Nếu tính lại các dự liệu báo cáo tiêu dùng theo Âm lịch, thấy gì về tác động của Covid-19 đến ngành bán lẻ?

Tại Việt Nam, thông báo chính thức đầu tiên về Covid-19 là vào ngày 1/2, hiện tại đã chuyển sang giai đoạn thứ hai của dịch. Trước đại dịch, dự báo đến năm 2020, Việt Nam sẽ duy trì và tiếp tục tăng trưởng GDP mạnh. Tuy nhiên, dự báo đó không còn khả thi trong thời điểm này nữa.

Trong 2 tháng đầu năm 2020, lạm phát tăng 5,91%, mức cao nhất trong 7 năm qua. Do đó, nhu cầu hàng tiêu dùng nội địa tăng thấp hơn so với cùng kỳ năm ngoái (với mức tăng 9,8% so với 14,4% trong năm 2019). Đây là mức tăng trưởng thấp nhất kể từ năm 2014, theo Tổng cục Thống kê Việt Nam .

Trong ngành công nghiệp hàng tiêu dùng nhanh (FMCG), sự lan rộng của Covid-19 đang làm gián đoạn hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Nhưng không phải tất cả các danh mục và nhà bán lẻ đều chịu tác động tiêu cực. 

Kantar đang theo dõi chặt chẽ tác động trên các kênh mua sắm khác nhau để làm sáng tỏ cách thức thay đổi hành vi của người tiêu dùng, để giúp các thương hiệu và nhà bán lẻ phản ứng với họ trong thời điểm bất ổn, phức tạp, mơ hồ này.

Dựa trên dữ liệu của Kantar Worldpanel, tăng trưởng thị trường của FMCG của Việt Nam đã chậm lại trong 2 tháng đầu năm 2020, mặc dù bức tranh của năm 2019 rất lạc quan. 

Các sản phẩm như sữa, thực phẩm đóng gói và sản phẩm chăm sóc cá nhân đã duy trì được tăng trưởng trong khi tiêu dùng đồ uống suy giảm mặc dù đây là mùa cao điểm (Tết Nguyên đán). Điều này có thể là do người Việt Nam tránh tụ tập đông người và Nghị định 100 trước đó.

Để tìm hiểu sâu về tác động của Covid-19, Kantar đã sắp xếp lại thời gian báo cáo dựa theo lịch âm. Bằng cách xem xét hành vi mua hàng của người tiêu dùng trong 4 tuần sau Tết 2020 so với cùng kỳ Tết năm ngoái - 4 tuần sau Tết 2019.

Người tiêu dùng Việt Nam tại 4 thành phố chính cho thấy xu hướng tích trữ trên 3 nhóm danh mục. Đầu tiên, họ chi tiêu nhiều hơn cho hàng vệ sinh cá nhân và gia đình. Nước rửa tay, xà phòng và các sản phẩm tẩy rửa gia dụng đều tăng gấp đôi và thậm chí ba chữ số. 

Thứ hai, thực phẩm tiện lợi và dụng cụ nấu ăn cũng tăng vọt trong khi dịch bệnh bùng phát, vì mọi người ăn ở nhà nhiều, có khả năng là do sợ nhiễm virut cũng như trẻ em không đi học. 

Thực phẩm đông lạnh, thực phẩm đóng hộp, mì ăn liền và dầu ăn là một vài loại hàng hóa có mức tăng trưởng ấn tượng. Một nhóm hàng khác mà người tiêu dùng tìm kiếm trong thời gian này là các sản phẩm dinh dưỡng và tăng cường miễn dịch, đặc biệt là cho người cao niên và trẻ em có nguy cơ cao hơn.

Cuối cùng, người tiêu dùng đang hạn chế các loại hàng hóa kỷ niệm. Đồ uống, bao gồm cả đồ uống có cồn và các loại không cồn đã suy giảm nhiều nhất trong giai đoạn này, đặc biệt là bia và nước ngọt có ga.

Không chỉ có sự thay đổi trong loại hàng hóa, người tiêu dùng còn thay đổi kênh mua sắm của họ. Mua sắm trực tuyến chiếm ưu thế và bùng nổ đáng kể nhờ số lượng giao dịch ngày càng tăng, thúc đẩy tăng trưởng chi tiêu FMCG trực tuyến lên gấp ba chữ số chỉ trong tháng kể từ khi có thông báo chính thức tại Việt Nam. Xu hướng này dự kiến ​​sẽ tiếp tục trong những tháng tới, đặc biệt là khi đã có lời khuyên từ chính quyền địa phương để mua sắm trực tuyến để tránh đám đông và tiếp xúc thân thể.

Với sự gia tăng nhu cầu về khẩu trang và nước rửa tay, người tiêu dùng hiển nhiên sẽ tăng chi tiêu tại các hiệu thuốc và nhà thuốc bao gồm. 

Khi số ca dương tính tăng, tình trạng mua hàng hoảng loạn xuất hiện một số khu vực, thúc đẩy nhu cầu tích trữ, dẫn đến sự tăng trưởng đáng chú ý của đại siêu thị, siêu thị và cửa hàng tạp hóa. Trong khi đó, các cửa hàng tạp hóa và cửa hàng tiện lợi đang chứng kiến ​​tác động tiêu cực ngắn hạn, vì mọi người có xu hướng mua sắm với quy mô lớn.