Khách Trung Quốc trở lại, Thái Lan "mừng 1 lo 10": Lợi nhuận khổng lồ bị "hút sạch" vào tay thế lực ngầm

Nền kinh tế hưởng lợi?

Mặc dù có kinh nghiệm của một người bản địa - cũng như thông thạo tiếng Anh và tiếng Trung Quốc - hướng dẫn viên du lịch người Thái Saichon Chounchou vẫn "bất lực" khi khách du lịch Trung Quốc quay trở lại Thái Lan. Theo anh, những nhóm du khách này được dẫn đi du lịch bởi chính hướng dẫn viên Trung Quốc - những người vốn bị cấm làm việc trong nghề này.

"Bạn có thể tìm thấy họ ở mọi địa điểm du lịch: Phuket, Samui, Chiang Mai, Bangkok. Nhiều người nhắm mắt làm ngơ trước tình trạng này" , người đàn ông 48 tuổi bức xúc nói.

Khi khách du lịch từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nga và các nơi khác quay trở lại, các chuyên gia cảnh báo rằng ngày càng có nhiều du khách được hướng đến các đại lý du lịch có nguồn gốc nước ngoài. Theo Saichon, những đại lý như vậy đang "hút tiền" ra khỏi Thái Lan.

Làm hướng dẫn viên du lịch là một nghề dành riêng cho công dân Thái Lan và người nước ngoài bị phát hiện vi phạm quy định sẽ bị phạt tiền hoặc trục xuất. Tuy nhiên, thực trạng này vẫn diễn ra giữa "thanh thiên bạch nhật" - Saichon nói.

Cũng theo anh, việc quản lí không chặt chẽ và một số tệ nạn đang cho phép các công ty du lịch do nước ngoài điều hành thu lợi nhuận từ ngành du lịch - vốn là "xương sống" của Thái Lan, chiếm khoảng 12% nền kinh tế quốc gia.

"Tôi chịu thiệt chỉ vì tôi chơi đúng luật," hướng dẫn viên Saichon nói.

Trung Quốc là một trong những nguồn du khách nước ngoài hàng đầu của Thái Lan. Năm 2019, kỷ lục 11 triệu khách du lịch Trung Quốc đã đến thăm đất nước này, chiếm 1/4 tổng số du khách nước ngoài trong năm đó.

Năm nay, khi các biện pháp kiểm soát biên giới do đại dịch hầu như bị đã được gỡ bỏ, chính phủ Thái Lan đang đặt mục tiêu thu hút tới 25 triệu lượt khách nước ngoài, trong số đó có ít nhất 5 triệu lượt từ Trung Quốc.

Khoản chi tiêu từ khách Trung Quốc sẽ giúp thúc đẩy về mặt kinh tế cho các nhà điều hành tour du lịch Thái Lan, tài xế xe buýt, các công ty bán gói lặn biển, khách sạn, tài xế xe tuk-tuk, nhà hàng và người bán hàng lưu niệm, những người vốn chịu thiệt hại lớn trong đại dịch và tiền tiết kiệm bị thu hẹp bởi lạm phát gia tăng.

Thay vào đó, khi khách du lịch bắt đầu quay trở lại, hướng dẫn viên Thái Lan nói rằng họ đang phải đối mặt với sự cạnh tranh bất hợp pháp.

Trở lại cùng rắc rối

Các chuyên gia cho biết mô hình kinh doanh với hướng dẫn viên du lịch Trung Quốc không xuất hiện trong suốt đại dịch, nhưng việc Trung Quốc nới lỏng các biện pháp kiểm soát biên giới đã khiến mô hình này hoạt động trở lại.

Chada Triamvithaya, một chuyên gia nghiên cứu về Trung Quốc tại Viện Công nghệ King Mongkut, Ladkrabang ở Bangkok, cho biết: "Trước Covid, các nhóm du lịch Trung Quốc chỉ thuê hướng dẫn viên Thái Lan đi cùng họ trong khi hướng dẫn viên chính là người Trung Quốc".

"Còn sau Covid, các nhóm du lịch Trung Quốc hoặc các nhóm từ Hồng Kông hoặc đảo Đài Loan đã trở nên nhỏ hơn và họ cần một lịch trình du lịch phù hợp hơn nên họ sử dụng các đại lý du lịch do Trung Quốc điều hành và thuê công dân Trung Quốc ở Thái Lan."

Chada cho biết nhiều hướng dẫn viên du lịch Trung Quốc đang có thị thực sinh viên. Nhóm này kiếm được việc làm bằng cách chỉ yêu cầu thù lao rẻ hơn nhưng nhận được hoa hồng khi dẫn khách hàng tới các doanh nghiệp thuộc sở hữu của Trung Quốc tại các khu vực du lịch.

