Mua nhà chịu thuế, xây nhà nộp thuế, ở nhà mình cũng phải đóng thuế

Đánh thuế nhà là “thuế chồng thuế”

Bộ Tài chính đang đề nghị xây dựng Luật Thuế tài sản. Theo đó, Bộ này dự kiến đánh thuế đối với nhà, đất ở, tàu bay, du thuyền, ô tô có giá trị 1,5 tỷ đồng trở lên.

Cụ thể, với nhà ở, Bộ Tài chính xây dựng 2 phương án đánh thuế: một là đối với nhà ở có giá trị từ 700 triệu đồng trở lên; hai là nhà ở có giá trị 1 tỷ đồng trở lên.

Bộ Tài chính đề nghị nghiêng về áp dụng phương án đánh thuế 0,4% với nhà có giá trị từ 700 triệu đồng trở lên.

Điều này, theo Bộ Tài chính, là “phù hợp với quy định mức thuế suất thuế tài sản của các nước”, khai thác tốt nguồn thu từ thuế tài sản, đảm bảo thuế tài sản là nguồn thu ổn định của ngân sách nhà nước, thực hiện mục tiêu cơ cấu lại thu ngân sách nhà nước.

Theo các chuyên gia, không nên lấy lý do thiếu cơ sở dữ liệu về những người có nhiều nhà để rồi đẩy khó cho dân.

Dự kiến, ngân sách có thể thu được 31 nghìn tỷ đồng/năm nếu đề xuất này được áp dụng.

Ví dụ: Trường hợp nhà ông A. ở phố Nguyễn Du (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), diện tích 50m2, nhà 3 tầng, có nghĩa tổng diện tích sử dụng là 150m2.

Theo Quyết định 706 của Bộ Xây dựng, nhà 3 tầng có suất đầu tư là 6.810.000 đồng/m2. Như vậy, chi phí xây dựng căn nhà có diện tích sàn 150m2 của ông A. là khoảng 1 tỷ đồng. Ngưỡng không chịu thuế là 700 triệu đồng, cho nên số thuế nhà dự kiến phải nộp là phần 300 triệu đồng. Với mức thuế nhà dự kiến 0,4%, mỗi năm ông A. phải nộp 1,2 triệu đồng.

Ngoài ra, theo dự thảo Luật Thuế tài sản, nhà ông A. có thể sẽ phải nộp thuế đất ở với mức 12,3 đến 16 triệu đồng/năm, cao hơn nhiều mức hiện hành.

Trao đổi với PV.VietNamNet về đề xuất đánh thuế nhà của Bộ Tài chính, giám đốc một DN chuyên về thuế không khỏi ngạc nhiên. Vị này thảng thốt: Đất đai là tài sản quốc gia thì đánh thuế là đúng. Nhưng nhà đất thuộc sở hữu cá nhân do cá nhân tự bỏ tiền xây dựng mà tính thuế nộp hàng năm thì gọi là thuế gì?!

Vị giám đốc này nói: "Khi người dân xây nhà đã phải nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thậm chí thuế tiêu thụ đặc biệt rồi. Vậy thì nếu thu thuế tài sản với nhà có phải là thuế chồng thuế hay không?". Tương tự, nếuu mua nhà người dân cũng phải chịu các loại thuế tính tronng giá nhà.

Mặt khác, việc tính giá trị nhà căn cứ theo đơn giá xây dựng của Bộ Xây dựng có phân loại theo khu vực hay không? Nếu không đó sẽ là sự cào bằng khiến việc thu thuế không được công bằng. Hơn nữa, khi người dân có nhà cho thuê, họ đã phải nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân rồi, nay lại thu thêm thuế Tài sản như vậy có phải là thuế chồng thuế hay không?

“Nếu cần có phương án đánh thuế tài sản tối ưu thì chỉ nên đánh thuế đối với tài sản là nhà thứ 2 trở lên, vì bản chất thuế là điều chỉnh thu nhập”, vị này chia sẻ.

Dự thảo đánh thuế nhà của Bộ Tài chính bị dư luận phản ứng

Không thể phù hợp

Cho rằng không nên đánh thuế nhà, ông Chung Thành Tiến, Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam, lập luận: Theo đề xuất của Bộ Tài chính, thuế nhà này như một khoản thuế cố định, giống như thuế sử dụng đất, phải đóng hàng năm. Điều đó là sai. Nhà này là sở hữu của tôi, có phải sở hữu của nhà nước đâu mà bắt tôi đóng thuế sử dụng. Thuế đó gọi là thuế gì chứ thuế tài sản là không đúng.

“Tài sản của tôi tự nhiên tôi phải nộp thuế. Trong khi đó, tôi làm ra tài sản ấy tôi đã phải đóng thuế rồi”, ông Tiến nói.

Theo ông Chung Thành Tiến, để ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ cho các thành phần kinh tế trong nước phát triển bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam trong giai đoạn hội nhập, Quốc hội, Chính phủ không nên điều chỉnh tăng/thêm các sắc thuế nội địa để bù đắp thâm hụt ngân sách. Thay vào đó, nên tăng cường năng lực cho ngành thuế thông qua công tác thanh/kiểm tra, tăng cường các phương tiện hỗ trợ để đảm bảo thu đúng, thu đủ, kiên quyết với việc kinh doanh gian lận/trốn thuế, thiếu trách nhiệm với xã hội.

Điều này cũng góp phần tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh, giúp cho doanh nghiệp Việt Nam vững vàng hơn khi ra biển lớn.

“Đó là việc nên làm chứ không phải là tăng thêm sắc thuế hay tăng thuế”, ông Tiến nhấn mạnh.

Chia sẻ với PV.VietNamNet, ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS), đánh giá: Việc đánh thuế với nhà có giá trị trên 700 triệu là không thể phù hợp. Tốt nhất nên làm là đánh thuế nặng vào những đối tượng găm đất, đầu cơ đất. Ngoài ra, hiện nay có rất nhiều người sở hữu nhiều nhà, họ cũng chưa hẳn là bỏ không mà thường cho thuê. Vậy thì cơ quan thuế phải thu được tiền thuế từ hoạt động cho thuê ấy chứ không phải đánh thuế lên nhà dân.

Theo ông Nguyễn Quang Đồng, không nên lấy lý do thiếu cơ sở dữ liệu về những người có nhiều nhà để rồi đẩy khó cho dân.

“Một chính sách nào ra đời cũng phải tính đến sự ủng hộ của người dân. Trong khi chính sách chi tiêu công còn nhiều điều chưa hợp lý, chưa hiệu quả, thì không nên xuất hiện thêm các sắc thuế mới mà hãy tiếp tục làm cho tốt việc thu các sắc thuế hiện hữu đã”, ông Đồng góp ý.

Lương Bằng