Ông trùm bán lẻ - tiêu dùng tiến vào kỷ nguyên số

Tập đoàn tiêu dùng - bán lẻ số một Việt Nam Masan đã nhanh chóng thay đổi toàn bộ quy trình vận hành, ra quyết định và phục vụ khách hàng dựa trên nền tảng số. Bởi theo lãnh đạo doanh nghiệp này, nếu công nghệ là "công cụ", thì chuyển đổi số chính là "hành trình" biến công cụ đó thành hiệu quả tài chính và lợi thế cạnh tranh.

ẢNH: MASAN

Đón đầu xu thế tiêu dùng công nghệ

Khái niệm tiêu dùng công nghệ đã trở thành quen thuộc với Việt Nam từ sau đại dịch Covid-19. Chỉ với một chiếc điện thoại, giờ đây người ta có thể đi chợ mua sản phẩm thiết yếu, dạo chơi shopping đủ các mặt hàng từ quần áo, giày dép, đồ gia dụng, mỹ phẩm, nội thất, thậm chí là hàng xa xỉ.

Báo cáo mới nhất của Bộ Công thương cho biết, thương mại điện tử Việt Nam đạt quy mô trên 25 tỉ USD trong năm 2024, tăng trưởng 20% so với cùng kỳ, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng cả nước và đứng thứ 3 Đông Nam Á. Trong đó, các sản phẩm FMCG có mức tăng trưởng mạnh nhất ở mức 62%, gia dụng - công nghệ tăng 41%, thời trang và phụ kiện tăng 39%.

ẢNH: MASAN

Nhìn vào các con số này có thể thấy, tiềm năng cũng như cạnh tranh khốc liệt của các nhà bán lẻ trong việc chinh phục khách hàng của mình. Trong bối cảnh đó, Masan từ rất sớm đã "bắt trend" sự thay đổi của thị trường và đón đầu bằng cách đổi mới toàn bộ quy trình vận hành của mình. Từ vài năm trước, Masan đã đẩy mạnh mô hình trực tuyến đến ngoại tuyến (O2O) kết hợp cả đặt hàng trực tuyến và mua sắm ngoại tuyến nhằm tối ưu trải nghiệm của khách hàng trên thị trường bán lẻ. Cùng với việc mở rộng mạng lưới bán lẻ, tập đoàn cũng triển khai chương trình hội viên WIN, cung cấp cho người tiêu dùng các dịch vụ được cá nhân hóa thông qua công nghệ eKYC tận dụng sức mạnh của trí thông minh nhân tạo (AI) và máy học.

Tiếp theo đó, Masan tích hợp sản xuất, hậu cần, bán lẻ và dữ liệu người tiêu dùng, từ đó kiểm soát toàn bộ hành trình sản phẩm, xây chuỗi giá trị khép kín. Đại diện tập đoàn cho biết, với hệ sinh thái được xây dựng bài bản, Masan kiểm soát toàn bộ hành trình sản phẩm, từ lập kế hoạch, sản xuất, logistics đến mạng lưới bán hàng đa kênh.

Các công ty thành viên như Masan Consumer, Masan MEATLife, WinEco đảm nhiệm vai trò sản xuất, cung ứng hàng hóa đa dạng từ thực phẩm chế biến, thịt tươi, đến rau củ quả. Song song đó, Techcombank, đối tác chiến lược của Masan , đóng vai trò tích hợp các giải pháp tài chính, giúp nâng cao trải nghiệm tiêu dùng và quản trị dòng tiền hiệu quả.

ẢNH: MASAN

Ở khâu hậu cần, doanh nghiệp sở hữu công ty logistics nội bộ SUPRA với năng lực tối ưu tồn kho, bổ sung hàng hóa tự động, đảm bảo tốc độ và hiệu quả vận hành. Theo lãnh đạo công ty, đây là nền tảng để đơn vị phục vụ tốt hơn mạng lưới phân phối hiện đại, đang mở rộng nhanh chóng trên toàn quốc.

Không dừng lại ở vai trò nhà sản xuất hay bán lẻ đơn thuần, Masan là cầu nối giữa hai đầu chuỗi, tạo nên sự gắn kết chặt chẽ trong hệ sinh thái tiêu dùng. Chính điều này giúp doanh nghiệp tối ưu biên lợi nhuận, đồng thời kiểm soát được chất lượng, giá cả và hành trình mua sắm của người tiêu dùng cuối cùng. Đây là lợi thế lớn trong thị trường đầy cạnh tranh.

