Kết nối sân bay Tân Sơn Nhất - Long Thành bằng metro

Hướng tuyến tối ưu

Bên cạnh loạt dự án đường cao tốc đang được gấp rút triển khai như Bến Lức - Long Thành, Biên Hòa - Vũng Tàu và mở rộng cao tốc TPHCM - Long Thành… cơ quan chức năng cũng đang thúc đẩy tiến độ xây dựng tuyến metro kết nối trực tiếp hai sân bay.

Theo UBND TPHCM, phương án kết nối giữa hai sân bay Tân Sơn Nhất - Long Thành thông qua tuyến metro số 2 (Tham Lương - Bến Thành, Bến Thành - Thủ Thiêm) và tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có điều kiện thuận lợi để triển khai sớm nhất. Cụ thể, đoạn Bến Thành - Tham Lương (khoảng 12 km) đã cơ bản hoàn thành giải phóng mặt bằng, dự kiến khởi công trong năm 2025, hoàn thành trước năm 2032.

Tại khu vực nhà ga Bà Quẹo, trục đường Trường Chinh và đường Tân Kỳ - Tân Quý đang được nghiên cứu đầu tư mở rộng, dự kiến hoàn thành vào năm 2029, tạo điều kiện thuận lợi để chuyển tiếp hành khách từ nhà ga sân bay Tân Sơn Nhất đến ga Bà Quẹo.

Đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm ngắn (khoảng 6 km) dự kiến phương án tuyến đi ngầm dọc lộ giới các trục giao thông lớn như đường Hàm Nghi và đường Mai Chí Thọ, thuận lợi trong công tác giải phóng mặt bằng, có thể triển khai nhanh.

Trong khi đó, tuyến Thủ Thiêm - Long Thành, có hướng tuyến cơ bản dọc theo hành lang cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây và đường Vành đai 3 (đã được quản lý quy hoạch và chủ yếu là đất trống). Trên địa phận tỉnh Đồng Nai, tuyến đi vào dải phân cách giữa dọc tỉnh lộ 25B, nhìn chung thuận lợi trong công tác giải phóng mặt bằng có thể triển khai nhanh. UBND TPHCM đánh giá trục này có ưu thế kết nối trung tâm TPHCM (thông qua ga Bến Thành, nơi kết nối các tuyến đường sắt đô thị số 1, 2, 3 và số 4).

Bên cạnh đó, khi triển khai tuyến metro số 6 kết nối trực tiếp 3 nhà ga của sân bay Tân Sơn Nhất (T1, T2, T3) sẽ kết nối với tuyến metro số 2 tại ga Bà Quẹo và tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, tạo thêm hành lang vận tải kết nối hai cảng hàng không, giảm tải cho các tuyến khu vực trung tâm TPHCM.

Hoàn thành trước năm 2030

Tại cuộc họp vào giữa tháng 11 vừa qua, Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang, Trưởng Ban Chỉ đạo phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị TPHCM, đề nghị ưu tiên hoàn thành 3 tuyến trọng điểm (Metro số 2 Bến Thành - Tham Lương, Metro số 2 Bến Thành - Thủ Thiêm và tuyến Thủ Thiêm - Long Thành) trước năm 2030.

Ông Mai Thanh Tùng, Phó trưởng phòng Kế hoạch - Đầu tư (Sở Xây dựng TPHCM), cho biết TPHCM đang triển khai song song nhiều dự án đường sắt đô thị quan trọng. Trong đó, tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) đang trong quá trình điều chỉnh dự án, dự kiến khởi công vào tháng 1/2026. Đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm của tuyến số 2 cũng đang được nghiên cứu.

Đối với tuyến Thủ Thiêm - Long Thành, dự án đã hoàn thành báo cáo cuối kỳ nghiên cứu tiền khả thi. “Trung ương đã thống nhất giao TPHCM triển khai dự án này. Thành phố đang phối hợp chặt chẽ với tỉnh Đồng Nai để thực hiện các thủ tục liên quan”, ông Tùng cho biết.

Trong bối cảnh nguồn vốn ngân sách còn hạn chế, TPHCM xác định huy động kinh tế tư nhân là hướng đi quan trọng. Ông Tùng nói: “Việc xã hội hóa đầu tư đường sắt đô thị là yêu cầu tất yếu và phù hợp Nghị quyết 68 của Trung ương. Hiện nhiều doanh nghiệp quan tâm, trong đó Tập đoàn Trường Hải đã đề xuất đầu tư hai tuyến Bến Thành - Thủ Thiêm và Thủ Thiêm - Long Thành theo hình thức PPP. UBND TPHCM đã giao các cơ quan chuyên môn xem xét kỹ lưỡng các đề xuất nhằm đảm bảo tính khả thi và hiệu quả của mô hình hợp tác công - tư”.

Theo ông Tùng, khối lượng công việc trong giai đoạn tới là rất lớn khi thành phố triển khai đồng thời 3 tuyến trọng điểm. “Ai cũng thấy yêu cầu tiến độ rất cao, thách thức lớn về vốn và sự phối hợp giữa các ngành, các địa phương. Nhưng với cơ chế mới, mô hình PPP, phát triển đô thị TOD quanh các nhà ga và quyết tâm chính trị mạnh mẽ, TPHCM hoàn toàn có cơ sở để đạt mục tiêu trước 2030”, ông nhận định.