.

Phản ánh với phóng viên Báo Người Lao Động, ông N.V.T (phường Hòa Hưng) cho biết sau thời gian dài tích góp, năm 2024, gia đình ông quyết định xây nhà. Tuy nhiên, dự định của gia đình đành gác lại vì chờ thành phố tháo gỡ vướng mắc về khoảng lùi công trình. Đến nay, gia đình ông vẫn chờ đợi và mong muốn thành phố sớm điều chỉnh quy định này. Nhiều trường hợp khác cũng gác lại chuyện xây nhà vì diện tích xây dựng bị hạn chế nếu áp dụng khoảng lùi theo quy định.

Trước đây, nhiều quận, huyện đã gặp không ít lúng túng trong việc quản lý và cấp phép xây dựng với quy định về khoảng lùi, cũng như một số quy định khác trong Quyết định 56/2021. Từ đó, nhiều nơi đã kiến nghị điều chỉnh, như bỏ khoảng lùi đối với công trình ở khu vực trung tâm, đô thị hiện hữu; chỉ áp dụng đối với các khu vực quy hoạch mới. Có nơi còn kiến nghị chỉ khuyến khích chừa khoảng lùi chứ không bắt buộc; kiến nghị làm rõ việc áp dụng đối với giấy phép xây dựng mới hay cải tạo, sửa chữa...

UBND TP HCM đã sớm nhận ra những bất cập nêu trên và yêu cầu cơ quan tham mưu xây dựng dự thảo điều chỉnh, thay thế Quyết định 56/2021.

Sở Xây dựng cũng cho biết UBND TP HCM đang xem xét điều chỉnh Quyết định 56/2021 để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về xây dựng tại các khu vực quy hoạch đất dân cư xây dựng mới và đất hỗn hợp có chức năng ở.

Đến nay, Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP HCM đã xây dựng nội dung dự thảo quy chế quản lý kiến trúc đô thị thành phố và đang lấy ý kiến đóng góp để hoàn thiện. Dự kiến, trong quý IV/2025, quy chế này sẽ trình HĐND TP HCM xem xét thông qua. Đây sẽ là căn cứ để UBND cấp xã giải quyết thủ tục cấp phép xây dựng cho người dân.

Như vậy, bên cạnh việc tháo gỡ vướng mắc về đất ở khu vực quy hoạch đất dân cư xây dựng mới và đất hỗn hợp, quy chế mới sẽ giúp người dân thành phố thuận lợi hơn khi xây nhà.

Đơn giản hóa thủ tục cấp phép xây dựng

Liên quan việc giải quyết thủ tục cấp phép xây dựng nhà ở cho người dân, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường đã giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với UBND các phường, xã, đặc khu và các cơ quan chức năng khẩn trương triển khai thực hiện chỉ đạo của thành phố và Thủ tướng về tập trung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính lĩnh vực xây dựng .

Theo đó, Sở Xây dựng phối hợp với Sở Tư pháp tham mưu, đề xuất UBND TP HCM ban hành quyết định phân cấp, ủy quyền cấp giấy phép xây dựng và quy mô, thời hạn tồn tại của công trình được cấp giấy phép xây dựng có thời hạn trên địa bàn. Bên cạnh đó, nghiên cứu đề xuất đơn giản hóa thủ tục cấp giấy phép xây dựng , miễn giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ tại một số khu vực, căn cứ đặc thù của thành phố, để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi thực hiện thủ tục xây dựng nhà ở .

Sở Xây dựng TP HCM còn phối hợp với UBND các phường, xã, đặc khu và đơn vị liên quan rà soát, tổng hợp những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong công tác giải quyết cấp phép xây dựng cho người dân, tổ chức, doanh nghiệp; đề xuất giải pháp tháo gỡ.

Đáng chú ý, UBND TP HCM cũng đang triển khai kết luận của Ban Thường vụ Thành ủy về việc bố trí, sắp xếp lực lượng nhằm tăng cường quản lý trật tự xây dựng và đô thị trên địa bàn. Sở Xây dựng được giao chủ trì, phối hợp với Sở Nội vụ và UBND các phường, xã, đặc khu xác định rõ yêu cầu, phương án bố trí, sắp xếp lực lượng phù hợp với thực tiễn của từng địa phương; xây dựng quy chế phối hợp quản lý và thực hiện nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng , đô thị trên địa bàn.