Cục Công nghiệp thống nhất định hướng "mở – liên thông" đối với hạ tầng sạc xe điện, phòng ngừa độc quyền

Ngày 3/11, Cục Công nghiệp đã có văn bản trả lời Công văn số 2676/ĐCK-CCD ngày 28/10/2025 của Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công về việc xử lý kiến nghị về việc phát triển hệ thống trạm sạc xe điện theo hướng mở, tránh độc quyền.

Tại Văn bản số 121/2025/CV-VAMOBA ngày 08/10/2025 gửi Thủ tướng Chính phủ, Hiệp hội Ô tô, Xe máy, Xe đạp Việt Nam (VAMOBA) nêu thực trạng nhiều doanh nghiệp lớn đã và đang đầu tư mạng lưới trạm sạc trong phạm vi toàn quốc. Nguy cơ hình thành hạ tầng "đóng", gắn với một vài thương hiệu. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo xây dựng chuẩn sạc chung, cơ chế kết nối – truy cập mở, nguyên tắc không độc quyền và cơ chế quản lý minh bạch.

Quan điểm chung của Cục Công nghiệp là chủ trương phát triển hệ thống trạm sạc xe điện theo hướng mở, liên thông và không độc quyền là cần thiết và phù hợp, đồng thời cần có các giải pháp nhằm: Bảo đảm cạnh tranh lành mạnh; Minh bạch thông tin, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Hài hoà vận hành hệ thống điện; Tạo thị trường cho sản phẩm, dịch vụ công nghiệp trong nước.

Cục Công nghiệp nêu ý kiến cụ thể là thống nhất định hướng "mở – liên thông – cạnh tranh lành mạnh" đối với hạ tầng sạc, góp phần phân định mảnh thị trường, bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng và tạo nền tảng phát triển công nghiệp hỗ trợ thiết bị sạc trong nước.

Đồng thời, phòng ngừa rủi ro độc quyền hạ tầng: mạng sạc "đóng" gắn với một thương hiệu có thể tạo rào cản gia nhập, dẫn tới nguy cơ "độc quyền theo chiều dọc" (nhà sản xuất xe đồng thời kiểm soát hạ tầng sạc), làm suy giảm cơ hội của doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Bảo đảm an toàn, chất lượng và hiệu quả khai thác hệ thống điện là yêu cầu trọng yếu; cần đồng bộ tiêu chuẩn kỹ thuật, điều kiện an toàn điện, phòng cháy và chữa cháy, cơ chế giá điện – giá dịch vụ sạc và năng lượng lưới.

Cục Công nghiệp kiến nghị triển khai:

Về tiêu chuẩn, quy chuẩn và khả năng liên thông: Phối hợp Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng/bổ sung hệ thống TCVN/QCVN đối với: đấu nối và chế độ sạc; an toàn điện và tương thích điện từ; đo đếm; giao thức kết nối, điều khiển trạm;... Quy định lộ trình chuyển đổi đối với các mạng hiện hữu nâng cấp, bảo đảm không gián đoạn dịch vụ.

Về nguyên tắc tiếp cận hạ tầng trên cơ sở không phân biệt đối xử: Quy định nghĩa vụ cho phép bên thứ ba truy cập các điểm sạc công cộng theo điều kiện thương mại khai, minh bạch, không phân biệt thương hiệu xe/ứng dụng thanh toán. Khuyến nghị tách biệt chức năng giữa "nhà sản xuất/nhập khẩu xe" và "nhà vận hành mạng sạc"; trường hợp cùng một tập đoàn, áp dụng nghĩa vụ đối xử công bằng, hợp lý và không phân biệt.

Về dữ liệu, minh bạch và bảo vệ người tiêu dùng: Yêu cầu nhà vận hành khai vị trí, công suất, trạng thái hoạt động, mức giá, thời gian sạc sáng và tỷ lệ sẵn sàng của trạm thông qua giao diện lập trình ứng dụng mở để tích hợp bản đồ quốc gia; đồng thời bảo đảm an toàn, an ninh dữ liệu cá nhân theo quy định.