Nhận BĐS làm tài sản đảm bảo, ngân hàng "khóc ròng" vì giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bỗng bị thu hồi vì cấp sai quy định

NHNN vừa có văn bản 8698/NHNN-PC gửi TCTD yêu cầu TCTD tăng cường các biện pháp quản lý rủi ro đối với trường hợp cơ quan nhà nước thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đang thế chấp tại TCTD do vi phạm Luật Đất đai, do cấp sai thẩm quyền...

Theo NHNN, thời gian gần đây đã nhận được phản ánh của một số TCTD về việc các cơ quan có thẩm quyền thông báo hủy/ thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho cá nhân, hộ gia đình. Nguyên nhân là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của tài sản bảo đảm đã được thế chấp khoản vay, do có vi phạm quy định tại Điều 64 Luật đất đai năm 2013, do cơ quan có thẩm quyền cấp không đúng quy định và một số lý do khác.

Việc hủy/ thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đang được sử dụng trong quan hệ thế chấp tại các TCTD đã ảnh hưởng đến quyền xử lý tài sản bảo đảm của TCTD khi khách hàng vi phạm nghĩa vụ trả nợ, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh nợ xấu, nợ quá hạn.

Do vậy, để bảo đảm an toàn trong hoạt động cấp tín dụng của các TCTD, nhằm phòng ngừa và hạn chế rủi ro khi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị hủy/ thu hồi, NHNN yêu cầu các TCTD nghiên cứu các quy định pháp luật về đất đai có liên quan để đánh giá đầy đủ rủi ro khi nhận thế chấp tài sản là quyền sử dụng đất để kịp thời bổ sung hoàn thiện các quy định nội bộ về cấp tín dụng cho khách hàng. 

Các TCTD cần bảo đảm kiểm soát chặt chẽ, hạn chế tối đa rủi ro khi nhận thế chấp tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất, như bổ sung các thỏa thuận/ cam kết của khách hàng về biện pháp bảo đảm thay thế trong trường hợp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị hủy/ thu hồi, trách nhiệm/ nghĩa vụ của khách hàng thông báo cho tổ chức tín dụng khi phát sinh tình huống này hoặc các biện pháp phòng ngừa rủi ro cần thiết khác.

Theo quy định tại Nghị định 43/2014/NĐ-CP, Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền có trách nhiệm thông báo việc thu hồi đất cho người sử dụng đất và đăng trên trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện. Do đó, các TCTD cần thường xuyên tham khảo thông tin về việc thu hồi đất do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thông báo trên trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện để có biện pháp xử lý phù hợp.