Theo đó, Cục Quản lý đất đai kiến nghị kết thúc hoạt động của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường. Chuyển giao thẩm quyền và chức năng, nhiệm vụ của chi nhánh về UBND cấp xã.
Tờ trình của Cục Quản lý đất đai đưa ra 2 phương án:
Phương án 1, UBND cấp xã thành lập đơn vị sự nghiệp công lập cấp xã để tiếp nhận nguyên trạng thẩm quyền và chức năng, nhiệm vụ của chi theo quy định của pháp luật hiện hành.
Căn cứ vào quy mô dân số, quy mô nền kinh tế của từng cấp xã, UBND cấp tỉnh quyết định bố trí tối thiểu từ 2 cán bộ của chi nhánh về địa bàn 1 xã, phường, đặc khu.
Phương án này có ưu điểm là tổ chức, bộ máy tương đương mô hình cũ nên thuận lợi trong hoạt động và cơ chế tài chính do đã có quy định cụ thể.
Tuy nhiên, hạn chế là có thể phát sinh bộ máy, khả năng hỗ trợ về công tác quản lý nhà nước về đất đai có thể bị hạn chế do có 2 đơn vị cùng cấp và cùng thực hiện nhiệm vụ, chưa thống nhất về thẩm quyền cấp sổ hồng thuộc thẩm quyền của chủ tịch UBND cấp xã.
Kiến nghị kết thúc hoạt động của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai
ẢNH: ĐÌNH SƠN
Phương án 2, chuyển giao thẩm quyền cấp sổ hồng, xác nhận thay đổi đối với trường hợp đăng ký biến động thuộc thẩm quyền của chi nhánh cho chủ tịch UBND cấp xã. Căn cứ vào điều kiện thực tế của từng địa phương, chủ tịch UBND cấp xã được ủy quyền cho cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã thực hiện thẩm quyền này.
Chuyển chức năng, nhiệm vụ của chi nhánh cho cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã để thống nhất một cơ quan duy nhất có trách nhiệm giải quyết thủ tục về đất đai cho người dân và doanh nghiệp. Căn cứ vào quy mô dân số, quy mô nền kinh tế của từng cấp xã, UBND cấp tỉnh quyết định bố trí tối thiểu từ 2 cán bộ của chi nhánh về cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã.
Phương án này có ưu điểm là thống nhất và bảo đảm nguyên tắc một cấp, một cơ quan duy nhất duy nhất về đất đai cho các đối tượng thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp xã theo quy định của pháp luật. Bảo đảm tinh gọn, giảm đầu mối, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản lý đất đai, giảm phiền hà, tiêu cực cho người dân, doanh nghiệp.
Tuy nhiên cũng có nhược điểm là việc bổ sung chức năng thực hiện một số nhiệm vụ dịch vụ công sẽ có khó khăn về cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính, đặc biệt là việc tiếp nhận cán bộ là viên chức, ký kết hợp đồng lao động từ nguồn nhân sự của chi nhánh.
Đảng ủy Cục Quản lý đất đai đánh giá phương án 2 là lựa chọn phù hợp, có tính khả thi cao, đáp ứng yêu cầu của Chính phủ về tinh gọn tổ chức, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho chính quyền cơ sở. Bảo đảm nguyên tắc "một cấp, một cơ quan" thống nhất thực hiện nhiệm vụ đăng ký đất đai.
Đối với Văn phòng đăng ký đất đai, nhằm đảm bảo nguyên tắc một cấp, một đầu mối có trách nhiệm giải quyết thủ tục hành chính về đất đai thuộc thẩm quyền theo quy định, Cục Quản lý đất đai đề xuất, tiếp tục duy trì hoạt động của văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường để thống nhất thực hiện nhiệm vụ xây dựng, cập nhật, quản lý, vận hành cơ sở dữ liệu đất.
Thực hiện dịch vụ công về đất đai và hỗ trợ công tác quản lý nhà nước về đất đai thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp tỉnh, bổ sung một số nhiệm vụ để bảo đảm kết nối, phân quyền sử dụng cơ sở dữ liệu đất đai phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Trong khi đó nhiều địa phương cho rằng việc kết thúc hoạt động của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai để chuyển chức năng nhiệm vụ về cho địa phương sẽ gây ra nhiều bất lợi
Liên quan đến vấn đề này, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai đã có văn bản gửi Văn phòng UBND tỉnh Đồng Nai kiến nghị giữ nguyên mô hình tổ chức như hiện nay, gồm Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh và 22 chi nhánh khu vực). Lý do nơi này đưa ra kiến nghị trên bởi hiện nay toàn bộ Văn phòng đăng ký đất đai và các chi nhánh là đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ hoàn toàn về tài chính.
Hiện đang hoạt động ổn định, khi thực hiện việc tinh gọn các chi nhánh thành 12 chi nhánh khu vực trước mắt sẽ gặp một số khó khăn như: Khoảng cách địa lý cách xa làm kéo dài thời gian luân chuyển hồ sơ, làm chậm tiến độ giải quyết thủ tục hành chính, gây ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ đối với người dân và doanh nghiệp.
Các nhiệm vụ, dịch vụ (đo đạc và các dịch vụ khác) có thể làm kéo dài thời gian triển khai, phát sinh thêm chi phí vận chuyển đối với tổ chức, cá nhân có yêu cầu. Gây khó khăn trong việc bố trí kinh phí phục vụ công tác luân chuyển hồ sơ từ bộ phận tiếp nhận và trả kết quả tại Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã, phường đến trụ sở chi nhánh khu vực.
Khối lượng hồ sơ hệ thống Văn phòng đăng ký đất đai đang tiếp nhận và xử lý là đặc biệt lớn, trường hợp sắp xếp ngay trong giai đoạn này sẽ ảnh hưởng đến việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp.
Theo thống kê, từ ngày 1.7.2025 đến ngày 30.9.2025, Sở tiếp nhận 130.128 hồ sơ thủ tục hành chính, trong đó Văn phòng đăng ký đất đai tiếp nhận 127.878 hồ sơ, chiếm 98,3%.
Theo Cục Quản lý đất đai, hiện nay trên cả nước đã thành lập 703 văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường. Trước thời điểm luật Đất đai 2024 có hiệu lực, tổng số cán bộ là viên chức, người lao động của toàn bộ hệ thống văn phòng đăng ký đất đai trên toàn quốc là 16.683 người, trong đó số cán bộ tại các chi nhánh khoảng 12.600 người, cán bộ thuộc Văn phòng đăng ký đất đai là hơn 4.000 người.