New York Times: Chính quyền Trump đã chọn tấn công Trung Quốc bởi một tội danh mà đất nước này không phạm phải

Tổng thống Trump nói với người dân Mỹ rằng đối đầu với Trung Quốc sẽ nhanh chóng và không gây "đau đớn", cũng như sẽ mang lại những lợi ích rõ ràng cho nền kinh tế Mỹ. Triết lý này đã được thể hiện rõ ràng nhất qua dòng Tweet của ông: "Cuộc chiến tranh thương mại là điều tốt và Mỹ sẽ chiến thắng dễ dàng".

Hôm nay, hai năm sau khi chính quyền Trump áp đặt các biện pháp trừng phạt đầu tiên đối với Trung Quốc, Mỹ thay vào đó đang bị sa lầy vào một cuộc xung đột thương mại leo thang không có chiến lược rõ ràng, không có mục tiêu rõ ràng và không có hồi kết.

Ông Trump tuyên bố vào tuần trước rằng sẽ áp thuế 10% đối với 300 tỷ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc sang Mỹ. Ông cũng đã áp dụng mức thuế 25% đối với khoảng 250 tỷ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc. Phản ứng tức thời của Trung Quốc là cho phép giá trị đồng nhân dân tệ giảm so với đồng USD, điều này có tác dụng bù đắp thuế quan bằng cách giúp hàng hóa mà Trung Quốc xuất đi rẻ hơn. Chính quyền Trump kết luận Trung Quốc đang nhúng tay vào việc thao túng tiền tệ.

Thị trường tài chính đã có một phen sóng gió sau những diễn biến này, nhưng có lẽ có 1 điều đáng lo ngại hơn nhiều: cảm giác cuộc xung đột thương mại này đang dần được coi là điều bình thường. Cả chính quyền Trump và chính phủ Trung Quốc dường như đang chấp nhận một cuộc đình công kéo dài, với ý định sẵn sàng để cho những người dân thường phải gánh chịu hậu quả.

Điều này đặc biệt rắc rối vì ông Trump vẫn chưa đưa ra một bộ mục tiêu rõ ràng và mạch lạc. Ông thường nói về sự hồi sinh của ngành sản xuất Mỹ, nhưng trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc, chính quyền của ông đã tập trung để giúp các công ty Mỹ hoạt động ở Trung Quốc dễ dàng hơn - điều này dường như không thể giúp gia tăng việc làm ở Wisconsin.

Đáng buồn thay, một dấu hiệu hòa giải Trump gửi đến Trung Quốc trong những ngày gần đây là sự chứng thực của ông về quan điểm của Trung Quốc rằng những người biểu tình ở Hồng Kông đang tham gia vào các cuộc bạo loạn. Chính quyền trước đây coi việc bảo vệ nhân quyền là một mục tiêu trong việc gắn kết Trung Quốc. Điều đó dường như việc này không có trong danh sách thực hiện của ông Trump.

Việc tập trung vào vụ việc thao túng tiền tệ cũng đặc biệt sai lầm. Trung Quốc đang tham gia vào một loạt các hoạt động thương mại không công bằng, bao gồm trợ cấp sản xuất trong nước, cản trở việc bán hàng hóa nước ngoài và đánh cắp tài sản trí tuệ. Nhưng các chuyên gia thường đồng ý rằng Trung Quốc không thao túng tiền tệ. Chính quyền Trump đã chọn tấn công Trung Quốc bởi một tội danh mà đất nước này không phạm phải.

Trung Quốc có lịch sử thao túng tiền tệ. Đúng là Chính phủ Trung Quốc đã hỗ trợ sự phát triển của các ngành công nghiệp xuất khẩu trong những năm 1990 và 2000 bằng cách cố tình bóp méo tỷ giá, để đồng tệ thấp hơn giá trị thực của nó. Nhưng trong nửa thập kỷ qua, Trung Quốc đã tìm cách ổn định giá trị của đồng tiền của mình - một phần bằng cách chống lại sự mất giá.

Hôm thứ Hai, chính phủ Trung Quốc đã cho phép các lực lượng thị trường đẩy giá trị đồng nhân dân tệ xuống. Đồng tiền nhanh chóng phá vỡ ngưỡng hỗ trợ bảy nhân dân tệ đổi 1 USD. Điều này chắc chắn có lợi cho Trung Quốc. Nhưng Mỹ - từ lâu đã thúc giục Trung Quốc và các quốc gia khác để cho các thị trường tự thiết lập tỷ giá hối đoái - đã tự làm suy yếu các mục tiêu dài hạn của chính họ bằng cách lên tiếng chỉ trích động thái này của Trung Quốc.

Ông Trump thất vọng vì giá trị trao đổi USD tăng lên, khiến các công ty Mỹ khó mà giành được khách hàng nước ngoài hơn. Tuy nhiên, nguyên nhân chính chỉ đơn giản là nền kinh tế Mỹ đã vượt trội so với phần còn lại của thế giới. Và cũng chính ông Trump đã đẩy USD lên bằng cách ủng hộ sự kết hợp giữa cắt giảm thuế và tăng chi tiêu đã mở rộng vay nợ của chính phủ, làm tăng nhu cầu về USD để mua nợ liên bang.

Những nỗ lực khác của ông Trump nhằm gây sức ép nhằm buộc Trung Quốc phải nhượng bộ cũng mang lại hiệu quả không cao. Thuế xuất nhập khẩu là một loại thuế được trả bởi các doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ, và thuế Trump hiện có đối với hàng hóa Trung Quốc đã khiến người Mỹ phải trả hơn 20 tỷ USD.

Không có dấu hiệu thuế quan đang giúp chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Mỹ. Dữ liệu mới nhất cho thấy lĩnh vực sản xuất đang mở rộng với tốc độ chậm nhất kể từ năm 2009. Các biện pháp trả đũa của Trung Quốc cũng đang tấn công nền kinh tế Mỹ, đặc biệt là vành đai nông nghiệp. Ông Trump đã trợ cấp cho nông dân và hứa sẽ trợ cấp nhiều hơn nữa. Nhưng nhiều nông dân không hài lòng về sự bế tắc này. Họ nói rằng họ thà bán đậu nành hơn là thu tiền viện trợ liên bang.

Trung Quốc đã bị tổn thất doanh số bán hàng tại thị trường Mỹ, nhưng chính phủ Trung Quốc đã có giải pháp quyết liệt hơn, và không rõ việc áp dụng thuế quan sẽ mang lại kết quả tốt hay không. Người Trung Quốc đã thiết lập các mô hình thương mại mới - mua đậu nành từ Brazil, mở các nhà máy xuất khẩu ở Đông Nam Á, đầu tư vào cơ sở hạ tầng châu Âu.

Ông Trump đã cho thấy rằng ông có quyền phá vỡ mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc, nhưng ông lại cho thấy bản thân không có khả năng quyết định các điều khoản mới. Có lẽ ít nhất sau 18 tháng "đau thương", một kết quả nào đó mới được xác lập.