Chính sự chủ động và đồng bộ này là nền tảng tạo nên tăng trưởng ổn định, biên lợi nhuận vượt trội. "Đây cũng là bước đệm quan trọng giúp chúng tôi tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành nền tảng tiêu dùng - bán lẻ hàng đầu khu vực", vị đại diện tập đoàn nói.

Khi chuyển đổi số trở thành xu hướng toàn cầu

Có thể nói, cuộc đua của các doanh nghiệp hiện nay chính là cuộc đua về công nghệ và chuyển đổi số. Đây là yếu tố then chốt tạo nên sự khác biệt và thành công của nhiều doanh nghiệp hàng đầu thế giới: vừa áp dụng công nghệ mới, vừa thay đổi mô hình vận hành để thích ứng với xu hướng tiêu dùng.

ẢNH: MASAN

Trên thế giới, Amazon đã chứng minh hiệu quả khi ứng dụng hệ thống gợi ý sản phẩm cá nhân hóa để nâng cao trải nghiệm khách hàng và thúc đẩy doanh thu. Walmart sử dụng trí tuệ nhân tạo để tối ưu tồn kho và logistics, qua đó tiết kiệm chi phí vận hành và nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng. Bên cạnh đó, nhiều tập đoàn lớn cũng triển khai các dự án AI trong nghiên cứu và phát triển (R&D), giúp rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường, đồng thời tối ưu hoạt động và gia tăng lợi thế cạnh tranh.

Tại Việt Nam, chuyển đổi số đã được đặt vào trung tâm của chiến lược phát triển quốc gia. Nghị quyết 52-NQ/TW và Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến 2030 (Quyết định 749/QĐ-TTg ngày 3.6.2020) đều nhấn mạnh: công nghệ số, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo sẽ là động lực nâng năng suất, giảm chi phí và tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp .

Chính phủ cũng khuyến khích mạnh mẽ các ngành bán lẻ và tiêu dùng áp dụng công nghệ để minh bạch chuỗi cung ứng, quản trị dữ liệu khách hàng và tối ưu hóa vận hành.

ẢNH: MASAN

Những định hướng này vừa tạo áp lực, vừa mở ra cơ hội lớn cho cộng đồng doanh nghiệp Việt. Áp lực vì nếu không nhanh chóng chuyển đổi, doanh nghiệp sẽ tụt hậu khi hành vi tiêu dùng thay đổi nhanh, chuỗi cung ứng phức tạp, cạnh tranh quốc tế gay gắt. Nhưng đồng thời đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp tận dụng hạ tầng số và chính sách ưu tiên của Chính phủ, từ đó tái cấu trúc mô hình kinh doanh theo hướng hiệu quả và bền vững hơn.

Trong bức tranh đó, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã chủ động nắm bắt cơ hội, trong đó Masan - tập đoàn tiêu dùng bán lẻ là một điển hình câu chuyện số hóa. Lãnh đạo tập đoàn xác định từ sớm rằng: công nghệ và chuyển đổi số là trụ cột để xây dựng một hệ sinh thái tiêu dùng - bán lẻ tích hợp. Các khoản đầu tư vào nền tảng dữ liệu, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo… không chỉ nhằm hiện đại hóa vận hành, mà còn để tạo ra giá trị tài chính cụ thể.

Ông Danny Le, Tổng giám đốc Masan Group, khẳng định: "Chúng tôi đã cam kết với các cổ đông rằng Masan sẽ quay lại con đường tăng trưởng có lợi nhuận, và chúng tôi đã thực hiện được điều này trong năm 2024. Nhìn về tương lai, chúng tôi sẽ tiếp tục tập trung vào việc mở rộng quy mô mạnh mẽ các trụ cột tăng trưởng với lợi nhuận bền vững và chiến lược "Go Digital" (Chuyển đổi số) sẽ là động lực giúp chúng tôi khai thác tối đa hiệu quả cộng hưởng giữa các nền tảng Tiêu dùng - Bán lẻ - Công nghệ".