"Vì vậy, cuối cùng các doanh nghiệp và ngành công nghiệp Thái Lan không thu được lợi nhuận từ các hoạt động du lịch," bà nói.

Paisarn Suethanuwong, một trong số khoảng 5.000 hướng dẫn viên du lịch Thái Lan nói tiếng Trung Quốc tại nước này, cho biết anh đã "quá mệt mỏi" với cách quản lí khiến hướng dẫn viên địa phương phải chịu thiệt.

Anh đang vận động sự ủng hộ của Hiệp hội Hướng dẫn viên Du lịch Chuyên nghiệp Thái Lan và dự định sẽ đệ trình một bản kiến nghị lên chính phủ Thái Lan trong những ngày tới, kêu gọi hành động để ngăn chặn những nguồn lợi từ du lịch Thái Lan bị chuyển ra nước ngoài.

"Các đại lý lữ hành Trung Quốc thường bán tour trọn gói với giá rất thấp", anh nói. "Các hướng dẫn viên du lịch, người Thái Lan hoặc Trung Quốc, thường phải cạnh tranh về phí hoa hồng gắn liền với việc bán cho khách du lịch các gói tour tùy chọn khi họ đến Thái Lan."

Theo Bộ Du lịch Thái Lan, tính đến tháng 1/2023, có khoảng 59.000 hướng dẫn viên du lịch được cấp phép ở Thái Lan.

Vào tháng 1, sau khi Trung Quốc mở cửa trở lại, Bộ trưởng Lao động Thái Lan, ông Thatart Chomklin cho biết vấn đề hướng dẫn viên du lịch nước ngoài đang gây tổn hại đến việc làm của ngành du lịch và kêu gọi công chúng báo cáo việc sử dụng hướng dẫn viên nước ngoài cho đường dây nóng của chính phủ.

Wanna, 52 tuổi, một hướng dẫn viên người Thái nói tiếng Hàn, cho biết người Hàn Quốc hiện cũng đang sử dụng công dân của họ để dẫn khách đi chơi tại Thái Lan.

"Có khoảng 100 công ty du lịch do Hàn Quốc điều hành ở Thái Lan," Wanna nói và không cho biết tên thật vì sợ bị trả thù.

"Họ sử dụng hướng dẫn viên người Hàn Quốc trong khi vẫn giữ hướng dẫn viên người Thái Lan để hỗ trợ với mức phí thấp hơn, công việc của họ không phải là nói chuyện với du khách mà là giúp quản lý đặt phòng và liên lạc với người dân địa phương."

Theo chính phủ Thái Lan, gần 170.000 người Hàn Quốc đã đến thăm Thái Lan chỉ trong tháng 1. Nhiều người đã được đưa đến các cơ sở do Hàn Quốc sở hữu như nhà hàng, cửa hàng hoặc cơ sở mát-xa, Wanna cho biết.

"Nếu điều này tiếp tục, du lịch Thái Lan sẽ rơi vào tay người nước ngoài", Wanna nói. "Nếu người lao động địa phương không có bất kỳ quyền kiểm soát hoặc tiếng nói nào trong bất kỳ vấn đề nào, thì sẽ không có động lực nào cho bất kỳ ai tham gia vào hoạt động kinh doanh liên quan đến du lịch."

Nhiều vấn đề tồn đọng

Vấn đề tiền của các công ty Trung Quốc lưu thông như thế nào trong nền kinh tế Thái Lan đã trở thành tâm điểm chú ý vào cuối năm ngoái khi một người đàn ông Trung Quốc tên Tuhao, người được cấp quốc tịch Thái Lan, bị bắt và bị buộc tội rửa tiền và tội phạm ma túy.

Người này bị buộc tội điều hành một mạng lưới kinh doanh bất hợp pháp khổng lồ chuyển tiền thông qua đồ trang sức, sòng bạc và các doanh nghiệp giải trí lớn cho một nhóm khách hàng chủ yếu là người Trung Quốc ở Thái Lan. Vụ án này đã hé lộ bức màn về cách các doanh nghiệp nước ngoài kiểm soát một phần nền kinh tế Thái Lan.

Hướng dẫn viên du lịch Paisarn cho biết thêm: "Nhiều chủ doanh nghiệp mờ ám đã bắt đầu kinh doanh du lịch trước khi chuyển sang mở rộng sang các ngành khác".

Đồng nghiệp của anh, Saichon, đã rất tự hào khi cho khách du lịch thấy những điều thú vị của đất nước anh trong suốt 27 năm sự nghiệp. Dù vậy, công việc của anh đang gặp rủi ro khi người nước ngoài xuất hiện.

"Nó không chỉ đơn thuần là bảo khách du lịch nên đi đâu," Saichon nói. "Tôi còn mang hình ảnh của đất nước Thái Lan trên vai".