Kỹ sư cơ khí bán xe, cắm sổ đỏ lập nhà máy sản xuất AdBlue và triết lý: Nếu bạn làm vì tiền, bạn sẽ chỉ nhận được một thứ duy nhất là tiền

Từ doanh nghiệp nhỏ tới hệ thống hơn 700 điểm bán

Madin Chem được thành lập với mục tiêu sản xuất dung dịch xử lý khí thải cho động cơ diesel theo tiêu chuẩn quốc tế (AdBlue ) - sản phẩm bắt buộc để đạt chuẩn khí thải Euro 4 - 6 trong bối cảnh Việt Nam gần như chưa có doanh nghiệp nội địa nào tham gia lĩnh vực này.

Từ một nhà máy nhỏ ra đời năm 2017, doanh nghiệp đã phát triển thành hệ thống hơn 700 điểm bán trên toàn quốc, đồng thời xuất khẩu sang các thị trường như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Trên nền tảng công nghệ, Madin vận hành bằng hệ thống ERP tích hợp AI phân tích Big Data, tự động hóa toàn bộ chuỗi sản xuất - phân phối - tiêu thụ, và phát triển ứng dụng AdBlue .app cho phép tài xế mua dung dịch hoàn toàn tự động trên phạm vi toàn quốc.

Nếu Madin là “hệ thống”, thì Nguyễn Bá Thái là “tinh thần” đứng sau hệ thống đó. Thái lớn lên trong gia đình có ông nội là kỹ sư ô tô và bố làm trong ngành, từ nhỏ đã mê xem các chương trình về xe trên TV, mê máy móc và thường xuyên tiếp xúc với xưởng cơ khí nhỏ của gia đình.

Khi theo học ngành Cơ khí tại Học viện Kỹ thuật Quân sự, Thái làm việc tại nhiều doanh nghiệp ô tô, từ lắp ráp, nhập khẩu phụ tùng đến kiểm tra chất lượng xe theo tiêu chuẩn xuất xưởng. Những trải nghiệm này giúp Thái nhìn rõ khoảng cách tiêu chuẩn giữa Việt Nam và thế giới, đặc biệt là tiêu chuẩn khí thải.

Cuối năm 2013 đến đầu 2014, Bá Thái chạy xe máy xuyên Việt để quan sát thị trường và tìm hướng đi phù hợp. Sau chuyến đi đó, Thái nhận ra AdBlue là sản phẩm mình muốn theo đuổi, một lĩnh vực lúc ấy gần như “chưa ai làm trước đó”.

Đến năm 2017, khi tìm được người cộng sự phù hợp, Thái quyết định nghỉ việc, bán ô tô và cắm sổ đỏ để xây nhà máy. Về lựa chọn này, Thái chia sẻ: “Khởi nghiệp không phải là tìm lối dễ, mà là dấn thân vào điều đúng. Trước khi khởi nghiệp, tôi đã đi làm, cũng tích góp được để mua nhà, mua ô tô, có thể coi là ổn định so với bạn bè cùng tuổi. Nhưng rồi, khi quyết định mở nhà máy, tôi chấp nhận đánh cược tất cả cho dự án khởi nghiệp này. Nhiều người khi ấy nói tôi liều, nhưng với tôi, nếu đã tin vào điều mình làm, thì phải đi đến cùng.”

Nghệ thuật quản trị - nuôi dưỡng đam mê

Giai đoạn đầu, khó khăn lớn nhất với Madin không nằm ở thị trường mà ở công nghệ. Một kỹ sư cơ khí như Thái phải tự học hóa học, nghiên cứu công thức và tự xây dựng quy trình kiểm soát chất lượng theo tiêu chuẩn châu Âu, nơi một sai số nhỏ có thể khiến cả mẻ sản xuất không đạt.

Thử thách lớn nhất đến khi Madin chuẩn bị xuất khẩu đơn hàng đầu tiên sang Nhật và Hàn, đúng lúc dịch Covid khiến chuỗi cung ứng đứt gãy. Dù đối tác chấp nhận lô hàng lỗi để kịp tiến độ, Thái quyết định từ chối.

Thái nhớ lại: “Tôi cam kết với khách hàng làm đúng, làm đủ, phải đạt chuẩn chất lượng mới giao hàng. Không vì tiền mà làm ẩu, không làm bằng mọi giá. Khi đó là giữa dịch Covid, chuỗi cung ứng đứt gãy, hàng lỗi vẫn có thể bán được đi. Nhưng tôi chọn không. Tôi nói thật, khi ấy Madin chúng tôi rất cần tiền để nâng cấp phát triển nhà máy nhưng tôi nghĩ đơn giản: Nếu chọn tiền, tôi sẽ chỉ nhận được tiền. Còn nếu chọn làm đúng, tôi sẽ có tương lai”.

Trong quản trị, Thái không đứng ngoài mà trực tiếp đào tạo từng nhân sự: từ vận hành máy, kiểm tra chất lượng đến đánh giá trải nghiệm người dùng. Với Gen Z, nhóm nhân sự có nhiều ý tưởng và năng lượng, Bá Thái ưu tiên trao quyền và tạo không gian sáng tạo.

“Tôi không chỉ là người điều hành mà tôi là người bạn đồng hành cùng làm với nhân viên. Từ những ngày đầu, tôi đồng hành hướng dẫn từng bạn, chỉ cách vận hành máy, cách kiểm tra chất lượng, cách đánh giá sản phẩm và trải nghiệm dịch vụ sau bán hàng bằng con mắt của người tiêu dùng. Tôi tạo một cái ao to hơn để các bạn thoải mái bơi, nhưng bơi có trách nhiệm”, Nguyễn Bá Thái chia sẻ với chúng tôi.

Tại thị trường nội địa, Bá Thái kiên trì đi đến từng gara, cửa hàng và điểm bán để giới thiệu sản phẩm, chia sẻ tiêu chuẩn và quy trình sản xuất. Thái không chọn phá giá mà tối ưu quy trình để đưa ra mức giá đúng với giá trị thực.

Thái cho biết: “Tôi thường nói với các đại lý hay điểm bán rằng sản phẩm của tôi đạt chuẩn quốc tế, đã xuất khẩu được, tại sao các bạn không tin hàng Việt, nếu người Việt không dùng hàng Việt thì doanh nghiệp Việt Nam sẽ không có cơ hội phát triển”.

Tinh thần đó được kết nối xuyên suốt hành trình của Thái, từ lúc vận hành nhà máy, làm việc với đối tác cho đến quản trị đội ngũ. Và chính tư duy này giúp Thái kiên định với quan điểm mà một người thầy từng dạy anh, cũng là thứ anh coi là nền tảng để thế hệ trẻ tiến xa trong sự nghiệp: “Nếu bạn làm vì tiền, bạn sẽ chỉ nhận được một thứ duy nhất là tiền. Tiền quan trọng, nhưng nếu chỉ nhìn thấy tiền, bạn sẽ dừng lại ở đó. Hãy làm vì đam mê, khát vọng, và đặt niềm tin là chạm tay tới tinh hoa của nghề. Người trẻ bây giờ giỏi và nhanh, nhưng hay nản. Nếu đã chọn nghề nào, hãy làm đến cùng, làm đến cảnh giới tinh hoa.”