Tạo giá trị thực tiễn và lợi thế cạnh tranh

Cụ thể, Masan triển khai chương trình chuyển đổi số với tầm nhìn xây dựng nền tảng công nghệ hiện đại, tạo đòn bẩy từ dữ liệu và AI nhằm nâng cao trải nghiệm người tiêu dùng và tối ưu chi phí vận hành. Trọng tâm của chiến lược là 3 nguyên tắc: tốc độ, linh hoạt và hiệu quả; bảo đảm mọi giải pháp đều mang lại giá trị thực tiễn cho kinh doanh.

ẢNH: MASAN

Trên nền tảng đó, Masan phát triển hệ thống công nghệ end-to-end tích hợp, đồng bộ và xuyên suốt; xây dựng Data Lake và bản sao số (digital twin) để mô phỏng, tối ưu hệ thống; tự động hóa - đơn giản hóa quy trình vận hành nhằm tăng hiệu suất; và ứng dụng dữ liệu thời gian thực để nhanh chóng nắm bắt nhu cầu thị trường.

Bên cạnh hạ tầng cloud và quản trị kỹ thuật chuẩn hóa, Masan còn hợp tác với đối tác quốc tế, thu hút nhân tài công nghệ để tăng tốc quá trình chuyển đổi. Mục tiêu cuối cùng là một nền tảng công nghệ đơn giản, hiệu quả, mang ý nghĩa thiết thực: phục vụ trực tiếp nhu cầu kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng và củng cố vị thế Masan trong kỷ nguyên số.

Câu chuyện về chiến lược "Go Digital" của Masan không chỉ dừng ở ứng dụng công nghệ, hiện đại hóa hệ thống, mà từng sáng kiến đều được thiết kế cho toàn bộ hệ sinh thái: từ sản xuất, logistics đến bán lẻ.

Một ví dụ nổi bật chính là WiNARE - hệ thống tự động hóa đặt hàng tại WinCommerce vừa được triển khai gần đây. Thay vì nhân viên phải dự báo thủ công, WiNARE dùng AI để phân tích dữ liệu tiêu dùng thực tế, từ đó đề xuất kế hoạch nhập hàng chính xác. Nhờ vậy, ít nhất 15% khối lượng công việc thủ công đã được giảm tải, nhân viên tập trung hơn vào chăm sóc khách hàng.

Hiện nay, hệ thống WiNARE đã được áp dụng đối với ngành hàng thịt mát và hàng FMCG, cũng đã giúp giảm áp lực tồn kho và hạn chế rủi ro hỏng hủy, đồng thời đảm bảo sản phẩm luôn sẵn sàng phục vụ khách hàng. Hiệu quả tài chính thể hiện rõ: tại 614 cửa hàng ở TP.HCM, tỷ lệ hỏng hủy ngành hàng thịt giảm gần 2%/doanh thu trong 4 tháng, giúp tiết kiệm hàng chục tỉ đồng mỗi tháng. Đồng thời, tỷ lệ DR (hiện diện hàng hóa trên kệ) tăng từ 80% lên gần 90%, góp phần thúc đẩy doanh thu cửa hàng. Masan đặt mục tiêu đến cuối 2025, khoảng 70% ngành hàng sẽ được tự động hoặc bán tự động, mở rộng từ FMCG, thịt mát sang hải sản, rau củ quả và thực phẩm chế biến sẵn.

Với chuỗi siêu thị cửa hàng WinMart/ WinMart+/ WiN đứng đầu quy mô về điểm bán tại Việt Nam, dữ liệu từ hơn 4.200 điểm bán này giúp Masan có thể phân tích chuyên sâu để thiết kế các chương trình khuyến mãi cá nhân hóa, cải thiện tỷ lệ chuyển đổi mua sắm. Đây không chỉ là công cụ marketing mà còn là giải pháp trực tiếp thúc đẩy doanh thu, tối ưu chi phí khuyến mại, đồng thời kết nối liền mạch giữa kênh mua sắm tại cửa hàng (offline) và trực tuyến (online).

Không chỉ ở mảng bán lẻ, đối với hoạt động sản xuất như tại các nhà máy Masan Consumer và Masan MEATLife (công ty thành viên trong hệ sinh thái Masan ) cũng đang ứng dụng công nghệ tự động hóa và phân tích dữ liệu theo nhu cầu tiêu dùng thực tế, giúp doanh nghiệp tối ưu kế hoạch sản xuất, đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm.